Quảng cáo trong mối liên hệ với văn hóa, giáo dục và trách nhiệm cộng đồng

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo năm 2025 đánh dấu bước chuyển quan trọng, đặt hoạt động quảng cáo trong mối liên hệ với phát triển văn hóa, giáo dục và trách nhiệm cộng đồng, hướng tới một môi trường truyền thông hiện đại, nhân văn.

Mở rộng vai trò xã hội của quảng cáo

Theo Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Nguyễn Quốc Huy, việc Luật Quảng cáo sửa đổi áp dụng một khung pháp lý thống nhất cho cả hoạt động quảng cáo sinh lợi và phi lợi nhuận là một thay đổi có ý nghĩa rất lớn, thể hiện bước phát triển trong tư duy lập pháp về quảng cáo.

Trước đây, hoạt động quảng cáo thường được hiểu chủ yếu là công cụ phục vụ kinh doanh, nhằm mục đích sinh lợi. Tuy nhiên, thực tiễn đã cho thấy, quảng cáo không chỉ là bán sản phẩm, mà còn truyền tải thông điệp, định hướng hành vi, thậm chí lan tỏa các giá trị tích cực trong xã hội.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo năm 2025 đã chính thức bỏ cách phân biệt giữa quảng cáo có mục đích sinh lợi và phi lợi nhuận. Quy định này góp phần mở rộng không gian sáng tạo cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân khi tham gia hoạt động tuyên truyền, cổ động vì lợi ích chung, như bảo vệ môi trường, an toàn giao thông, giáo dục đạo đức hay xây dựng hình ảnh Việt Nam văn minh, hiện đại. “Đây là một bước tiến rất quan trọng, đặt nền tảng để quảng cáo trở thành một kênh thông tin xã hội có trách nhiệm, góp phần vào công cuộc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong giai đoạn mới”, ông Huy khẳng định.

Từ cách tiếp cận này, quảng cáo dần mang bản chất của một hoạt động truyền thông có sức mạnh định hướng xã hội. Khi được định hướng đúng, quảng cáo có sức mạnh rất lớn trong việc định hướng giá trị và khơi gợi những hành vi tích cực trong cộng đồng. Các chiến dịch quảng cáo vì cộng đồng, như cổ động cho lối sống xanh, bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, xây dựng văn hóa ứng xử hay tôn vinh hàng Việt Nam đều mang lại giá trị vượt ra ngoài mục tiêu kinh tế, góp phần hình thành nếp sống văn minh và củng cố niềm tin xã hội.

Bên cạnh vai trò thông tin, quảng cáo còn là một phương tiện góp phần giáo dục, định hướng lối sống và giá trị văn hóa trong xã hội, giúp lan tỏa chuẩn mực đạo đức, khơi dậy tinh thần nhân văn và trách nhiệm công dân. Việc khuyến khích những chiến dịch quảng cáo mang nội dung tích cực cũng phù hợp với định hướng của Đảng và Nhà nước về phát triển công nghiệp văn hóa, trong đó coi quảng cáo là một bộ phận quan trọng, vừa phục vụ phát triển kinh tế, vừa góp phần xây dựng con người và môi trường văn hóa Việt Nam.

Như vậy, quảng cáo không những nằm trong phạm trù thị trường, mà còn trở thành một thành tố của công nghiệp văn hóa, nơi mỗi thông điệp đều mang trong mình giá trị giáo dục và xã hội.

Lan tỏa giá trị nhân văn qua từng thông điệp

Cũng theo ông Nguyễn Quốc Huy, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo năm 2025 đã tạo nền tảng pháp lý rõ ràng hơn cho việc khuyến khích các hoạt động quảng cáo phục vụ lợi ích cộng đồng, không phân biệt quảng cáo sinh lợi hay phi lợi nhuận. Đây chính là cơ chế quan trọng để mở rộng không gian sáng tạo và trách nhiệm xã hội trong lĩnh vực quảng cáo.

