Được quan tâm và ứng xử công bằng hơn là điều các doanh nghiệp tư nhân đã mong mỏi suốt nhiều năm nay. Một nghị quyết với định hướng rõ ràng, bao gồm các giải pháp đột phá, hướng tới tháo gỡ các rào cản, tạo ra một sân chơi bình đẳng hơn giữa các khu vực kinh tế chắc chắn sẽ tạo ra động lực lớn giúp khối tư nhân có cơ hội bứt phá mạnh mẽ trong thời gian tới.
Chiến lược rõ ràng, giải pháp đột phá
Nhận rõ các hạn chế, yếu kém của khu vực kinh tế tư nhân, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, phải có chiến lược rõ ràng cho sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân, phù hợp trình độ phát triển hiện nay của nền kinh tế, với không gian địa kinh tế, địa chính trị mới của đất nước, có tính tới những biến đổi của địa kinh tế, địa chính trị thế giới nhằm bảo đảm kinh tế tư nhân đủ sức phát triển với khả năng thích ứng, chống chọi và cạnh tranh cao.
Trong đó, điểm cốt yếu để tạo đột phá là tháo gỡ các điểm nghẽn về “thể chế”, nhanh chóng cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, xóa bỏ các rào cản, trở lực đối với sự phát triển của doanh nghiệp; xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi, môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch, an toàn, chi phí thấp; có các chính sách hỗ trợ toàn diện, linh hoạt cho khu vực kinh tế tư nhân; đồng thời, bảo đảm sự bình đẳng, công bằng, cho phép doanh nghiệp tư nhân được tiếp cận nguồn vốn, tư liệu sản xuất không kém hơn doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Được biết thông tin nêu trên, Giám đốc Công ty TNHH Quốc tế Delta Trần Đức Nghĩa hồ hởi chia sẻ: Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo phải tiếp tục cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh, phấn đấu giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính và chi phí kinh doanh; bãi bỏ ít nhất 30% số điều kiện kinh doanh không cần thiết để trong vòng hai đến ba năm tới đưa môi trường đầu tư của Việt Nam nằm trong tốp 3 của ASEAN. Doanh nghiệp tư nhân chúng tôi mong mỏi những chỉ đạo của Tổng Bí thư sẽ được triển khai thực hiện quyết liệt, thực chất, hiệu quả ngay trong thực tế. Có như vậy mới tháo bung các điểm nghẽn, thúc đẩy hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh của người dân và doanh nghiệp.
Thực trạng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam hiện nay, 98% là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhiều doanh nghiệp ở quy mô siêu nhỏ. Các doanh nghiệp chia thành hai nhóm: Doanh nghiệp không muốn lớn và doanh nghiệp muốn lớn nhưng không lớn được vì những rào cản đến từ thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh,... Môi trường kinh doanh hiện nay dù đã có nhiều cải cách nhưng chưa thuận lợi cho hoạt động đầu tư, sản xuất vì chi phí tuân thủ quá lớn, trở thành gánh nặng cho doanh nghiệp.
Do đó, nghị quyết mới cần tạo ra những cơ chế đột phá, thực chất để hỗ trợ cho quá trình phát triển thật sự của doanh nghiệp tư nhân, làm xoay chuyển thực trạng này. Về phần mình, Chủ tịch Hội đồng quản trị T&T Group Đỗ Quang Hiển lại chờ mong nghị quyết mới sẽ có nhiều giải pháp đột phá hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Là người chèo lái một trong những doanh nghiệp tư nhân lớn của đất nước, ông Hiển hiểu rằng, muốn đi được xa, được lâu, phát triển bền vững cần có nhiều doanh nghiệp nhỏ cùng đồng hành trong chuỗi cung ứng.
Trong khi đó, doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam hiện đang gặp hạn chế rất lớn về vốn và năng lực quản lý, nhiều khi có ý tưởng hay cũng không đủ năng lực lập kế hoạch kinh doanh. Do đó, nếu có cơ chế về bảo lãnh tín dụng hoặc cho phép mức độ rủi ro nhất định (miễn là không được tiêu cực) trong hoạt động cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa, chắc chắn các ngân hàng sẽ “nhiệt tình” hơn với việc cấp tín dụng và hỗ trợ tư vấn doanh nghiệp nhỏ, giúp họ có nguồn lực bứt phá, vươn lên thành các doanh nghiệp lớn.
