Kiểm soát rủi ro từ AI

Trở thành ứng dụng phát triển mạnh nhất không lâu sau khi ra mắt, ChatGPT của công ty Mỹ OpenAI đã kích hoạt cuộc đua về trí tuệ nhân tạo (AI), không chỉ giữa các hãng công nghệ lớn mà cả các quốc gia. Tuy nhiên, tranh cãi và lo ngại về rủi ro từ AI cũng gia tăng, khiến mục tiêu quản lý trở nên cấp bách hơn.
Biếm họa: CHRISTIAN MÖLLER
Biếm họa: CHRISTIAN MÖLLER

Trong động thái mới nhất, Nhóm bảy nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) kêu gọi phát triển và áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế đối với AI. Tại Hội nghị cấp cao ở Hiroshima (Nhật Bản) vừa qua, các nhà lãnh đạo G7 thừa nhận, tầm nhìn và mục tiêu có thể khác nhau, song việc quản trị cần phù hợp các giá trị chung. G7 cho rằng, cần lập tức đánh giá cơ hội và thách thức từ công nghệ AI tạo sinh. Trước đó, tại hội nghị cấp Bộ trưởng G7, các nước cũng đồng thuận cho rằng nên áp dụng quy định quản lý AI dựa trên rủi ro.

Ra đời vào tháng 11/2022, ChatGPT phát triển với tốc độ chóng mặt, đồng thời tạo ra “cơn sốt” về công nghệ AI. Mới nhất, Google (thuộc Tập đoàn Alphabet) công bố dự án bổ sung AI cho sản phẩm cốt lõi của công ty, với hy vọng đem đến trải nghiệm mới cho người dùng, tương tự phiên bản cập nhật công cụ tìm kiếm Bing của đối thủ Microsoft. Intel cũng công bố một số chi tiết mới về con chip dành cho AI mà tập đoàn này dự định ra mắt mắt vào năm 2025. Tuần trước, công ty khởi nghiệp Upstage (Hàn Quốc) cũng công bố giải pháp ứng dụng AI, với khả năng tự động xử lý tài liệu và cung cấp dịch vụ tìm kiếm phù hợp nhu cầu từng cá nhân...

Phát biểu ý kiến tại một diễn đàn công nghệ hôm 22/5, tỷ phú Bill Gates cho rằng, với sự phát triển của AI, người dùng sẽ không cần đến các nền tảng tìm kiếm trực tuyến, hay vào các trang mua sắm trực tuyến nữa. Theo nhà đồng sáng lập Microsoft, người chiến thắng trong cuộc đua công nghệ sẽ là một trợ lý máy tính sử dụng công nghệ AI tốt nhất, có năng lực đánh bại các nền tảng mua sắm và công cụ tìm kiếm trực tuyến. Tuy nhiên, hiện cả Amazon, Google và Microsoft chưa bình luận về nhận định của ông Bill Gates.

Ở cấp độ quốc gia, có thêm nhiều nước công bố các dự án ứng dụng AI. Israel đặt mục tiêu trở thành “siêu cường AI”, nhất là trong việc ra các quyết định chiến lược. Hôm 22/5, Bộ Quốc phòng Israel tuyên bố sẽ thành lập một cơ quan chuyên nghiên cứu, phát triển robot quân sự ứng dụng AI ngay trong năm nay. Trước đó, Bỉ công bố kế hoạch chi 20 triệu euro trong năm 2024 để đầu tư phát triển các dự án ứng dụng AI trong lĩnh vực y tế. Dự án này mang tên “Kế hoạch hội tụ quốc gia về phát triển AI”.

Trong khi đó, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) không giấu lo ngại về cách thức AI được sử dụng để tiếp cận thông tin y tế. WHO nhấn mạnh kỳ vọng vào tiềm năng của AI trong phát triển công cụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng, song cảnh báo dữ liệu được AI sử dụng có thể đưa ra kết quả sai lệch hoặc thiên lệch. Còn theo kết quả khảo sát, do các hãng Reuters và Ipsos phối hợp thực hiện tại Mỹ, hai phần ba số ý kiến bày tỏ lo ngại về tác động tiêu cực của AI, thậm chí 61% số người được hỏi tin rằng công nghệ này có thể đe dọa văn minh nhân loại.

Cảnh báo về nguy cơ gia tăng, yêu cầu kiểm soát rủi ro từ AI càng trở nên cấp bách. G7 đạt được thỏa thuận về AI tại Hội nghị Hiroshima, trong bối cảnh Liên minh châu Âu (EU) tiến gần hơn đến việc thông qua quy định quản lý công nghệ mới này. Dự thảo Đạo luật AI của EU vừa được các ủy ban phụ trách bảo vệ người tiêu dùng và các quyền dân sự thuộc Nghị viện châu Âu (EP) thông qua. Khẳng định quan điểm của EU về kiểm soát cách thức sử dụng AI song song thúc đẩy sáng tạo trong lĩnh vực này, nếu được thông qua đây sẽ là đạo luật AI đầu tiên trên thế giới.

