Vòng xoáy hỗn loạn

Căng thẳng dồn dập xuất hiện và liên tục leo thang, biến dòng chảy sự kiện quốc tế tuần qua thành một chuỗi những tín hiệu vô cùng đáng quan ngại, đặc biệt là khi các nỗ lực đối thoại dường như đều đã trở nên xa vời.

Tên lửa Iran trên bầu trời Israel.
Tên lửa Iran trên bầu trời Israel.

1Tâm điểm chú ý của dư luận cũng như giới quan sát quốc tế những ngày qua, không gì khác, là diễn biến càng lúc càng trở nên gay gắt của căng thẳng Israel – Iran, khi hai bên liên tục thực hiện những đợt không kích và phóng tên lửa trả đũa về phía nhau.

Đến ngày 17/6, viễn cảnh về một giải pháp ngoại giao nhằm hạ nhiệt căng thẳng lại càng mờ mịt, với việc lãnh đạo Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7, bao gồm Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Italy, Canada, Nhật Bản) cùng đại diện Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố tại Hội nghị cấp cao G7: “Iran là một trong những nguồn gây bất ổn khu vực. Chúng tôi đã nhất trí khẳng định rằng Iran không bao giờ được sở hữu vũ khí hạt nhân”, đồng thời ủng hộ quyền tự vệ của Israel.

Hiển nhiên, động thái này sẽ rất khó có thể được chấp nhận bởi Tehran, nhất là khi Israel tiếp tục mở rộng phạm vi oanh kích sang phần phía tây lãnh thổ Iran. Ngày 16/6, Đại sứ và Đại diện thường trực của Iran tại Liên hợp quốc – ông Amir Saeid Iravani – tuyên bố: Các cuộc không kích do Israel thực hiện nhằm vào lãnh thổ Iran là hành vi xâm lược trắng trợn, vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc, có tính chất khủng bố, gây thương vong lớn cho thường dân, vượt qua mọi giới hạn đỏ và thể hiện sự coi thường luật pháp quốc tế. Do đó, Israel sẽ phải hoàn toàn chịu trách nhiệm.

2Hệ lụy rất dễ xảy đến trong tương lai gần từ xung đột quân sự Iran – Israel, bên cạnh những thiệt hại về người và của ở cả hai nước, là chuyện guồng máy kinh tế thế giới có thể tiếp tục phải chịu thêm những tổn thương trầm trọng. Ngay sau khi chiến sự bùng nổ ngày 13/6, giá dầu mỏ trên các thị trường quốc tế đã tăng phi mã lên tới 12%. Cụ thể, giá dầu thô Brent đã đạt mức 77,65 USD/thùng, và giá dầu thô ngọt nhẹ Texas (WTI) đạt 76,25 USD/thùng. Song song, giá vàng cũng tăng gần 3.425 USD/ounce, mức cao nhất trong 5 tháng qua.

Đến ngày 16/6, cho dù đã hạ nhiệt một chút, giá dầu Brent Biển Bắc ở thị trường châu Á vẫn ở mức 75,93 USD/ thùng, giá dầu thô WTI là 74,60 USD/thùng. Khả năng biến động dữ dội vẫn tiềm tàng, đặc biệt trong trường hợp Iran tiến hành phong tỏa eo biển huyết mạch Hormuz nối liền Vùng Vịnh với Ấn Độ Dương.

Trong khi đó, ngay trước thềm Hội nghị cấp cao giữa hai bên, EU từ chối một cuộc họp trù bị với phía Trung Quốc, trong bối cảnh căng thẳng giữa hai bên đã leo thang đáng kể, từ nửa cuối năm 2024.

3Tuy vậy, ngay trong nội bộ EU, sự chia rẽ cũng đang được bộc lộ rõ nét. Ngày 16/6, phát biểu sau cuộc họp của Hội đồng Năng lượng EU tại Luxembourg, Bộ trưởng Ngoại giao Hungary Péter Szijjártó cho rằng: Kế hoạch năng lượng mới của EU - do Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đề xuất - có "những điều kiện bất khả thi".

Ông Szijjártó nhấn mạnh: Việc áp dụng các biện pháp siết chặt nhập khẩu năng lượng từ Nga sẽ làm suy yếu an ninh năng lượng của Hungary, đồng thời cũng vi phạm nguyên tắc về quyền tự quyết chính sách năng lượng của các quốc gia thành viên EU. Hiện Hungary và Slovakia, hai nước không giáp biển, đã phủ quyết đề xuất nói trên, do lo ngại khó khăn trong việc tiếp cận nguồn năng lượng thay thế.

4Điểm sáng hy vọng hiếm hoi, là việc trong báo cáo thường niên công bố ngày 16/6, Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) cùng Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Thế giới (FAO) ghi nhận: Một loạt quốc gia châu Phi, bao gồm: Lesotho, Malawi, Mozambique, Namibia, Zambia, Zimbabwe, Ethiopia, Kenya, Niger (và thêm Lebanon ở Trung Đông) được đưa ra khỏi danh sách điểm nóng đói nghèo (Hunger hotspots) quốc tế.

