Ngành dân số đang phải đối mặt với các thách thức mới

Ngành dân số đang phải đối mặt với các thách thức mới về mức sinh chênh lệch đáng kể giữa các vùng - miền, mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn diễn ra ở mức nghiêm trọng và ngày càng lan rộng, lợi thế của dân số vàng chưa thực sự được khai thác và phát huy hiệu quả do chưa có giải pháp đồng bộ. 

Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trường Sơn phát biểu tại hội thảo.
Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trường Sơn phát biểu tại hội thảo.

Đây là nội dung được Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trường Sơn chia sẻ tại hội thảo về Dân số và Phát triển, hưởng ứng Tháng hành động Quốc gia về Dân số và Ngày Dân số Việt Nam 26-12-2020 với chủ đề “Nâng cao chất lượng dân số để góp phần phát triển đất nước nhanh và bền vững”.

Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết, trong thời gian qua công tác dân số luôn nhận được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước và đã đạt được nhiều thành tích quan trọng. Quy mô dân số hiện nay khoảng gần 96,5 triệu người (2019), Tốc độ gia tăng dân số đã được khống chế thành công, tỷ lệ tăng dân số 10 năm qua (2009 - 2019) trong khoảng từ 1,05% - 1,15%/năm, mức sinh thay thế được duy trì suốt 14 năm qua.

Từ năm 2007, nước ta bước vào thời kỳ dân số vàng, cơ cấu dân số chuyển dịch tích cực, dân số trong độ tuổi lao động tăng mạnh chiếm 68%. Chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt, tuổi thọ trung bình tăng nhanh, đạt 73,6 tuổi năm 2019, cao hơn nhiều nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người. Tình trạng suy dinh dưỡng, tử vong bà mẹ, trẻ em đều giảm mạnh. Tầm vóc, thể lực người Việt Nam có bước cải thiện.

Dân số đã có sự phân bố hợp lý hơn, gắn với các quá trình đô thị hoá, công nghiệp hóa và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của các địa phương và đất nước. Công tác tuyên truyền, giáo dục, nhận thức về dân số và kế hoạch hóa gia đình của các cấp, các ngành và toàn dân có bước đột phá. Mỗi cặp vợ chồng có hai con đã trở thành chuẩn mực, lan tỏa, thấm sâu trong toàn xã hội. Dịch vụ dân số và kế hoạch hóa gia đình được mở rộng, chất lượng ngày càng cao.

Theo Thứ trưởng, mặc dù đã đạt được nhiều thành tích quan trọng, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước, song công tác dân số đang gặp nhiều khó khăn, thách thức lớn. Từ việc chỉ tập trung giải quyết vấn đề kế hoạch hóa gia đình để ổn định quy mô dân số, nay công tác dân số phải đẩy mạnh việc giải quyết toàn diện các vấn đề cả về quy mô, cơ cấu, phân bố, nhất là nâng cao chất lượng dân số và phải đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế - xã hội và bảo về tổ quốc.

Thứ trưởng nhận định, ngành dân số đang phải đối mặt với các thách thức mới về mức sinh chênh lệch đáng kể giữa các vùng, miền, tỉnh, thành phố; thậm chí có những nơi mức sinh đã xuống thấp như một số tỉnh, thành phố vùng Đông Nam Bộ, đồng bằng sông Cửu Long. Trong khi đó, các tỉnh miền núi phía bắc, Bắc Trung bộ và Duyên hải miền trung, Tây Nguyên mức sinh còn rất cao. Mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn diễn ra ở mức nghiêm trọng và ngày càng lan rộng.

Đặc biệt, lợi thế của dân số vàng chưa thực sự được khai thác và phát huy hiệu quả do chưa có giải pháp đồng bộ. Tốc độ già hóa dân số nhanh nhưng chưa có hệ thống giải pháp thích ứng chủ động với già hóa dân số. Chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước....

Ngoài ra, một số cơ chế, chính sách về dân số chậm đổi mới; Tổ chức bộ máy thiếu ổn định, chế độ đãi ngộ còn thấp; Các nội dung về dân số trong chính sách phát triển kinh tế - xã hội còn chưa được chú trọng đúng mức; Nguồn lực đầu tư cho công tác dân số còn thấp, chưa tương xứng với yêu cầu...

Vì thế, Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn đề nghị các đơn vị trong toàn ngành, bám sát chủ đề của tháng hành động, tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền; chủ động phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể triển khai đồng bộ các nội dung, giải pháp về công tác dân số và phát triển. 

Đồng thời, Bộ Y tế cũng đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tăng cường sự quan tâm, chỉ đạo nhất là về công tác cán bộ, duy trì ổn định tổ chức bộ máy; ưu tiên đầu tư, hỗ trợ nguồn lực kịp thời để công tác dân số triển khai đạt mục tiêu các nội dung mới; đề nghị các ban, ngành, đoàn thể tăng cường phối hợp, chia sẻ và đồng hành cùng ngành dân số trong triển khai thực hiện thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết 21 của Ban Chấp hành Trung ương đã đề ra.

Có thể bạn quan tâm

10 gia đình quân nhân hiếm muộn được hỗ trợ làm IVF miễn phí năm 2025.