Chính “cha đẻ” của ChatGPT cũng thừa nhận tầm quan trọng và kêu gọi giới chức trách sớm có các quy định liên quan AI. Chủ tịch OpenAI Greg Brockman đề xuất các chính phủ phối hợp xây dựng thỏa thuận toàn cầu nhằm bảo đảm AI được phát triển một cách an toàn.

Có thể bạn quan tâm

Hải quân Mỹ bắt giữ một tàu ngầm chở ma túy tại Caribe. Ảnh: ABC NEWS

Ăn miếng trả miếng

Viện Hàng không dân dụng quốc gia (INAC) Venezuela thông báo “cấm cửa” một loạt hãng hàng không quốc tế, sau khi các hãng này dừng các chuyến bay đi và đến quốc gia Nam Mỹ.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Tiến trình không thể đảo ngược

Ngày 25/11, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres nhấn mạnh quyền thành lập nhà nước là quyền cơ bản của người Palestine, đồng thời nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt tình trạng chiếm đóng bất hợp pháp lãnh thổ Palestine.

EUC công bố Hiệp ước Địa Trung Hải sau khi phê chuẩn ngày 20/11. Ảnh: EU NEWS

Tầm nhìn gắn kết Địa Trung Hải

Hiệp ước Địa Trung Hải ra đời vào thời điểm Liên minh châu ÂU (EU) và các nước láng giềng phía nam kỷ niệm 30 năm ngày thông qua Tuyên bố Barcelona về quan hệ đối tác, hòa bình và thịnh vượng chung.

Biếm họa: ARCADIO ESQUIVEL

Cuộc chiến toàn cầu

Ngày 18/11 vừa qua, Chương trình Lương thực thế giới của LHQ (WFP) cảnh báo, năm 2026, gần 320 triệu người có nguy cơ đối mặt nạn đói nghiêm trọng, tăng hơn gấp đôi so con số ghi nhận hồi năm 2019. Nếu không hành động khẩn cấp, cuộc khủng hoảng đói nghèo sẽ còn lan rộng ở cấp độ toàn cầu trong thời gian tới.

Biếm họa: LIU RUI

Lộ trình tươi sáng

Mỹ đang chuẩn bị trình Hội đồng Bảo an LHQ một dự thảo nghị quyết mới, trong đó đề xuất thành lập Lực lượng ổn định quốc tế (ISF), rút quân đội Israel khỏi Dải Gaza và hướng tới “lộ trình tươi sáng” về thành lập Nhà nước Palestine.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Cần biến cam kết thành hành động

Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30) đã chính thức khai mạc tại thành phố Belém của Brazil ngày 10/11 vừa qua, tập trung nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn chặn tình trạng nóng lên của Trái đất.

Biếm họa: SONG CHEN

“Lằn ranh đỏ” với nhân loại

Trước thềm Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30), Tổng Thư ký LHQ nhắc lại: Giới hạn Trái đất nóng lên ở mức 1,5 độ C vẫn là “lằn ranh đỏ” đối với nhân loại.

Biếm họa: PARESH NATH

Lối thoát khó tìm

Chính phủ liên bang Mỹ đã bước qua ngày đóng cửa thứ 35 liên tiếp, vốn được xem kỷ lục dài nhất trong lịch sử được ghi nhận trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump, khi hai đảng Cộng hòa và Dân chủ tiếp tục đổ lỗi cho nhau về tình trạng bế tắc tại Quốc hội liên quan gói ngân sách tài trợ cho chính phủ liên bang.

Biếm họa: PARESH NATH

Khẳng định chủ quyền số

Bốn quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU), gồm Pháp, Đức, Italy và Hà Lan, đưa ra sáng kiến mang tên “Digital Commons” (tạm dịch là “Tài sản chung kỹ thuật số”) nhằm phát triển các công nghệ “thuần châu Âu”.

Biếm họa: MEDDY

Nguy cơ chệch hướng

Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo, các quốc gia có thể chỉ cắt giảm được khoảng 10% lượng khí thải theo như cam kết cho đến năm 2035, quá ít để đáp ứng các mục tiêu khí hậu, chủ yếu do tiến độ chậm chạp trong việc biến các cam kết thành hành động thực tiễn.

Nhiều đối tượng lừa đảo bị bắt giữ tại KK Park. Ảnh: CNN

Vấn đề cấp bách của khu vực

Các quốc gia tại khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Campuchia, Thái Lan và Myanmar đang phối hợp hành động trong nỗ lực trấn áp các tổ chức lừa đảo qua mạng. Với nhiều thủ đoạn tinh vi, các trung tâm lừa đảo quy mô lớn đã khiến hàng chục nghìn nạn nhân sập bẫy và rất nhiều người bị cưỡng bức lao động.

Biếm họa: GUFFO

Vai trò đầu tàu

Ủy ban châu Âu (EC) mới công bố chiến lược quốc tế về khí hậu và năng lượng, với mục tiêu củng cố vai trò đầu tàu của “lục địa già” trên thị trường toàn cầu. Thông qua chiến lược này, Liên minh châu Âu (EU) cũng muốn khẳng định vị thế dẫn dắt quá trình chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng.

