Tọa đàm khoa học về công trình dịch thuật, nghiên cứu liên ngành tác phẩm "Thượng kinh ký sự"

Ngày 18/12, Học viện Khoa học xã hội phối hợp Công ty cổ phần Văn hóa đọc và học Việt Nam-Sàn Văn hóa học và đọc Việt Nam (Hocdoc.vn) tổ chức Tọa đàm khoa học về công trình dịch thuật nghiên cứu liên ngành tác phẩm "Thượng Kinh ký sự" của Lê Hữu Trác (đăng trên Nam Phong tạp chí, 1923-1924) do nhà Hán học Nguyễn Trọng Thuật dịch (Nguyễn Hữu Sơn-Nguyễn Xuân Tuấn sưu tầm, biên soạn giới thiệu). 
Quang cảnh buổi tọa đàm.
Quang cảnh buổi tọa đàm.

Tại buổi Tọa đàm, các nhà khoa học tập trung nghiên cứu, bình luận, trao đổi về nội dung sách Thượng Kinh ký sự (Nguyễn Hữu Sơn-Nguyễn Xuân Tuấn sưu tầm, biên soạn giới thiệu) trên cơ sở tư liệu bản dịch của nhà Hán học Nguyễn Trọng Thuật.

Buổi Tọa đàm góp phần khẳng định vị thế danh nhân văn hóa Lê Hữu Trác trong nền văn học dân tộc, khu vực phương Đông và thế giới.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Sơn chủ trì tọa đàm.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Sơn chủ trì tọa đàm.

Cuốn sách “Thượng Kinh ký sự” được ra mắt nhân dịp Đại hội đồng Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) lần thứ 42 ra nghị quyết Vinh danh và kỷ niệm 300 năm Ngày sinh của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông-Lê Hữu Trác (1724-2024).

Cuốn sách gồm 18 chương, được xem là tác phẩm viết về đề tài du ký đầu tiên của văn học nước ta. Trong ấn bản đặc biệt này có in ảnh toàn bộ văn bản Hán văn của “Thượng kinh ký sự”, mang đến cho bạn đọc một ấn bản tương đối hoàn chỉnh nhất từ trước tới nay.

Cuốn sách "Thượng Kinh ký sự" do Nguyễn Trọng Thuật dịch (Nguyễn Hữu Sơn-Nguyễn Xuân Tuấn sưu tầm, biên soạn giới thiệu).

Cuốn sách "Thượng Kinh ký sự" do Nguyễn Trọng Thuật dịch (Nguyễn Hữu Sơn-Nguyễn Xuân Tuấn sưu tầm, biên soạn giới thiệu).

Trong lời giới thiệu cuốn sách, nhà văn, nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Tuấn viết: “Danh y Lê Hữu Trác với ngòi bút tài hoa đã khéo léo trình bày tư tưởng của mình qua các trang ghi chép và nhất là các bài thơ độc lập của ông.

Văn thơ ở “Thượng Kinh ký Sự” đã đạt tới sự giản dị và sâu sắc của bậc túc nho luôn trải lòng mình để nói về nghề y, về đạo đức, về đạo làm quan và về đạo làm người. Tất cả những điều ấy đã cho thấy sự dụng tâm cao vời vợi cũng là mong muốn đóng góp với đời không chỉ các bài thuốc ích nước lợi dân mà còn cả những áng thơ văn để người đời sau nhìn vào đó tự răn mình.

Cái hơi văn của cụ Lê Hữu Trác, cái tài thuốc của Hải Thượng Lãn Ông đã hòa quyện thanh thoát đưa đến cho người đương thời, người đời sau sự hữu dụng mà hậu nhân hôm nay đều kính phục cụ”.

Buổi Tọa đàm có sự tham dự của nhiều học giả, nhà nghiên cứu, giảng viên đến từ nhiều trường đại học tại Hà Nội. Nhiều ý kiến, đánh giá thẳng thắn đã được các đại biểu chia sẻ.

Tiến sĩ Lê Thanh Tùng chia sẻ tại buổi tọa đàm.

Tiến sĩ Lê Thanh Tùng chia sẻ tại buổi tọa đàm.