Luật cũng quy định rõ yêu cầu về nội dung quảng cáo phải chính xác, nhân văn, không trái thuần phong mỹ tục và không gây nhầm lẫn, qua đó bảo đảm định hướng giá trị tích cực trong mọi hoạt động truyền thông. “Để quảng cáo vì cộng đồng thực sự lan tỏa và bền vững, điều quan trọng là tạo được sự liên kết tự nguyện giữa doanh nghiệp, tổ chức truyền thông và cộng đồng sáng tạo”, ông Huy nhấn mạnh thêm.

Doanh nghiệp có thể gắn hoạt động quảng cáo cộng đồng với chiến lược phát triển bền vững, coi đó là một phần của trách nhiệm xã hội. Các cơ quan báo chí, nền tảng số, nhà sáng tạo nội dung có thể chủ động đồng hành, lan tỏa thông điệp tích cực bằng các hình thức sáng tạo, gần gũi và hấp dẫn hơn với công chúng.

Khi các giải pháp được vận hành hài hòa, quảng cáo vì cộng đồng sẽ trở thành một phần quan trọng trong việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, nâng cao nhận thức xã hội và phát huy vai trò của quảng cáo như một công cụ phục vụ phát triển con người Việt Nam trong thời kỳ mới.

Đại diện cho phía doanh nghiệp, Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam Nguyễn Trường Sơn cho rằng, nếu coi quảng cáo chỉ nhằm mục đích bán hàng thì chưa phản ánh đúng bản chất và trách nhiệm xã hội của ngành này. Trên thực tế, các doanh nghiệp quảng cáo, đặc biệt là trong lĩnh vực quảng cáo ngoài trời đã có nhiều đóng góp thiết thực cho công tác tuyên truyền, giáo dục và hoạt động cộng đồng.

Theo ông Sơn, phần lớn các doanh nghiệp đều dành từ 20% đến 30% diện tích hoặc thời lượng quảng cáo ngoài trời để phục vụ mục tiêu phi lợi nhuận, như tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, cổ vũ các chương trình nhân văn và sự kiện trọng đại của đất nước. “Ví dụ như sự kiện A80 kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập nước, hệ thống quảng cáo trên toàn quốc đã đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc lan tỏa hình ảnh Việt Nam và tinh thần đoàn kết dân tộc”.

Cũng theo Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, nhiều doanh nghiệp coi đây là trách nhiệm tự thân và tự nguyện, không ai đứng ngoài nỗ lực chung này. Với sự phát triển của công nghệ, quảng cáo trên màn hình LED và nền tảng mạng xã hội còn có ưu thế lớn về tốc độ, khả năng cập nhật và lan tỏa nhanh chóng các nội dung chính thống, từ đó góp phần truyền tải kịp thời các thông điệp quan trọng của đất nước tới công chúng.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Trường Sơn cũng cho rằng hiện vẫn còn một số khó khăn về thủ tục hành chính, nhất là ở các đô thị lớn như Hà Nội, nơi việc cấp phép và gia hạn bảng quảng cáo ngoài trời được kiểm soát chặt chẽ, dẫn đến tiến độ phê duyệt còn chậm. Ông kỳ vọng rằng khi Luật Quảng cáo và các nghị định, hướng dẫn mới có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, quy trình cấp phép theo cơ chế “một cửa”, thời hạn giải quyết hồ sơ rõ ràng và toàn bộ thủ tục được đưa lên hệ thống trực tuyến sẽ giúp hoạt động quảng cáo minh bạch, giảm gánh nặng cho doanh nghiệp và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh.

Sự thay đổi trong tư duy quản lý và thực hành quảng cáo đang mở ra không gian mới, với mỗi chiến dịch hướng tới hiệu quả kinh tế và góp phần lan tỏa giá trị văn hóa, giáo dục và nhân văn. Khi khung pháp lý thống nhất kết hợp những nỗ lực tự nguyện của cộng đồng doanh nghiệp, quảng cáo đang khẳng định vị thế như một kênh truyền thông xã hội có trách nhiệm. Khi tiếng nói của doanh nghiệp hòa cùng lợi ích cộng đồng, quảng cáo sẽ thực sự trở thành cầu nối giữa kinh tế và văn hóa, góp phần xây dựng hình ảnh Việt Nam hiện đại, sáng tạo và giàu lòng nhân ái trong mắt bạn bè quốc tế.