Palestine bên bờ vực sụp đổ tài chính

Ngân hàng Thế giới (WB) cảnh báo, Chính quyền Palestine (PA) đang đối mặt nguy cơ sụp đổ tài chính khi nguồn thu cạn kiệt và hoạt động kinh tế suy giảm nhanh chóng trong bối cảnh cuộc xung đột leo thang ở Dải Gaza.
Biếm họa: FADI ABOU HASSAN
Biếm họa: FADI ABOU HASSAN

Tuyên bố của WB nêu rõ: Tình hình tài chính của PA đã trở nên tồi tệ hơn trong 3 tháng qua, làm tăng đáng kể nguy cơ sụp đổ tài chính. WB dự báo trong những tháng tới, thâm hụt ngân sách của chính quyền sẽ lên tới 1,2 tỷ USD, gấp đôi mức tài trợ là 682 triệu USD vào cuối năm 2023. Nền kinh tế Palestine được dự đoán sẽ suy giảm từ 6,5 - 9,6%.

Theo WB, gần nửa triệu việc làm trong nền kinh tế Palestine đã bị mất kể từ khi bùng phát xung đột tại Gaza, trong đó bao gồm 200.000 việc làm ở Dải Gaza và gần 150.000 việc làm ở Israel do những người Paletine sống ở Bờ Tây đảm nhận. WB cho biết, hiện tại gần như mọi người dân ở Gaza đều sống trong cảnh nghèo đói, đồng thời dự báo Palestine đang trải qua tình trạng suy giảm tăng trưởng kinh tế trong năm 2023 và sẽ kéo dài sang năm 2024.

WB cũng ghi nhận mức độ thiệt hại chưa từng có về người và tài sản ở Dải Gaza kể từ khi xung đột Hamas - Israel nổ ra vào tháng 10/2023. Theo Cơ quan Y tế Palestine, xung đột làm hơn 35.000 người thiệt mạng, trong đó 70% là phụ nữ và trẻ em, cùng gần 80 nghìn người bị thương; 72% tổng số tòa nhà đã bị phá hủy hoàn toàn hoặc một phần. Ước tính tổng khối lượng đống đổ nát do bị bắn phá và các vụ nổ gây ra là 37 triệu tấn.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cảnh báo nguy cơ xảy ra khủng hoảng nhân đạo, nếu Israel cắt đứt các kênh giao dịch tài chính quan trọng với các ngân hàng của Palestine. Những kênh ngân hàng nói trên đóng vai trò thiết yếu trong xử lý giao dịch hàng hóa nhập khẩu từ Israel trị giá gần 8 tỷ USD mỗi năm, gồm điện, nước, nhiên liệu và thực phẩm, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho xuất hàng hóa trị giá gần 2 tỷ USD/năm để tạo nguồn sinh kế cho người dân Palestine. Bà cũng bày tỏ quan ngại của Mỹ về việc Israel chặn các khoản tiền thuế thu hộ cho chính quyền Palestine, nhấn mạnh hành động này sẽ gây phương hại đến sự ổn định kinh tế ở Bờ Tây.

Trong bối cảnh Bộ Tài chính Israel tiếp tục nắm giữ các khoản tiền thuế thu hộ PA, PA cho biết, họ chỉ có thể trả một phần tiền lương của nhân viên khu vực công. Tính đến giữa tháng 5, PA chỉ có thể trả cho nhân viên khu vực công 50% số tiền lương tháng 3, sau khi Israel từ chối chuyển khoản số tiền thuế của tháng 4. Trước đó, kênh truyền hình Channel 12 của Israel đưa tin Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich đã hoãn chuyển 46 triệu USD tiền thuế trong 9 ngày, để phản đối hành động của PA “chống lại Nhà nước Israel”. Kể từ khi xung đột Hamas - Israel nổ ra tháng 10/2023, Bộ Tài chính Israel đã giữ lại số tiền chi trả cho các chi phí hành chính tại Gaza.