Tiến sĩ Lê Thanh Tùng, Khoa Hán Nôm, Trường đại học Sư phạm Hà Nội, đã dành nhiều thời gian chia sẻ về bản dịch "Thượng Kinh ký sự" của dịch giả Nguyễn Trọng Thuật. Theo đó, "Thượng Kinh ký sự" đến nay có khoảng 70 bản dịch ra các ngôn ngữ khác nhau, trong đó chủ yếu là tiếng Việt, 1 bản dịch sang tiếng Pháp.

Bản dịch Nguyễn Trọng Thuật là bản đầu tiên dịch ra chữ Quốc ngữ vào năm 1923-1924. Đây cũng là bản dịch chưa từng được in thành sách.

Kết cấu sách thấy được sự công phu và khoa học của những người biên soạn. Thể thức trình bày, lời văn vẫn được giữ nguyên đó là sự tôn trọng với bản dịch đầu tiên. Hai tác giả (Nguyễn Hữu Sơn-Nguyễn Xuân Tuấn) đã cất công đi tìm, sao chụp lại những văn bản nguyên tác Hán văn. Điều này là vô cùng ý nghĩa vừa giới thiệu một cách hoàn chỉnh về tác phẩm gốc mà còn nâng tầm tác phẩm, giúp các nhà nghiên cứu có cơ hội đối chiếu giữa bản dịch với bản gốc.

Tiến sĩ Đỗ Thị Thu Thủy, Trưởng Khoa Viết văn, báo chí, Trường đại học Văn hóa, chia sẻ tại buổi Tọa đàm.

Tiến sĩ Đỗ Thị Thu Thủy, Trưởng Khoa Viết văn, báo chí, Trường đại học Văn hóa, chia sẻ tại buổi Tọa đàm.

Tiến sĩ Đỗ Thị Thu Thủy, Trưởng Khoa Viết văn, báo chí, Trường đại học Văn hóa, ghi nhận, cuốn sách có tính liên ngành và sự kế thừa tiếp nối của hoạt động dịch thuật từ Nguyễn Trọng Thuật của hàng trăm năm trước đến bối cảnh hôm nay.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Sơn và nhà văn Nguyễn Xuân Tuấn đã có công trong việc làm sống lại những công trình như này. Qua cuốn sách chúng ta thấy được bức tranh toàn cảnh và đầy đủ hơn để di sản văn hóa của cha ông trong quá khứ. Đó là tấm lòng của những người trí thức, những người làm công tác văn học luôn đau đáu với câu chuyện văn hóa. Những công trình như này là hết sức cần thiết.

Là một giảng viên của trường Đại học Thăng Long, cũng là người nghiên cứu nhiều về Hải Thượng Lãn Ông-Lê Hữu Trác, thạc sĩ Trần Văn Quyến đã chia sẻ những câu chuyện xoay quanh cuộc đời của Lê Hữu Trác thông qua các tư liệu lịch sử mà anh đã tiếp cận. Đặc biệt, anh ghi nhận phần Phụ lục được Nguyễn Hữu Sơn - Nguyễn Xuân Tuấn đưa vào rất có giá trị. Bởi qua đó giúp độc giả tiếp cận "Thượng Kinh ký sự" một cách toàn diện hơn.

Qua chia sẻ của các đại biểu, cuộc đời và sự nghiệp của danh nhân Lê Hữu Trác lại được làm rõ hơn cũng như góp phần để cuốn sách "Thượng Kinh ký sự" (Nguyễn Hữu Sơn-Nguyễn Xuân Tuấn sưu tầm, biên soạn giới thiệu) trên cơ sở tư liệu bản dịch của nhà Hán học Nguyễn Trọng Thuật, đến gần với công chúng hơn, cũng như một sự tri ân đối với danh y lỗi lạc của dân tộc.

Lê Hữu Trác, hiệu Hải Thượng Lãn Ông, là một nho gia và danh y kiệt xuất của Việt Nam vào cuối thời Hậu Lê. Ông sinh năm 1721 tại xã Liễu Xá, huyện Đường Hào, trấn Hải Dương (nay thuộc Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên), trong một gia đình khoa bảng danh giá, với cha và chú đều đỗ tiến sĩ và làm quan đại thần.

Từ trẻ, ông đã nổi tiếng học giỏi và hay chữ. Năm 20 tuổi, trước bối cảnh xã hội rối ren dưới triều Trịnh Giang độc đoán, giặc giã khắp nơi, ông quyết định rời bỏ sách vở để tham gia quân đội.

