Khó tuyển dụng
Trạm Y tế phường 14 (quận Bình Thạnh) nhiều năm qua không có bác sĩ phụ trách, trạm trưởng hiện nay là một nữ hộ sinh. Không có bác sĩ nên nhiều trang thiết bị y tế cũng không được trang bị. Mặc dù được bác sĩ Trung tâm Y tế Dự phòng quận tăng cường mỗi tuần ba ngày, nhưng cũng rất khó thu hút bệnh nhân đến khám và điều trị. Trưởng Trạm Y tế phường 14, quận Bình Thạnh Phan Ngọc Sương bức xúc: "Công việc tại trạm y tế nhiều, nhưng do không có bác sĩ nên rất khó khăn. Bác sĩ tăng cường về trạm không có mặt thường xuyên, trong khi gần khu vực phường có nhiều bệnh viện lớn, phòng khám tư nhân nên người dân cũng "lơ" luôn TYT".
Ðó chỉ là một trong chín TYT của quận Bình Thạnh hiện nay chưa có bác sĩ. Trao đổi ý kiến với chúng tôi, Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng quận Bình Thạnh Nguyễn Văn Mứng cho biết: "Quận hiện có 20 TYT, những năm qua, việc tuyển bác sĩ cho các trạm y tế hết sức khó khăn. Từ năm 2009 đến nay, chúng tôi chỉ tuyển được hai bác sĩ cho các trạm y tế. Tuyển được đã khó khăn, nhưng "giữ chân" được lại càng khó hơn. Nhiều bác sĩ sau một thời gian làm việc lại nghỉ việc hoặc chuyển công tác. Năm 2007, quận có 16 TYT có bác sĩ nhưng đến nay chỉ còn 11 TYT có bác sĩ. Những TYT phường chưa có bác sĩ, chúng tôi đưa bác sĩ của Trung tâm Y tế dự phòng quận xuống tăng cường, nhưng trung tâm cũng thiếu bác sĩ nên các bác sĩ tăng cường mỗi tuần chỉ xuống trạm được ba ngày".
Giống như quận Bình Thạnh, nhiều quận, huyện tại TP Hồ Chí Minh cũng rất khó khăn trong việc tuyển dụng bác sĩ về làm việc tại tuyến cơ sở. Ðại diện UBND quận 6 cho biết, quận có nhu cầu tuyển dụng nhân sự cho các TYT và một số khoa, phòng tại Trung tâm Y tế dự phòng huyện, nhưng không thể tuyển được. Theo Trung tâm Y tế Dự phòng TP Hồ Chí Minh, số TYT có bác sĩ đã tăng lên so với trước đây nhưng vẫn chưa được phủ kín. Trong số 322 TYT của thành phố vẫn còn khoảng 25% số trạm chưa có bác sĩ.
Thành phố đang thực hiện nhiều biện pháp nâng cao chất lượng các TYT nhằm thu hút người dân tới khám, chữa bệnh. Ðến nay đã có 90 TYT thuộc 10 quận, huyện thực hiện khám, chữa bệnh bằng Bảo hiểm y tế và cuối năm 2013 sẽ triển khai tại tất cả các quận, huyện. Bên cạnh đó, ngành y tế thành phố cũng đặt ra mục tiêu đến năm 2014, 50% số trạm y tế có phòng khám bác sĩ gia đình và năm 2015 là 100%. Tuy nhiên, đến nay tình trạng nhiều trạm y tế thiếu bác sĩ khiến việc cung cấp các dịch vụ còn hạn chế, khả năng thu hút người dân tới khám, chữa bệnh tại các TYT sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng TP Hồ Chí Minh Trần Phủ Mạnh Siêu cho biết: "Các TYT cần có bác sĩ mới có thể quản lý tốt được chuyên môn. Ngay các TYT chỉ có một bác sĩ như hiện nay cũng không thể kham hết công việc của một cơ sở y tế ban đầu. Vì vậy, cần tăng số bác sĩ cho các TYT".
Cần có chế độ ưu đãi
Theo ông Trần Phủ Mạnh Siêu, TYT là cơ sở y tế chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, đảm nhận nhiều việc từ phòng, chống dịch, truyền thông sức khỏe đến khám, chữa bệnh... với gần 20 chương trình chăm sóc sức khỏe cho người dân. Bác sĩ tại các trạm y tế không có thời gian đi học để nâng cao trình độ chuyên môn. Ðó là một trong những lý do các bác sĩ ngại về các TYT công tác. Thêm vào đó, nguồn cung bác sĩ hiện nay cũng không đủ để các đơn vị tuyển dụng.
Hiện nay, nhân lực tại nhiều cơ sở y tế thiếu cả về số lượng, chất lượng nhưng việc tuyển dụng gặp nhiều trở ngại do cơ chế lương, chế độ trợ cấp, ưu đãi hạn chế. Bác sĩ tại các TYT thuộc hệ thống y tế dự phòng không được cấp phép hành nghề khám, chữa bệnh, trong khi chưa có nhiều chính sách đãi ngộ nên mức thu nhập còn thấp. Ông Nguyễn Văn Mứng cho biết, thu nhập của bác sĩ tại trạm y tế chỉ bằng một phần hai đến một phần ba thu nhập so với bác sĩ tại các bệnh viện, trong khi công việc lại rất nhiều. Bên cạnh đó, trang thiết bị kỹ thuật còn sơ sài nên khó nâng cao tay nghề, do vậy rất khó thu hút bác sĩ mới ra trường về công tác. Theo Trưởng Phòng nghiệp vụ Y (Sở Y tế TP Hồ Chí Minh) Nguyễn Hoài Nam, một trong những bất cập hiện nay là có hiện tượng chuyển dịch bác sĩ từ tuyến xã, phường lên tuyến trên. Ðể thu hút các bác sĩ về công tác tại các TYT, Sở Y tế thành phố kiến nghị tăng 20% mức lương cán bộ TYT xã, 50% với cán bộ TYT phường.
Việc nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho các TYT góp phần giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên. Do vậy, cần có chính sách phù hợp nhằm thu hút các bác sĩ, nguồn nhân lực khả dĩ bảo đảm về chuyên môn cho các cơ sở y tế tuyến đầu này.