Theo FAO và WFP, điều kiện khí hậu ít khắc nghiệt hơn và tốt hơn cho mùa màng ở những khu vực này đã giúp giảm bớt áp lực về an ninh lương thực. Tuy nhiên, thành quả vẫn còn là rất mong manh và có thể bị đảo ngược bất kỳ lúc nào bởi các cuộc khủng hoảng khí hậu – môi trường. Và đó là chưa kể, tình hình ở những điểm nóng khác cũng vẫn vô cùng gay gắt.

wf11030214-dsc01626-1024x597.jpg
Tình hình đã trở nên sáng sủa hơn ở một số điểm nóng đói nghèo.

Có thể bạn quan tâm

Liên hợp quốc và thế giới đang nỗ lực hồi sinh Dải Gaza.

Đi qua thử thách

Những nỗ lực hàn gắn và tái thiết vẫn đang được triển khai mạnh mẽ, ở nhiều điểm nóng trong dòng chảy sự kiện quốc tế. Cho dù, hiệu quả đích thực của nhiều hành động trong đó vẫn phải đợi thời gian trả lời.

Cao ủy Volker Turk.

Rào cản trước mặt

Có không ít những lộ trình hứa hẹn có thể được khai thông, song vẫn cần thêm thời gian để vượt qua mọi rào cản.

Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov.

Đợi chờ những hành động cụ thể

Đối với các vấn đề nóng bỏng ở phạm vi quốc tế và toàn cầu, điều thật sự quan trọng có lẽ không phải là những tuyên bố hay cam kết, mà chuyện các phát ngôn đó được hiện thực hóa như thế nào.

Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin (trái) và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường.

Mở rộng thêm những cánh cửa

Đã xuất hiện thêm những nỗ lực đáng chú ý nhằm tăng cường cũng như mở rộng các cơ hội hợp tác và phát triển, củng cố hòa bình cũng như bảo đảm ổn định xã hội, ở không ít khu vực trên thế giới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi.

Hướng về phía tương lai

Những vấn đề nóng bỏng vẫn tồn tại, nhưng trong dòng chảy sự kiện quốc tế, những cơ hội hợp tác cũng vẫn luôn hiện hữu, để hướng đến hòa bình, ổn định và phát triển.

Thượng viện Quốc hội Mỹ vẫn chưa thể đạt được đồng thuận, nhằm giúp chính phủ "mở cửa" trở lại.

Bất định và lạc quan

Trong khi một số tiến trình phục hồi đang bị gián đoạn hoặc vẫn trong tình trạng không chắc chắn, thì ở không ít lĩnh vực của dòng chảy sự kiện quốc tế, những tín hiệu tích cực - đồng nghĩa những cơ hội phát triển - cũng đã bắt đầu hé lộ.

Tân Tổng Giám đốc UNESCO Khaled El-Enany.

Trong nỗi hoài nghi

Không có quá nhiều tín hiệu tích cực, song hy vọng vẫn luôn là một điều cần thiết, để hướng tới hòa bình, ổn định và phát triển, trong dòng chảy sự kiện quốc tế.

Tự chủ năng lượng - vấn đề sống còn đối với EU.

Tìm kiếm những bước chuyển

Dòng chảy thời sự quốc tế tiếp tục cho thấy các nỗ lực thay đổi mạnh mẽ, nhằm tạo nên những bước ngoặt trên tiến trình phát triển.

Tỷ phú Bill Gates lo ngại về nguồn lực y tế toàn cầu.

Níu giữ, hàn gắn và kiến tạo

Trong một thế giới ngày càng trở nên bất an, vẫn luôn hiện hữu các nỗ lực ngăn chặn những hiểm họa, xoa dịu những nỗi đau, hay kiến tạo tiến trình phát triển.

Nhà máy điện hạt nhân Paks.

Tìm kiếm những cơ hội hàn gắn

Trong những vòng xoay bất định quanh các điểm nóng quốc tế, khát vọng về hòa bình, ổn định và hợp tác vẫn đang được thắp lên, bằng cách này hay cách khác.

Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 79 Philemon Yang.

Tin vào những giá trị cốt lõi

Những nỗ lực hợp tác quốc tế, tinh thần tôn trọng chủ quyền bình đẳng giữa các quốc gia và sự đề cao phẩm giá con người vẫn sẽ là ánh sáng dẫn đường cho nhân loại bước tới tương lai, cho dù các điểm nóng của hiện tại đang diễn biến phức tạp và khó lường đến mức độ nào.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent.

Những câu chuyện cũ, những khởi đầu mới

Thách thức luôn hiện hữu, trong mọi lĩnh vực, ở mọi điểm nóng trong dòng chảy sự kiện quốc tế. Muôn hình vạn trạng, chúng luôn đòi hỏi những cách tiếp cận và giải quyết khác nhau.

Cuộc đối thoại cấp cao Nga-Mỹ mở ra nhiều triển vọng đột phá.