Khi đang trong quân ngũ, ông phải trở về quê ngoại ở huyện Hương Sơn (tỉnh Hà Tĩnh ngày nay) để chăm sóc mẹ già thay anh trai. Tại Hương Sơn, ông mắc bệnh dai dẳng và được một thầy thuốc họ Trần chữa khỏi. Sự việc này đã thay đổi cuộc đời ông, khiến ông từ bỏ con đường quan lộ, toàn tâm nghiên cứu y học.

Ông trở thành một danh y nổi tiếng, mở trường dạy học và biên soạn bộ sách y học đồ sộ Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh, một kiệt tác của nền Y học cổ truyền Việt Nam.

Đại diện Sàn Văn hóa Học và Đọc Việt Nam-Hocdoc.vn trao tặng sách cho Học viện Khoa học xã hội.

Đại diện Sàn Văn hóa Học và Đọc Việt Nam-Hocdoc.vn trao tặng sách cho Học viện Khoa học xã hội.

Nhân dịp này, Sàn Văn hóa Học và Đọc Việt Nam-Hocdoc.vn đã trao tặng cho Học viện Khoa học xã hội 50 cuốn sách “Thượng kinh ký sự”. Đồng thời, sàn cũng đã gửi công văn trao tặng 200 cuốn sách “Thượng kinh ký sự” cho Tỉnh ủy Hưng Yên và 200 cuốn sách “Thượng Kinh ký sự” cho Tỉnh ủy Hà Tĩnh và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Tĩnh.

Có thể bạn quan tâm

Phối cảnh cầu vượt trực thông trên tuyến đường Cổ Linh.

Làm cầu vượt trực thông dài hàng trăm mét giải quyết ùn tắc đường Cổ Linh

Do lưu lượng phương tiện lớn, đường Cổ Linh (Hà Nội) luôn trong tình trạng ùn tắc, mất trật tự an toàn giao thông, là “điểm nghẽn” phát triển kinh tế-xã hội của khu vực. Dù mới đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng phường Long Biên đã chủ động đề xuất giải pháp giải quyết căn cơ tình trạng này.

Đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Bí thư Thành ủy Hà Nội, kiểm tra tiến độ dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô tại tỉnh Hưng Yên.

Đưa dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô về đích

Do khó khăn trong giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công dự án đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô đang chậm so với kế hoạch. Nhìn rõ vấn đề này, thành phố Hà Nội và hai tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh đang phối hợp chặt chẽ, vào cuộc với những yêu cầu cụ thể để bảo đảm tiến độ dự án.

Lễ hội rước vua giả ở đền Sái (xã Thư Lâm, Hà Nội) là lễ hội lớn trong vùng, hằng năm thu hút đông đảo khách du lịch.

Điểm đến hấp dẫn ở phía bắc Thủ đô

Sau khi sắp xếp lại địa giới hành chính, xã Thư Lâm là địa bàn có nhiều di tích, di sản văn hóa ở khu vực phía bắc Thủ đô. Trong đó, có những địa danh đã trở thành điểm du lịch nổi tiếng như làng gỗ mỹ nghệ Thiết Úng, đền Sái, rối nước Đào Thục…, cùng nhiều giá trị tiềm ẩn chưa được khai thác.

Thành phố Hà Nội đang tích cực chuyển đổi số mạnh mẽ trong thực hiện các thủ tục hành chính.

Tích cực hỗ trợ người dân tiếp cận công nghệ số

Thành phố Hà Nội đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp thực hiện thủ tục hành chính theo hướng chuyển đổi số rõ nét. Những thay đổi này sẽ góp phần hình thành nền hành chính hiện đại, minh bạch, hiệu quả.

Dồn lực thi công các công trình trọng điểm

Năm 2025 đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ của thành phố Hà Nội trong nỗ lực hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng, khi hàng loạt dự án quy mô lớn, có ý nghĩa chiến lược đồng loạt khởi công.

Bí thư Đoàn Thanh niên thành phố Hà Nội Nguyễn Tiến Hưng thăm, trao quà động viên thiếu nhi hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn phường Đống Đa (Hà Nội).

Tuổi trẻ Thủ đô sáng tạo trong thực tiễn, tiên phong trong hành động

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, tuổi trẻ Thủ đô đã khẳng định vai trò “đầu tàu” với nhiều mô hình sáng tạo trên mặt trận số. Bước vào nhiệm kỳ 2025-2030, tổ chức Đoàn các cấp đặt ra 17 chỉ tiêu và 3 khâu đột phá, hướng tới xây dựng thế hệ thanh niên Hà Nội có năng lực số, tinh thần tiên phong và khát vọng cống hiến.