Viết tiếp giấc mơ cho các cặp vợ chồng quân nhân hiếm muộn

"Lần đầu tay trong tay cầm kết quả báo tin vui, vợ chồng tôi nhìn nhau rất lâu khóc nói: 'Mình đã thành công rồi'", Trung tá Lò Khắc Quỳnh (1990), công tác tại Viện Kiểm sát Quân sự-Quân khu 2 lặng người khi chia sẻ về điều kỳ diệu có hai con gái sinh đôi nhờ chương trình hỗ trợ làm IVF miễn phí sau 10 năm hiếm muộn.

“Người bệnh hoàn toàn yên tâm về chất lượng chuyên môn của các thầy thuốc Việt Nam”

“Người bệnh hoàn toàn yên tâm về chất lượng chuyên môn của các thầy thuốc Việt Nam”

Ngành y tế đang bước vào giai đoạn bứt phá cùng các Nghị quyết của Bộ Chính trị, với chuyển đổi số và công nghệ cao là những trụ cột then chốt. Những đổi mới này, cùng trình độ ngày càng tiệm cận chuẩn quốc tế của đội ngũ thầy thuốc, tạo nền tảng để người dân tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao ngay trong nước.

[Video] MEDLATEC và phương châm hoạt động 5 chuẩn

[Video] MEDLATEC và phương châm hoạt động 5 chuẩn

Trong hành trình 3 thập kỷ lớn mạnh và phát triển, Hệ thống Y tế MEDLATEC hiện là cơ sở y tế tin cậy, hàng năm có gần 5 triệu người dân tin tưởng sử dụng dịch vụ và hơn 17.000 đối tác (bác sĩ/bệnh viện/phòng khám hợp tác) cùng MEDLATEC và con số này vẫn luôn tăng trưởng, mở rộng hơn qua mỗi năm.

Đại diện Hội đồng Giáo sư cơ sở Học viện Y-Dược học cổ truyền Việt Nam trao Quyết định bộ nhiệm chức danh Phó Giáo sư cho các tân Phó Giáo sư.

Góp phần giữ gìn tinh hoa y học cổ truyền dân tộc

Việc xét công nhận tiêu chuẩn và bổ nhiệm chức danh Giáo sư, Phó Giáo sư là chủ trương lớn, quan trọng của Đảng và Nhà nước nhằm xây dựng, bồi dưỡng và sử dụng đội ngũ cán bộ khoa học đầu ngành, chủ chốt trong cơ sở đào tạo và nghiên cứu theo chuẩn quốc gia, từng bước tiệm cận các tiêu chuẩn tiên tiến trong khu vực và thế giới.

Các y, bác sĩ Trạm Y tế xã Sóc Sơn (thành phố Hà Nội) khám bệnh cho người dân trên địa bàn

Y tế cơ sở tích cực hơn nữa trong chuyển đổi số phục vụ công tác khám, chữa bệnh cho người dân

Hiện ngành y tế Thủ đô xây dựng Mô hình “Trạm y tế số” được xem là một bước đi chiến lược, đột phá, góp phần nâng cao năng lực y tế tuyến đầu. Mô hình này không đơn thuần chỉ ứng dụng công nghệ thông tin, giúp kết nối chặt chẽ giữa y tế cơ sở với các bệnh viện tuyến trên, mà còn mang lại lợi ích thuận lợi cho người dân .

Các đại biểu ấn nút khởi động "Chương trình truyền thông, giáo dục sức khỏe về phòng bệnh bằng vaccine, sinh phẩm giai đoạn 2025-2027".

Nâng cao hiểu biết về tiêm chủng, hướng tới tiêm chủng trọn đời

Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế vừa phát động "Chương trình truyền thông, giáo dục sức khỏe về phòng bệnh bằng vaccine, sinh phẩm giai đoạn 2025-2027" nâng cao nhận thức của người dân về tiêm chủng, hướng tới tiêm chủng trọn đời, xóa bỏ rào cản nhận thức "phòng bệnh chỉ dành cho trẻ nhỏ". 

Hội nghị diễn ra tại Hà Nội thu hút đông đảo đại biểu Việt Nam và Thụy Điển cùng các đối tác khác tham dự. (Ảnh: PV)

Thuỵ Điển và Việt Nam hợp tác thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong y tế

Ngày 11/12, tại Hà Nội, Hội nghị Đổi mới sáng tạo y tế Thụy Điển-Việt Nam, do Đại sứ quán Thụy Điển tổ chức, quy tụ các nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo bệnh viện, nhà nghiên cứu và chuyên gia đổi mới. Hội nghị nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi của Việt Nam hướng tới nền y tế dự phòng và số hóa bền vững.

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế phát biểu tại hội thảo.

Chuẩn hóa dữ liệu y tế để triển khai mạnh mẽ y tế từ xa

Chuẩn hóa thuật ngữ lâm sàng, liên thông hồ sơ sức khỏe điện tử, đến bảo vệ dữ liệu cá nhân và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chăm sóc sức khỏe là những bước đi quan trọng để Việt Nam triển khai mạnh mẽ hơn những ứng dụng y tế từ xa trong chăm sóc sức khỏe nhân dân. 

Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cơ sở 2 sẽ đi vào hoạt động vào quý I năm tới

Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, khi nhận bàn giao cơ sở hạ tầng cơ sở 2 cuối năm nay, bệnh viện nhanh chóng triển khai lắp đặt trang thiết bị, kiểm tra hệ thống máy móc vận hành để có thể đi vào hoạt động chậm nhất là trong quý I năm sau.