Nhằm ngăn chặn khả năng sụp đổ tài chính của chính quyền Palestine, WB kêu gọi cộng đồng quốc tế tăng hỗ trợ nước ngoài cho vùng lãnh thổ đang bị phong tỏa này. Trợ lý Tổng Thư ký LHQ, ông Abdallah al-Dardari nhấn mạnh, mức độ tàn phá ở Gaza là lớn chưa từng có. Chương trình Phát triển LHQ (UNDP) ước tính công cuộc tái thiết Dải Gaza sẽ tiêu tốn khoảng 30 đến 40 tỷ USD và đây sẽ là sứ mệnh tái thiết lớn nhất mà cộng đồng quốc tế chưa từng đối phó kể từ Chiến tranh thế giới thứ hai. LHQ kêu gọi các nước cần hành động nhanh chóng giúp cung cấp lại nhà ở cho người dân Palestine và đưa cuộc sống của người dân ở Gaza trở lại bình thường về mọi mặt kinh tế, xã hội, y tế và giáo dục. Tại hội nghị của các nhà tài trợ quốc tế tại Kuwait diễn ra đầu tháng 5, cộng đồng quốc tế đã đạt cam kết viện trợ bước đầu hơn 2 tỷ USD cho Dải Gaza.

LHQ cho rằng, công cuộc tái thiết này sẽ mất nhiều thập kỷ nếu việc tái thiết Gaza được thực hiện theo quy trình bình thường, song đây là điều người dân Palestine không thể chờ đợi. Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres kêu gọi ngừng bắn lập tức ở dải đất đang bị phong tỏa này và cộng đồng quốc tế cần sớm huy động nguồn tài chính hỗ trợ Palestine. Đây là ưu tiên hàng đầu và cần phải đạt được trong vòng ba năm đầu tiên sau khi chấm dứt chiến sự.

Có thể bạn quan tâm

Hải quân Mỹ bắt giữ một tàu ngầm chở ma túy tại Caribe. Ảnh: ABC NEWS

Ăn miếng trả miếng

Viện Hàng không dân dụng quốc gia (INAC) Venezuela thông báo “cấm cửa” một loạt hãng hàng không quốc tế, sau khi các hãng này dừng các chuyến bay đi và đến quốc gia Nam Mỹ.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Tiến trình không thể đảo ngược

Ngày 25/11, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres nhấn mạnh quyền thành lập nhà nước là quyền cơ bản của người Palestine, đồng thời nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt tình trạng chiếm đóng bất hợp pháp lãnh thổ Palestine.

EUC công bố Hiệp ước Địa Trung Hải sau khi phê chuẩn ngày 20/11. Ảnh: EU NEWS

Tầm nhìn gắn kết Địa Trung Hải

Hiệp ước Địa Trung Hải ra đời vào thời điểm Liên minh châu ÂU (EU) và các nước láng giềng phía nam kỷ niệm 30 năm ngày thông qua Tuyên bố Barcelona về quan hệ đối tác, hòa bình và thịnh vượng chung.

Biếm họa: ARCADIO ESQUIVEL

Cuộc chiến toàn cầu

Ngày 18/11 vừa qua, Chương trình Lương thực thế giới của LHQ (WFP) cảnh báo, năm 2026, gần 320 triệu người có nguy cơ đối mặt nạn đói nghiêm trọng, tăng hơn gấp đôi so con số ghi nhận hồi năm 2019. Nếu không hành động khẩn cấp, cuộc khủng hoảng đói nghèo sẽ còn lan rộng ở cấp độ toàn cầu trong thời gian tới.

Biếm họa: LIU RUI

Lộ trình tươi sáng

Mỹ đang chuẩn bị trình Hội đồng Bảo an LHQ một dự thảo nghị quyết mới, trong đó đề xuất thành lập Lực lượng ổn định quốc tế (ISF), rút quân đội Israel khỏi Dải Gaza và hướng tới “lộ trình tươi sáng” về thành lập Nhà nước Palestine.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Cần biến cam kết thành hành động

Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30) đã chính thức khai mạc tại thành phố Belém của Brazil ngày 10/11 vừa qua, tập trung nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn chặn tình trạng nóng lên của Trái đất.