Triển vọng lạc quan

Những động thái tích cực đang diễn ra ở nhiều lĩnh vực, mở ra các triển vọng tươi sáng, hướng tới chấm dứt chiến tranh và đau khổ, phát triển kinh tế và ổn định cuộc sống người dân.

An ninh hàng hải thế giới đang đối diện nhiều thách thức.

Câu chuyện cũ và những đòi hỏi mới

Trên không ít lĩnh vực, dòng chảy sự kiện quốc tế vẫn đang chứng kiến những vùng xoáy đầy bất trắc, mà đối thoại và hợp tác là những lối thoát hiếm hoi.

Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong (phải) và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent.

Trên những ranh giới mong manh

Dòng chảy sự kiện quốc tế tiếp tục chứng kiến những vận động nhiều chiều, mà trong đó, khoảng cách giữa lạc quan và u tối vẫn luôn chỉ là những vạch mờ rất dễ bị xóa nhòa.

Anh sẽ phối hợp với Pháp và Đức để ngăn chặn hoạt động di cư bằng thuyền nhỏ.

Căng như dây đàn

Căng thẳng leo thang giữa các nước, trong nhiều lĩnh vực, đòi hỏi phải sớm có biện pháp quyết liệt để hạ nhiệt, tránh cảnh “già néo đứt dây”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục có những động thái gây bất ngờ.

Vòng xoáy ngược chiều

Có những tín hiệu tích cực lóe lên, nhưng cũng vẫn còn đó không ít điểm nghẽn, trong quỹ đạo các sự kiện quốc tế đang từng ngày định hình kỷ nguyên mới của thế giới.

Một cơ sở năng lượng ở bang Bavaria (Đức).

Vòng xoáy lo âu

Trên rất nhiều lĩnh vực, các điểm nóng chú ý trong dòng chảy sự kiện quốc tế tuần qua tiếp tục tạo thêm nhiều mối quan ngại không dễ giải quyết.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres phát biểu tại FfD4.

Cam kết, kiến tạo và mâu thuẫn

Trong thế giới đầy biến động hiện tại, dòng chảy sự kiện quốc tế tuần qua là sự kết hợp của những niềm hy vọng vừa lóe lên, với những nỗi quan ngại đã kéo dài.

Chủ tịch Fed Jerome Powell.

Bất ổn chực chờ

Rất nhiều những dấu hiệu căng thẳng đã diễn ra trong tuần qua, tác động tới các mối quan hệ quốc tế, đòi hỏi các nước phải siết chặt an ninh trong nước và bảo vệ người dân.

UNOC 3 diễn ra trong rất nhiều nỗi lo lắng về nguy cơ khủng hoảng đa tầng.

Hành tinh, trong những lời kêu gọi

Thêm một tuần nữa, dòng chảy sự kiện quốc tế đầy nghẹt những chỉ dấu bất an, cùng những lời kêu gọi hành động khẩn thiết, vì lợi ích chung.

Vấn đề người nhập cư trái phép đang trở thành một sức ép đối với nước Anh.

Cảnh báo lằn ranh đỏ

Những “lằn ranh đỏ” cùng cảnh báo đáp trả trong các cuộc đàm phán cam go đang làm bầu không khí chính trị thế giới trở nên nóng bỏng hơn. Trong khi đó, nguy cơ mất kiểm soát và mầm mống khủng hoảng cũng đang gia tăng.

Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và EU đã hạ nhiệt.

Thỏa hiệp kịp thời

Đã có những bất đồng được giải quyết vào phút chót, mang lại tín hiệu tích cực cho thị trường toàn cầu, cũng như giúp hàn gắn các mối quan hệ đang rạn nứt.
Cuộc điện đàm được chờ đợi nhất trong tuần qua.

Những gợi mở mông lung

Trên lý thuyết, các nhà lãnh đạo quốc gia trên thế giới vẫn đều đang nỗ lực, theo cách của họ, để kiến thiết hòa bình, tìm kiếm các giải pháp và khơi lên hy vọng cho tương lai. Song...
Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi.

Những đột phá chiến lược

Những bước đi chiến lược đã được thực hiện, nhằm tạo đột phá cải thiện quan hệ giữa các nước và làm dịu đi những điểm nóng. Song, ở một vài địa điểm, sự tiến triển lại được thể hiện theo chiều hướng ngược lại.
Anh và EU hướng tới cài đặt lại mối quan hệ, sau Brexit.

Xích lại gần nhau

Đã có những cuộc đàm phán được khởi động, như những động thái mở đường hóa giải bất đồng, hướng đến hòa bình và ổn định.
Bộ trưởng Ngoại giao Italy (trái) đón Trưởng đoàn đàm phán Iran tới đàm phán gián tiếp với Mỹ.

Sẵn sàng hành động

Đến thời điểm chín muồi, không có lựa chọn khác, các nước đều sẵn sàng hành động nhằm hóa giải bất đồng và tránh nguy cơ suy thoái.