Phát huy sức mạnh đại đoàn kết, hoàn thiện thể chế, thúc đẩy tăng trưởng nhanh và bền vững

Đại đoàn kết dân tộc là điểm tựa của phát triển

Chiều 4/11, tại phiên thảo luận ở tổ của Quốc hội về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trao đổi một số vấn đề liên quan.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, dự thảo văn kiện lần này được xây dựng công phu, kết tinh trí tuệ của các cấp ủy, các nhà khoa học, các nhà hoạt động thực tiễn và đang tiếp tục được lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân.

Thủ tướng khẳng định, đây là cách làm phát huy trí tuệ của toàn dân tộc, và đã được Đảng ta áp dụng trong nhiều nhiệm kỳ gần đây. “Hôm nay, đồng chí Tổng Bí thư đã quán triệt sâu sắc những điểm mới quan trọng, ngắn gọn, súc tích, cô đọng, tập trung, đi thẳng vào vấn đề, bao quát và bao trùm”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, đại đoàn kết dân tộc là điểm tựa quan trọng của dân tộc Việt Nam, là nhân tố quyết định tạo nên sức mạnh trong mọi giai đoạn cách mạng. “Bác Hồ nói đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; đoàn kết mới có sức mạnh. Mỗi giai đoạn có đặc thù riêng, nhưng tựu trung lại là đoàn kết để phục vụ lợi ích quốc gia. Nếu không đoàn kết thì không có sức mạnh”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng dẫn chứng, tại các hội nghị quốc tế, tinh thần đoàn kết của Việt Nam luôn nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ. Ngay trong khu vực Đông Nam Á, tinh thần đoàn kết, đề cao chủ nghĩa đa phương cũng chính là nền tảng để hợp tác, cùng phát triển.

Về phát triển hạ tầng, Thủ tướng cho biết, từ Đại hội XI, Đảng ta đã xác định 3 đột phá chiến lược và đến nay, bước vào nhiệm kỳ XIV, các đột phá này vẫn còn nguyên giá trị. “Chúng ta cần nâng cao nội hàm, giá trị, hiệu quả của 3 đột phá này, biến sức mạnh đó thành động lực phát triển kinh tế”, Thủ tướng nói.

Theo Thủ tướng, nhiệm kỳ này đầu tư cho phát triển đã tăng 55% so với nhiệm kỳ trước, tăng thu-tiết kiệm chi đều đưa vào 3 đột phá này. Quan trọng là các bộ, ngành, địa phương đã chủ động hơn trong xây dựng thể chế, vì thể chế là động lực, nguồn lực, sức cạnh tranh của quốc gia; hạ tầng chiến lược về giao thông, năng lượng, y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao… đang được tiến hành tích cực.

“Tới đây, khi làm đường sắt tốc độ cao bắc-nam mà Quốc hội đã phê duyệt chủ trương, chúng ta phải dành nguồn lực và cũng sẽ phân định rõ phần việc của Trung ương và địa phương, nguồn vốn ở đâu, làm gì đều phải rạch ròi”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Thủ tướng, phân cấp phân quyền phải đi đôi với phân bổ nguồn lực và tăng cường giám sát kiểm tra, nâng cấp năng lực thực thi của các địa phương, các bộ, ngành; và để thực hiện thì không chỉ có Nhà nước, mà còn tư nhân cùng làm, cũng như dựa trên hợp tác công-tư.

Cùng với đó, xây dựng pháp luật phải xuất phát từ thực tiễn, vừa là nguồn lực, vừa là sức cạnh tranh quốc gia. Thủ tướng cho rằng, tư duy xây dựng pháp luật phải đổi mới, “không phải không quản được thì cấm”, mà phải quản lý để phát triển, lấy thực tiễn làm thước đo.

Thủ tướng nêu thí dụ, việc bồi thường giải phóng mặt bằng, chỉ định thầu hay xử lý ách tắc đầu tư đều cần cách tiếp cận linh hoạt, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. “Xây dựng pháp luật vì vậy vừa phải bám sát thực tiễn, vừa phát huy tinh thần dám chịu trách nhiệm của người thực thi”, Thủ tướng nêu rõ.