Xây dựng lại Gaza cần nhiều nguồn lực và sự giúp sức của cộng đồng quốc tế. Ảnh: REUTERS

Thách thức về tái thiết

Ngày 14/10, các quan chức của Liên hợp quốc (LHQ) cùng các tổ chức nhân đạo quốc tế nhấn mạnh công cuộc tái thiết Dải Gaza vẫn còn nhiều thách thức chờ đợi ở phía trước. Việc mở rộng viện trợ cũng như đáp ứng nhu cầu nhân đạo cấp bách cho người dân ở dải đất này là những nhiệm vụ khó khăn nhất.

Biếm họa: ADÁN LGLESIAS TOLEDO

Căng thẳng vì mục tiêu của NATO

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa đưa ra ý tưởng gây tranh cãi, khi đề xuất “trục xuất” Tây Ban Nha khỏi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, vì Tây Ban Nha phản đối mục tiêu ngân sách quốc phòng mới của liên minh quân sự. Tuyên bố của ông Trump đẩy căng thẳng suốt nhiều tháng qua giữa hai thành viên NATO lên đỉnh điểm.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Tín hiệu tích cực

Tròn hai năm cuộc xung đột giữa Isreal và phong trào Hamas diễn ra (ngày 7/10/2023), để lại vết thương sâu sắc cho cả hai bên.

Biếm họa: JEHAD AWRTANI

Thế khó của Chính phủ Mỹ

Chính phủ Mỹ đã chính thức đóng cửa ngày 1/10 sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt được thỏa thuận ngân sách, do bất đồng về nguồn tài trợ chăm sóc y tế. Ước tính thiệt hại sẽ lên đến hàng tỷ USD nếu thời gian đóng cửa kéo dài.

Biếm họa: SHERIF ARAFA

Mục tiêu toàn cầu về AI an toàn

Có lợi ích to lớn, song trí tuệ nhân tạo (AI) cũng gây rủi ro nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Trước sự bùng nổ các công cụ AI, thế giới vẫn chưa thống nhất được cách thức để quản lý hiệu quả.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Bước đi không thể đảo ngược

Làn sóng công nhận Nhà nước Palestine đang ngày càng dâng cao, phản ánh nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy hòa bình Trung Đông và giải pháp hai nhà nước.

Thượng viện Argentina bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Milei đối với ATN. Ảnh: BUENOSAIRES HERALD

Sức ép lớn với Chính phủ Argentina

Thượng viện Argentina vừa bỏ phiếu bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Javier Milei đối với đạo luật phân bổ tự động Quỹ Kho bạc quốc gia (ATN) cho các tỉnh. Hạ viện cũng đã bác bỏ quyền phủ quyết của ông Milei đối với hai đạo luật khác.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Đe dọa triển vọng hòa bình

Hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp Liên đoàn Arab (AL) và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) vừa kết thúc tại Doha (Qatar), với tuyên bố chung lên án Israel, bác bỏ việc tái định cư người Palestine và kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ tái thiết Dải Gaza.

Biếm họa: AGUS WIDODO

Giải pháp khả thi nhất

Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết thúc đẩy giải quyết vấn đề Palestine và thực hiện “giải pháp hai nhà nước”, được coi là giải pháp khả thi nhất bảo đảm hòa bình Trung Đông.

Những người trên 75 tuổi tại Nhật Bản sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn. Ảnh: GETTY IMAGES

Thách thức từ “làn sóng bạc”

Biện pháp hỗ trợ đặc biệt về y tế cho người cao tuổi tại Nhật Bản kéo dài ba năm qua sẽ chấm dứt cuối tháng 9 này. Như vậy, hơn ba triệu người trên 75 tuổi sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn, gây áp lực lớn đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe của “đất nước mặt trời mọc”.

Các ứng cử viên Chủ tịch LDP cầm quyền tại cuộc tranh luận công khai gần đây. Ảnh: YOMIURI SHIMBUN

Thách thức ở phía trước

Ngày 9/9 vừa qua, ban bầu cử của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Nhật Bản thông báo sẽ tổ chức cuộc bầu chọn lãnh đạo mới của đảng này vào ngày 4/10 tới nhằm tìm người kế nhiệm Thủ tướng Shigeru Ishiba - người vừa thông báo từ chức Chủ tịch LDP.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Hệ lụy khó lường

Tình hình tại Yemen đang có những diễn biến đáng lo ngại, sau khi lực lượng Houthi đột kích các văn phòng LHQ tại Yemen, bắt giữ nhiều nhân viên. Trong khi đó, xung đột giữa quân đội Israel và Houthi cũng đang leo thang, có nguy cơ biến thành một điểm nóng địa-chính trị mới ở khu vực.

Biếm họa: AHMAD RAHMA

Mối đe dọa vẫn hiện hữu

Các quan chức Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo mối đe dọa từ các nhóm cực đoan, khủng bố vẫn hiện hữu, với các hoạt động phức tạp, đa dạng ở nhiều nơi trên thế giới, từ Trung Đông, châu Phi đến Nam Á. Để ứng phó có hiệu quả trước nguy cơ khủng bố trỗi dậy, cộng đồng quốc tế cần duy trì và tăng cường hợp tác liên tục và bền vững.