Linh thú gốm "kể chuyện" văn hóa

Diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (Hà Nội) từ ngày 10 đến 20/8, Triển lãm gốm nghệ thuật "Linh thú thời nay" là thành quả tâm huyết suốt 32 năm sự nghiệp của Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước, hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam. Sự kiện thu hút sự quan tâm của cả giới họa sĩ, nhiều nhà nghiên cứu văn hóa và công chúng yêu nghệ thuật gốm sứ lẫn những người muốn tìm hiểu về truyền thống Việt Nam.
Linh thú gốm trong không gian triển lãm tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Linh thú gốm trong không gian triển lãm tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

72 tác phẩm gồm tranh gốm, tượng gốm được lựa chọn trưng bày tiêu biểu cho phong cách của tác giả sau nhiều năm điền dã, tích lũy, nghiên cứu, thực hành. Sự kết hợp các yếu tố tạo hình của hội họa với điêu khắc, kế thừa tinh hoa của gốm Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội) truyền thống với tìm tòi sáng tạo mới trong kiểu dáng, mầu men... của Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước đã tạo nên nhiều tác phẩm gốm hiện đại vừa có tính thẩm mỹ, vừa có tính ứng dụng.

Linh thú có mặt trong đời sống người Việt từ xa xưa, có thể là sinh vật huyền thoại hoặc con vật có thật nhưng được linh thiêng hóa nhằm biểu trưng cho một nhân vật cụ thể hoặc một niềm tin. Linh thú trong văn hóa dân gian là một chủ đề cũ xưa nhưng vẫn luôn hấp dẫn đối với nghệ thuật tạo hình đương đại, đòi hỏi sự nghiêm túc, cẩn trọng và tình yêu dành cho di sản của cha ông. Theo nghệ nhân Trần Nam Tước, anh có kho tư liệu quý gồm khoảng 3.000 bản vẽ thủ công về linh vật, tượng thờ, trang trí kiến trúc, tranh tường... tại các đình, chùa, đền, miếu, công trình văn hóa tại nhiều địa phương trên cả nước mà anh từng đặt chân đến.

Tại triển lãm, người xem có dịp chiêm ngưỡng nhiều tác phẩm linh thú đặc sắc đang được lưu giữ tại các di tích, khu du lịch tâm linh trong nước hoặc được sưu tập tại nước ngoài, như: Kỳ lân, long mã, lân sư, nghê chầu, ngựa chầu, linh kê, phượng hoàng, long ngư... Vừa phục dựng đồ cổ, vừa sáng tác mới, Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước đã đưa linh thú tới Ðền Hùng (Phú Thọ), Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội), Ðền Trần (Thái Bình), Khu Di tích Lam Kinh (Thanh Hóa), Lăng Ðồng Khánh (Huế), Nhà thờ Ðại tướng Võ Nguyên Giáp (Quảng Bình), đảo Trường Sa Lớn (Khánh Hòa)...

Ðáng chú ý còn có tác phẩm "Người con của Rồng" ra đời nhân dịp kỷ niệm 1000 năm Thăng Long-Hà Nội (năm 2010) và giành một số giải thưởng đánh dấu sự thành danh của tác giả. Linh thú trong tác phẩm là rồng với tư thế vươn lên kiêu hãnh, ngự trên cùng là Quan Âm Bồ Tát phổ độ chúng sinh. Bên trong hàm rồng là pho tượng vua Lý Công Uẩn đang tọa thiền. Hình tượng rồng, Quan Âm và bậc đế vương hài hòa và liên quan mật thiết, gợi nhắc câu chuyện lịch sử về một triều đại nhiều dấu ấn trong lịch sử Việt Nam.