Phát triển nhanh, bền vững, lấy con người và văn hóa làm trung tâm

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, phát triển nhanh phải đi đôi với phát triển bền vững, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, an toàn bội chi, khả năng trả nợ, gắn tăng trưởng với quy mô nền kinh tế.

Thủ tướng dẫn thí dụ từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc)… đều có giai đoạn tăng trưởng cao để tạo đột phá. “Việt Nam cũng phải xác định tăng trưởng cao dù khó, nhưng có dư địa để làm; nếu không, sẽ khó hoàn thành 2 mục tiêu trăm năm”, Thủ tướng nói.

Về an sinh xã hội, Thủ tướng cho biết, nhiệm kỳ này chi cho an sinh xã hội chiếm 17% GDP, tương đương 1,1 triệu tỷ đồng. Việt Nam đã hoàn thành các mục tiêu thiên niên kỷ trước thời hạn 10 năm và đã hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát, được quốc tế đánh giá cao.

Từ thực tiễn triển khai, Chính phủ đã đề xuất tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia thành 1 chương trình, giao quyền cho địa phương quyết định, bảo đảm chính sách đến được với người dân vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.

Về vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7, Thủ tướng đánh giá đây là bước tiến lớn trong quá trình sắp xếp, đổi mới tổ chức bộ máy hành chính, chuyển từ trạng thái quản lý sang kiến tạo và phục vụ nhân dân, dựa trên nền tảng chuyển đổi số.

Thủ tướng cho rằng đây là một thắng lợi sau một quá trình sắp xếp lại giang sơn, thể hiện quyết tâm đổi mới mạnh mẽ trong quản lý nhà nước. Tuy nhiên, ông cũng nêu rõ, một bộ máy hình thành và vận hành suốt 80 năm qua không thể thay đổi nhanh chóng để đạt được mục tiêu đề ra ngay lập tức.

Thủ tướng nhấn mạnh phương châm được là “không nóng vội, không cầu toàn và không bỏ lỡ cơ hội”. Quá trình hoàn thiện phải căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn để hình thành bộ máy phù hợp; từ đó xây dựng vị trí việc làm, bố trí cán bộ và tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách tương ứng.

Theo Thủ tướng, hạn chế hiện nay nằm ở đội ngũ cán bộ cơ sở: Khối lượng công việc nhiều, trong khi trình độ về quản lý, pháp luật, chuyên môn và chuyển đổi số còn chưa đồng đều. “Có nơi đa số đều tốt, có nơi chỉ một số nội dung tốt, cũng có nơi cả 4 nội dung chưa tốt. Anh thiếu gì thì phải bồi dưỡng cái đó”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ.

Thủ tướng khẳng định, văn hóa là sức mạnh nội sinh, là nền tảng tinh thần của xã hội, soi đường cho quốc dân đi, cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh tạo thành hệ tư tưởng và đường lối của Đảng. Văn hóa, giáo dục và con người cần được khai thác, phát triển mạnh mẽ hơn, phục vụ phát triển bền vững đất nước.

Về giáo dục và đào tạo, Thủ tướng nhấn mạnh, đây là quốc sách hàng đầu, là thành tựu lớn của nhân dân và Đảng ta. “Giáo dục bây giờ phải hội nhập; con em chúng ta đi học chỉ cần có tài khoản và điện thoại, đi khắp thế giới chỉ cần thêm ngôn ngữ. Chúng ta xác định tiếng Anh là ngôn ngữ thứ 2 là như vậy”, Thủ tướng nêu.

Cùng với đó, người đứng đầu Chính phủ cũng nhấn mạnh yêu cầu phải nâng tầm các môn khoa học cơ bản, đào tạo đức-trí-thể-mỹ toàn diện, khẳng định Nghị quyết 29 đã xác định và Nghị quyết 71 đã nâng tầm vấn đề này.

Đề cập môi trường và biến đổi khí hậu, Thủ tướng cho rằng đây là vấn đề toàn cầu, đòi hỏi đoàn kết và hợp tác đa phương. Việt Nam cần hoàn thiện hệ thống pháp lý về bảo vệ môi trường, huy động nguồn lực, công nghệ và con người, trong đó khoa học-công nghệ là nền tảng để sử dụng hiệu quả tài nguyên và thích ứng với biến đổi khí hậu.