Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp để lực lượng khuyến nông và thú y cơ sở thực sự là “cánh tay nối dài” của nông dân.
Khuyến nông cơ sở phải gắn bó với nông dân
Nêu ý kiến tại Diễn đàn, chị Vương Thị Thương, nông dân VietGAP Xuất sắc chuyên sản xuất hồng treo gió ở Lạng Sơn, bày tỏ lo lắng về việc hoạt động thú y, khuyến nông tại địa phương còn yếu, khiến sản xuất của bà con bị gián đoạn. Chị mong Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm có giải pháp củng cố hệ thống này, giúp nông dân được hỗ trợ kịp thời, đặc biệt trong mô hình chăn nuôi tuần hoàn hữu cơ.
Trả lời về câu hỏi trên, ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia, cho biết: Việc phân cấp mạnh mẽ đã đưa khuyến nông về gần dân hơn. Theo Thông tư số 60 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, hệ thống khuyến nông tổ chức lại theo hai cấp, xóa bỏ trạm khuyến nông huyện, đưa mỗi xã bố trí hai cán bộ khuyến nông thuộc biên chế dịch vụ công, bảo đảm “khuyến nông có mặt ở mọi nơi khi nông dân cần”.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định ba nhóm giải pháp trọng tâm: Một là, kiện toàn tổ chức, bảo đảm nguồn lực cho khuyến nông và thú y cơ sở, phối hợp với địa phương để bố trí đầy đủ nhân lực, chế độ phù hợp.
Hai là, nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng số cho lực lượng cơ sở, triển khai đào tạo, ứng dụng chuyển đổi số trong giám sát dịch bệnh, dự báo sản xuất, truy xuất nguồn gốc.
Ba là, tăng cường liên kết giữa khuyến nông-thú y với hợp tác xã, doanh nghiệp, nhà khoa học, hình thành tổ kỹ thuật cộng đồng, bảo đảm chuyển giao khoa học-công nghệ hiệu quả.
Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh, việc chuyển lực lượng khuyến nông về xã là bước đi quan trọng để giảm tầng nấc trung gian, gắn trực tiếp với người dân. Hiện mới có 7/34 tỉnh, thành phố hoàn tất sắp xếp; Bộ đang đôn đốc các địa phương còn lại khẩn trương thành lập đơn vị công lập cấp xã tiếp nhận cán bộ khuyến nông và thú y, bảo đảm hiệu quả hoạt động.
Đẩy mạnh chuyển đổi số và chuẩn hóa vùng trồng
Từ thực tế sản xuất, bà Bùi Thị Hiếu, Giám đốc Hợp tác xã sản xuất và tiêu thụ nông sản sạch Biên Sơn (Hà Nội), kiến nghị cần có chính sách đào tạo kỹ năng số cho nông dân và cán bộ hợp tác xã, xây dựng cơ sở dữ liệu vùng nguyên liệu để quản lý mã số vùng trồng, đáp ứng yêu cầu của cả thị trường trong nước và xuất khẩu.
Bà Hiếu cũng bày tỏ mong muốn được hỗ trợ trong ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số và mã số hóa vùng trồng, nhất là trước khi Nghị định 280 của Tổng cục Hải quan Trung Quốc thay thế Nghị định 248, có hiệu lực từ 1/6/2026, với nhiều yêu cầu chặt chẽ hơn trong quản lý chuỗi sản xuất, chế biến và bảo quản nông sản.
Giải đáp vấn đề này, ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật, cho biết: Việc quản lý mã số vùng trồng đã được quy định tại Điều 64 Luật Trồng trọt, coi đó là công cụ định danh cho từng vùng sản xuất, giúp truy xuất nguồn gốc và bảo đảm an toàn thực phẩm.
Các yêu cầu chính gồm: Quản lý nghiêm việc sử dụng giống, thuốc, phân bón đúng quy định; áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP hoặc GlobalGAP; ghi chép, giám sát sinh vật gây hại, bảo đảm tuân thủ quy chuẩn pháp luật; được cơ quan có thẩm quyền cấp mã số và cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia.
Ông Đạt cũng cho biết thêm, Cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật hiện đã xây dựng phần mềm quản lý mã số vùng trồng, giúp địa phương và doanh nghiệp cập nhật, theo dõi thông tin vùng sản xuất, phục vụ công bố mã số và danh sách cơ sở đóng gói xuất khẩu.
Đối với Nghị định 280 của Trung Quốc, ông Đạt cho biết đây là quy định mới quản lý rủi ro an toàn thực phẩm theo chuỗi. Cục đang phối hợp với phía bạn để hướng dẫn cụ thể các bước đăng ký, chứng nhận và giám sát, bảo đảm doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân Việt Nam đáp ứng đầy đủ yêu cầu, duy trì ổn định thị trường xuất khẩu trọng điểm này.
Diễn đàn là dịp để nông dân, hợp tác xã và cơ quan quản lý cùng trao đổi, tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy khuyến nông gắn bó với cơ sở và chuyển đổi số nông nghiệp – hướng tới nền nông nghiệp xanh, hiệu quả, bền vững.