Biếm họa: SONG CHEN

“Lằn ranh đỏ” với nhân loại

Trước thềm Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30), Tổng Thư ký LHQ nhắc lại: Giới hạn Trái đất nóng lên ở mức 1,5 độ C vẫn là “lằn ranh đỏ” đối với nhân loại.

Biếm họa: PARESH NATH

Lối thoát khó tìm

Chính phủ liên bang Mỹ đã bước qua ngày đóng cửa thứ 35 liên tiếp, vốn được xem kỷ lục dài nhất trong lịch sử được ghi nhận trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump, khi hai đảng Cộng hòa và Dân chủ tiếp tục đổ lỗi cho nhau về tình trạng bế tắc tại Quốc hội liên quan gói ngân sách tài trợ cho chính phủ liên bang.

Biếm họa: PARESH NATH

Khẳng định chủ quyền số

Bốn quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU), gồm Pháp, Đức, Italy và Hà Lan, đưa ra sáng kiến mang tên “Digital Commons” (tạm dịch là “Tài sản chung kỹ thuật số”) nhằm phát triển các công nghệ “thuần châu Âu”.

Biếm họa: MEDDY

Nguy cơ chệch hướng

Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo, các quốc gia có thể chỉ cắt giảm được khoảng 10% lượng khí thải theo như cam kết cho đến năm 2035, quá ít để đáp ứng các mục tiêu khí hậu, chủ yếu do tiến độ chậm chạp trong việc biến các cam kết thành hành động thực tiễn.

Nhiều đối tượng lừa đảo bị bắt giữ tại KK Park. Ảnh: CNN

Vấn đề cấp bách của khu vực

Các quốc gia tại khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Campuchia, Thái Lan và Myanmar đang phối hợp hành động trong nỗ lực trấn áp các tổ chức lừa đảo qua mạng. Với nhiều thủ đoạn tinh vi, các trung tâm lừa đảo quy mô lớn đã khiến hàng chục nghìn nạn nhân sập bẫy và rất nhiều người bị cưỡng bức lao động.

Biếm họa: GUFFO

Vai trò đầu tàu

Ủy ban châu Âu (EC) mới công bố chiến lược quốc tế về khí hậu và năng lượng, với mục tiêu củng cố vai trò đầu tàu của “lục địa già” trên thị trường toàn cầu. Thông qua chiến lược này, Liên minh châu Âu (EU) cũng muốn khẳng định vị thế dẫn dắt quá trình chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng.

Xây dựng lại Gaza cần nhiều nguồn lực và sự giúp sức của cộng đồng quốc tế. Ảnh: REUTERS

Thách thức về tái thiết

Ngày 14/10, các quan chức của Liên hợp quốc (LHQ) cùng các tổ chức nhân đạo quốc tế nhấn mạnh công cuộc tái thiết Dải Gaza vẫn còn nhiều thách thức chờ đợi ở phía trước. Việc mở rộng viện trợ cũng như đáp ứng nhu cầu nhân đạo cấp bách cho người dân ở dải đất này là những nhiệm vụ khó khăn nhất.

Biếm họa: ADÁN LGLESIAS TOLEDO

Căng thẳng vì mục tiêu của NATO

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa đưa ra ý tưởng gây tranh cãi, khi đề xuất “trục xuất” Tây Ban Nha khỏi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, vì Tây Ban Nha phản đối mục tiêu ngân sách quốc phòng mới của liên minh quân sự. Tuyên bố của ông Trump đẩy căng thẳng suốt nhiều tháng qua giữa hai thành viên NATO lên đỉnh điểm.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Tín hiệu tích cực

Tròn hai năm cuộc xung đột giữa Isreal và phong trào Hamas diễn ra (ngày 7/10/2023), để lại vết thương sâu sắc cho cả hai bên.

