Trước thực tế đó, ngày 4/3, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức cuộc họp về tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa gạo Đồng bằng sông Cửu Long. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy chủ trì cuộc họp.
Nhiều nguyên nhân dẫn đến giá gạo giảm sâu
Báo cáo tại cuộc họp, ông Ngô Hồng Phong - Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Dự kiến tổng diện tích gieo cấy năm 2025 khoảng 7,03 triệu ha, năng suất ước đạt 61,6 tạ/ha, sản lượng ước đạt 43,14 triệu tấn (giảm 323 nghìn tấn so với năm 2024).
Ước sản xuất cả năm vùng Đồng bằng sông Cửu Long đạt 3,8 triệu ha, năng suất bình quân ước đạt 63,09 tạ/ha, sản lượng ước đạt 24,057 triệu tấn. Tổng lượng gạo hàng hóa cho xuất khẩu 6 tháng đầu năm ước 4,53 triệu tấn; tổng lượng gạo hàng hóa cho xuất khẩu 6 tháng cuối năm ước 3,012 triệu tấn.
 |
| Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy chủ trì cuộc họp về tình hình sản xuất và tiêu thụ lúa gạo Đồng bằng sông Cửu Long. |
Về tình hình gạo thế giới, theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), dự báo trong tháng 2/2025, sản lượng gạo toàn cầu dự kiến đạt 532,7 triệu tấn, mức cao kỷ lục, nhưng giảm nhẹ so với dự báo trước đó. Tổng cung gạo toàn cầu đạt 712,15 triệu tấn, cao hơn 9,2 triệu tấn so với năm trước. Tiêu thụ toàn cầu ước đạt 530,5 triệu tấn, tăng so với năm trước, chủ yếu do Trung Quốc và Indonesia. Tồn kho cuối kỳ dự báo đạt 181,6 triệu tấn, giảm nhẹ nhưng vẫn cao hơn năm trước.
Thương mại gạo năm 2025 đạt 58,5 triệu tấn, tăng 450 tấn so với dự báo trước nhưng thấp hơn năm 2024. Ấn Độ, Kazakhstan tăng xuất khẩu, trong khi Argentina, Mỹ hạ dự báo. Nhập khẩu tăng tại Trung Quốc, EU, Nhật Bản, Sri Lanka, Mỹ…
“Hai tháng đầu năm 2025, giá gạo giảm trên toàn cầu. Cụ thể, gạo Thái Lan giảm 10-11%; gạo Việt Nam giảm 6%… Sản lượng cao tiếp tục gây áp lực giảm giá, tuy nhiên, nhu cầu nhập khẩu từ Trung Quốc, Indonesia có thể hỗ trợ thị trường”, ông Ngô Hồng Phong chia sẻ.
Tại cuộc họp, các đại biểu cũng đưa ra chung nhận định nguyên nhân khiến giá lúa gạo trong thời gian qua giảm sâu là do cung tăng, cầu giảm. Bên cạnh đó, Ấn Độ nối lại xuất khẩu, đẩy nguồn cung ra thị trường, gây áp lực lớn lên giá gạo. Nguồn cung toàn cầu dư thừa, sản lượng tăng tại Ấn Độ, Việt Nam, Thái Lan, Pakistan.
Các thị trường nhập khẩu như Philippines và Indonesia hiện đã tích trữ đủ, chờ giá gạo tiếp tục giảm, tiếp tục ép giá. Ngoài ra, một nguyên nhân khác cũng cần nhắc đến đó là chuỗi sản xuất, thu mua, chế biến và xuất khẩu gạo của Việt Nam hiện chưa bền vững.
Xác định rõ nguyên nhân để có giải pháp thiết thực
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy khẳng định: Trong hai tháng đầu năm, tình hình thị trường lúa gạo thế giới có nhiều biến động, đặc biệt là sau khi Ấn Độ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo và bắt đầu xuất khẩu trở lại vào tháng 9/2024.
 |
| Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho rằng, chúng ta phải xác định lại mức độ như thế nào, nguyên nhân do đâu? Kể cả trong nước và quốc tế để từ đó đề xuất các giải pháp để quản lý bình ổn và đưa thị trường lúa gạo ổn định. |
Qua theo dõi và đánh giá của các cơ quan chức năng cũng như các hiệp hội ngành hàng cho thấy, nguyên nhân của việc giá gạo giảm đó là có sự mất cân đối cung-cầu trên thị trường thế giới. Trong đó, cung tăng mạnh, cầu có tăng nhưng chưa kịp với tốc độ tăng của nguồn cung dẫn đến việc xuất khẩu gạo của Việt Nam gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt là giá giảm sâu so với năm 2024.
Vấn đề này cũng tác động đến thị trường trong nước, đặc biệt là khi chúng ta đang vào thời điểm chính vụ Đông Xuân của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, sản lượng lớn.
“Trước tình hình đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội nghị với đại diện lãnh đạo các bộ ngành liên quan và lãnh đạo các địa phương, các hiệp hội, ngành hàng, doanh nghiệp chủ lực để nhận diện, đánh giá đúng tình hình”, ông Đỗ Đức Duy chia sẻ.
Trước bối cảnh chung đang khó khăn này, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho rằng, chúng ta phải xác định lại mức độ như thế nào, nguyên nhân do đâu? Kể cả trong nước và quốc tế để từ đó đề xuất các giải pháp để quản lý bình ổn và đưa thị trường lúa gạo ổn định, bền vững bao gồm cả những giải pháp trước mắt và giải pháp lâu dài.
Ghi nhận các ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cho biết, sau hội nghị này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tổng hợp thông tin, xây dựng và trình Chính phủ một công điện về việc điều hành bảo đảm cân đối cung cầu lúa gạo trước diễn biến thị trường thế giới và trong nước. Dự kiến, trong chiều nay hoặc ngày mai, sẽ hoàn thành báo cáo trình Chính phủ ban hành công điện về điều hành lúa gạo.
Sau hội nghị này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tổng hợp thông tin, xây dựng và trình Chính phủ một công điện về việc điều hành bảo đảm cân đối cung cầu lúa gạo trước diễn biến thị trường thế giới và trong nước. Dự kiến, trong chiều nay hoặc ngày mai, sẽ hoàn thành báo cáo trình Chính phủ ban hành công điện về điều hành lúa gạo.
Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy thông tin
Chia sẻ tại cuộc họp, Thứ trưởng Công thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cũng cho biết, Bộ này sẽ tiếp thu các các khuyến nghị của các hiệp hội, ngành hàng, địa phương, trong đó có việc triển khai Nghị định 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo. Dự kiến, sắp tới sẽ có hội nghị chuyên đề bàn xuất khẩu gạo.
Liên quan đến câu chuyện kích hoạt giá sàn, Bộ Công thương đang nghiên cứu. Tuy nhiên, Bộ Công thương cũng đang tính đến việc kích hoạt dự trữ, bảo đảm công tác bình ổn. Bộ Công thương sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra việc này. Đây cũng là một trong những giải pháp đóng góp vào công tác bình ổn giá lúa gạo. Đồng thời, Bộ Công thương sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác đàm phán mở cửa thị trường mới bên cạnh thị trường truyền thống để bảo đảm xuất khẩu gạo bền vững trong dài hạn.