Cũng gây ấn tượng mạnh là bộ tác phẩm ba quả trứng rồng được đặt tên gọi: "Biết đâu nguồn cội", "Thiên đô long mệnh" và "Bách noãn Hồng Bàng". Chất liệu gốm được xử lý nhuần nhuyễn làm nền cho điêu khắc thư pháp, kết hợp kim loại và sự sắp đặt ánh sáng đã khắc họa nhiều nhân vật và giá trị văn hóa Việt, như hình tượng con Rồng cháu Tiên, Phù Ðổng Thiên vương, truyện cổ tích về Lang Liêu, Mai An Tiêm... Các tác phẩm đôi ngựa chầu, tượng "Linh kê" hay tranh gốm cá chép hóa rồng đều đạt được sự hoàn chỉnh trong từng đường nét, chất men.

Chia sẻ với khách tham quan về quá trình sáng tác, Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước cho biết, có ít nhất bảy công đoạn. Ðầu tiên là dựa vào điển tích, huyền sử, ca dao để phác thảo hình hài. Sau đó, nghệ nhân vẽ thiết kế, dựng hình, tạo khuôn, sản xuất, vào men mầu và nung gốm. Gắn bó với linh thú đã hơn ba thập kỷ nhưng với nghệ nhân Trần Nam Tước thì "học mãi, kể mãi vẫn không thể cạn kiệt vẻ đẹp của truyền thống".

Có mặt tại triển lãm, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam Lương Xuân Ðoàn đánh giá năng lượng sáng tạo của các nghệ nhân, nghệ sĩ đã góp phần tri ân và khơi dậy sức sống mới cho các làng nghề thủ công truyền thống Việt Nam. Nhà điêu khắc, họa sĩ chuyên sáng tác và nghiên cứu gốm Nguyễn Trọng Ðoan khẳng định: Trần Nam Tước là một nghệ sĩ thực thụ chứ không chỉ là một người thợ, tuy không phải con nhà nòi của làng gốm Bát Tràng và cũng không được đào tạo bài bản ở trường lớp nào, nhưng anh đã thể hiện được sự chăm chỉ và tư duy riêng để lập nghiệp thành công ở Bát Tràng.

Dịp này, nghệ nhân Trần Nam Tước cũng giới thiệu cuốn sách cùng tên kể về cơ duyên đến với gốm, đến với Bát Tràng cùng nhiều kỷ niệm sâu sắc trong quá trình lang thang khắp các nẻo đường quê để tìm dấu xưa người cũ, tiếp cận các phong tục và tín ngưỡng thể hiện qua hình tượng linh thú ■

Có thể bạn quan tâm

Em bé gửi gắm điều ước lên Cây Hạnh phúc.

Lan tỏa yêu thương, sẻ chia từ “Cây Hạnh phúc” tại Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025

Là một trong 13 không gian trải nghiệm của Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025, khu vực “Cây Hạnh phúc-Nơi điều ước thành hiện thực” là điểm dừng chân đặc biệt thu hút đông đảo người dân và du khách. Không khí nơi đây như chậm lại, để mỗi người có thể dành khoảnh khắc suy ngẫm về điều khiến bản thân cảm thấy hạnh phúc.

Du khách thích thú xem "cá lóc bay" ở làng du lịch cộng đồng cồn Sơn.

Đặc sắc Lễ hội Văn hóa sông nước Cần Thơ và các sản phẩm du lịch đặc thù thu hút du khách

Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mở ra không gian phát triển mới, với hệ sinh thái đa dạng và nét văn hóa độc đáo. Để phát triển du lịch, Cần Thơ tổ chức các lễ hội quy mô lớn đặc trưng vùng sông nước; chủ động liên kết các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành, điểm du lịch… phát triển các sản phẩm mới, đặc thù nhằm thu hút du khách.

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. (Ảnh: QUỲNH NGUYỄN)

Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là thành viên “Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu”

Sau quá trình xét duyệt hồ sơ với nhiều tiêu chí rất cao, ngày 4/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức công bố 72 thành phố của 46 quốc gia được công nhận là thành viên Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, trong đó có Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.