Biếm họa: JEHAD AWRTANI

Thế khó của Chính phủ Mỹ

Chính phủ Mỹ đã chính thức đóng cửa ngày 1/10 sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt được thỏa thuận ngân sách, do bất đồng về nguồn tài trợ chăm sóc y tế. Ước tính thiệt hại sẽ lên đến hàng tỷ USD nếu thời gian đóng cửa kéo dài.

Biếm họa: SHERIF ARAFA

Mục tiêu toàn cầu về AI an toàn

Có lợi ích to lớn, song trí tuệ nhân tạo (AI) cũng gây rủi ro nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Trước sự bùng nổ các công cụ AI, thế giới vẫn chưa thống nhất được cách thức để quản lý hiệu quả.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Bước đi không thể đảo ngược

Làn sóng công nhận Nhà nước Palestine đang ngày càng dâng cao, phản ánh nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy hòa bình Trung Đông và giải pháp hai nhà nước.

Thượng viện Argentina bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Milei đối với ATN. Ảnh: BUENOSAIRES HERALD

Sức ép lớn với Chính phủ Argentina

Thượng viện Argentina vừa bỏ phiếu bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Javier Milei đối với đạo luật phân bổ tự động Quỹ Kho bạc quốc gia (ATN) cho các tỉnh. Hạ viện cũng đã bác bỏ quyền phủ quyết của ông Milei đối với hai đạo luật khác.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Đe dọa triển vọng hòa bình

Hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp Liên đoàn Arab (AL) và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) vừa kết thúc tại Doha (Qatar), với tuyên bố chung lên án Israel, bác bỏ việc tái định cư người Palestine và kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ tái thiết Dải Gaza.

Biếm họa: AGUS WIDODO

Giải pháp khả thi nhất

Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết thúc đẩy giải quyết vấn đề Palestine và thực hiện “giải pháp hai nhà nước”, được coi là giải pháp khả thi nhất bảo đảm hòa bình Trung Đông.

Những người trên 75 tuổi tại Nhật Bản sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn. Ảnh: GETTY IMAGES

Thách thức từ “làn sóng bạc”

Biện pháp hỗ trợ đặc biệt về y tế cho người cao tuổi tại Nhật Bản kéo dài ba năm qua sẽ chấm dứt cuối tháng 9 này. Như vậy, hơn ba triệu người trên 75 tuổi sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn, gây áp lực lớn đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe của “đất nước mặt trời mọc”.

Các ứng cử viên Chủ tịch LDP cầm quyền tại cuộc tranh luận công khai gần đây. Ảnh: YOMIURI SHIMBUN

Thách thức ở phía trước

Ngày 9/9 vừa qua, ban bầu cử của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Nhật Bản thông báo sẽ tổ chức cuộc bầu chọn lãnh đạo mới của đảng này vào ngày 4/10 tới nhằm tìm người kế nhiệm Thủ tướng Shigeru Ishiba - người vừa thông báo từ chức Chủ tịch LDP.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Hệ lụy khó lường

Tình hình tại Yemen đang có những diễn biến đáng lo ngại, sau khi lực lượng Houthi đột kích các văn phòng LHQ tại Yemen, bắt giữ nhiều nhân viên. Trong khi đó, xung đột giữa quân đội Israel và Houthi cũng đang leo thang, có nguy cơ biến thành một điểm nóng địa-chính trị mới ở khu vực.

Biếm họa: AHMAD RAHMA

Mối đe dọa vẫn hiện hữu

Các quan chức Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo mối đe dọa từ các nhóm cực đoan, khủng bố vẫn hiện hữu, với các hoạt động phức tạp, đa dạng ở nhiều nơi trên thế giới, từ Trung Đông, châu Phi đến Nam Á. Để ứng phó có hiệu quả trước nguy cơ khủng bố trỗi dậy, cộng đồng quốc tế cần duy trì và tăng cường hợp tác liên tục và bền vững.