Bài 3: Tỏa sáng bản sắc văn hóa Thủ đô

Bài 3: Tỏa sáng bản sắc văn hóa Thủ đô

Người Hà Nội không chỉ giữ vững những phẩm chất vốn có mà còn được tích hợp những phẩm chất mới. Cùng với đó, Hà Nội đang vươn mình trở thành trung tâm công nghiệp văn hóa của châu lục và thế giới. Đó là những nền tảng vững chắc để Thủ đô bước vào một thời đại phát triển mới.

Bài 2: Động lực mới cho tăng trưởng và quản trị hiện đại

Bài 2: Động lực mới cho tăng trưởng và quản trị hiện đại

Hà Nội đang tạo dựng những động lực tăng trưởng mới qua đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển hạ tầng công nghệ, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư. Cùng với đó, hàng loạt dự án lớn về môi trường, giao thông, hạ tầng đô thị được triển khai, góp phần nâng cao chất lượng sống người dân, nâng cao năng lực quản trị đô thị hiện đại.

Lãnh đạo Thành phố Hà Nội trao chứng nhận cho các doanh nghiệp đạt TOP 1 hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích năm 2025.

Hàng Việt chinh phục người tiêu dùng

Chương trình “Bình chọn hàng Việt Nam được người tiêu dùng yêu thích” năm 2025 đã tạo thêm một sân chơi uy tín, minh bạch, giúp doanh nghiệp khẳng định thương hiệu và tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

Đoàn Chủ tịch kỳ họp thứ 28 Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội. ( Ảnh THẾ ĐẠI)

Tập trung tháo gỡ những điểm nghẽn

Tại kỳ họp thứ 28 của Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội khóa 16, nhiệm kỳ 2021-2026, các đại biểu đã chỉ ra một số điểm nghẽn như: nhà ở xã hội, thoát nước đô thị, ùn tắc giao thông, trường học quá tải... Đây là những vấn đề bức xúc đã tồn tại trong thời gian dài, cần có giải pháp để giải quyết triệt để.

Tổ hợp dự án nhà ở xã hội và dịch vụ thương mại AZ Thăng Long. (Ảnh QUANG NGUYÊN)

Áp dụng cơ chế mới phục vụ tái định cư và tạm cư

Một giải pháp quan trọng nhằm tháo gỡ vướng mắc cho công tác đền bù, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng khi thực hiện các dự án cải tạo, chỉnh trang đô thị trên địa bàn Hà Nội đã được Hội đồng nhân dân thành phố thông qua tại kỳ họp thứ 28.

Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố Hà Nội biểu quyết thông qua hội nghị lần thứ ba, trong đó có Quy định mới về công tác cán bộ.

Nâng cao hơn nữa chất lượng công tác cán bộ

Thành ủy Hà Nội đã ban hành Quy định về phân cấp quản lý cán bộ và quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử, tạm đình chỉ công tác, cho thôi giữ chức vụ, từ chức, miễn nhiệm đối với cán bộ.

Điểm hẹn văn hóa mới của Thủ đô

Chiều 30/11, tại Nhà Bát Giác, Vườn hoa Lý Thái Tổ (phường Hoàn Kiếm), Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội chính thức ra mắt Dự án “Âm nhạc cuối tuần”. Giữa không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm, những giai điệu Jazz vang lên đã mở đầu cho chuỗi hoạt động nghệ thuật công cộng được kỳ vọng sẽ trở thành điểm hẹn văn hóa mới của Thủ đô.

Khách du lịch ngồi sát khu vực đường ray khi tàu đi qua.

[Ảnh] Phố cà-phê đường tàu nhộn nhịp trở lại sau lệnh giải tỏa

Dù mới bị lực lượng chức năng giải tỏa, yêu cầu hàng chục hộ dân ký cam kết không lấn chiếm hành lang an toàn đường sắt, nhưng chỉ sau vài ngày, tại phố cà-phê đường tàu (thuộc các phường Ba Đình, Hoàn Kiếm ở Hà Nội), bàn ghế lại được kê sát đường ray để phục vụ khách du lịch như chưa từng có lệnh cấm.