Ứng xử công bằng hơn
Ông Mạc Quốc Anh, Viện trưởng Kinh tế và Phát triển doanh nghiệp, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội cho rằng: Khối kinh tế tư nhân từ lâu đã được khẳng định là một động lực quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, chiếm khoảng 42-45% GDP và tạo việc làm cho hơn 85% lực lượng lao động cả nước.
Tuy nhiên, so với hai khu vực khác là doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), kinh tế tư nhân vẫn chưa thật sự được quan tâm đúng mức. Trong khi doanh nghiệp nhà nước vẫn nhận được sự bảo hộ lớn từ Nhà nước, doanh nghiệp FDI cũng được hưởng nhiều chính sách ưu đãi,… thì khối tư nhân vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận vốn, đất đai, chính sách thuế hay thủ tục hành chính.
Có thể thấy, các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp hiện nay chủ yếu tập trung vào doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI, trong khi khu vực tư nhân, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa lại ít được hưởng các ưu đãi về tài chính, tín dụng và chính sách hỗ trợ. Đặc biệt, môi trường cạnh tranh hiện nay còn thiếu công bằng khi trong nhiều lĩnh vực quan trọng như hạ tầng, năng lượng, logistics, doanh nghiệp tư nhân vẫn khó có cơ hội tham gia vào những dự án lớn do cơ chế tiếp cận bất cập.
Chính vì vậy, các doanh nghiệp tư nhân, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa rất mong chờ nghị quyết mới sẽ có cách nhìn nhận, đánh giá cũng như hành động đúng mức hơn với vai trò và vị trí của khối tư nhân. Cùng với đó là những giải pháp mang tính đột phá, sát với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, được triển khai một cách căn bản, hữu hiệu nhằm giúp doanh nghiệp tư nhân vượt qua những rào cản hiện nay và phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.
Cụ thể hơn, theo ông Mạc Quốc Anh, các doanh nghiệp mong mỏi sẽ có các giải pháp đột phá giúp doanh nghiệp tư nhân được vay vốn mà không cần thế chấp tài sản lớn, giúp họ tiếp cận vốn với lãi suất thấp và điều kiện vay đơn giản hơn. Ngoài ra, Chính phủ nên công khai quỹ đất dành cho doanh nghiệp tư nhân, tạo cơ hội tiếp cận công bằng với tài nguyên đất đai; giảm thủ tục hành chính trong cấp phép sử dụng đất, thuê đất; đặc biệt, hạn chế tình trạng đầu cơ đất đai, bảo đảm giá thuê đất hợp lý cho doanh nghiệp.
Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, doanh nghiệp tư nhân rất cần hỗ trợ trong đổi mới công nghệ và chuyển đổi số để nâng cao năng lực cạnh tranh. Nghị quyết mới nên định hướng rõ việc ban hành các chính sách ưu đãi thuế cho doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ, đổi mới sáng tạo; thêm nhiều giải pháp tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số; xây dựng các trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp trong nghiên cứu và phát triển, giúp kết nối doanh nghiệp với các viện nghiên cứu, trường đại học.
Một thách thức lớn hiện nay đối với các doanh nghiệp tư nhân là thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao. Do đó, nghị quyết cũng cần bàn đến câu chuyện xây dựng chiến lược đào tạo nguồn nhân lực bài bản gắn với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp; có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong đào tạo và phát triển nhân lực cũng như tạo điều kiện, cầu nối để doanh nghiệp tư nhân hợp tác với các trung tâm đào tạo, trường đại học.
Kinh tế tư nhân không chỉ là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế mà còn là động lực chính để Việt Nam đạt được các mục tiêu tăng trưởng bền vững. Nếu có môi trường kinh doanh thuận lợi, chính sách hỗ trợ thực chất và sự đồng hành từ Nhà nước, chắc chắn khu vực kinh tế tư nhân thời gian tới sẽ có thể bứt phá mạnh mẽ, đóng góp nhiều hơn vào sự phát triển của đất nước.
