Chuyến thăm gửi đi thông điệp mạnh mẽ về sự coi trọng, tình cảm chân thành, thủy chung của Việt Nam đối với các nước bạn bè truyền thống thuộc Liên Xô (trước đây) vì sự giúp đỡ và ủng hộ nhiệt thành trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng Tổ quốc; đồng thời thể hiện mong muốn của Việt Nam thúc đẩy hợp tác lâu dài, hiệu quả, thực chất và cùng có lợi với bốn nước. Đây cũng là minh chứng rõ nét cho đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng và có hiệu quả của Việt Nam.
Chuyến thăm ghi dấu mốc phát triển quan trọng trong quan hệ giữa Việt Nam với Kazakhstan, Azerbaijan và Belarus. Đây là chuyến thăm cấp Nhà nước đến Kazakhstan đầu tiên của Tổng Bí thư Tô Lâm; là chuyến thăm cấp cao nhất của lãnh đạo chủ chốt Việt Nam tới Kazakhstan trong 13 năm qua và lần đầu tiên ở cấp Tổng Bí thư. Với Azerbaijan, đây là lần đầu tiên Azerbaijan đón lãnh đạo Việt Nam thăm ở cấp Tổng Bí thư kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1992 và là trao đổi đoàn ở cấp cao nhất trong vòng 10 năm qua. Đây cũng là chuyến thăm Belarus đầu tiên của đồng chí Tô Lâm trên cương vị Tổng Bí thư, đồng thời là chuyến thăm Belarus của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam sau 11 năm.
Đối với Nga, đây là chuyến thăm chính thức Liên bang Nga đầu tiên từ khi đồng chí Tô Lâm giữ chức Tổng Bí thư, là chuyến thăm Nga của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam sau bảy năm. Chuyến thăm nhằm khẳng định quan hệ hữu nghị truyền thống, Đối tác chiến lược toàn diện với Nga có tầm quan trọng chiến lược, là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam đồng thời thể hiện sự trân trọng của Việt Nam đối với những đóng góp, hy sinh to lớn của Liên Xô (trước đây) trong chiến thắng vĩ đại chống chủ nghĩa phát-xít, kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ hai, bảo vệ vững chắc hòa bình trên thế giới.
Chặng dừng chân đầu tiên trong chuyến công tác của Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam là Kazakhstan. Thời gian qua, quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt Việt Nam-Kazakhstan phát triển tích cực.
Về chính trị-ngoại giao, hai bên duy trì trao đổi đoàn, tiếp xúc cấp cao và các cấp, phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương và tổ chức quốc tế, nhất là tại Liên hợp quốc. Kazakhstan khẳng định coi Việt Nam là đối tác quan trọng tại Đông Nam Á. Đảng ta có quan hệ với Đảng Amanat cầm quyền và Đảng Nhân dân Kazakhstan. Hai bên đang tiến tới nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác toàn diện.
Sự tin cậy về chính trị là nền tảng vững chắc để hợp tác kinh tế-thương mại-đầu tư song phương duy trì đà tăng trưởng tích cực. Kazakhstan là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Việt Nam trong Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU), trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Kazakhstan trong ASEAN. Kim ngạch trao đổi thương mại song phương năm 2024 đạt 800 triệu USD, tăng 99% so với năm trước đó. Thông qua Kazakhstan, Việt Nam có thể thúc đẩy hơn nữa hợp tác với EAEU, khai mở những cánh cửa liên kết kinh tế, giao thông vận tải với khu vực Trung Á, qua đó tiếp cận thị trường châu Âu.
Ngoài ra, hợp tác trong các lĩnh vực văn hóa-du lịch, giáo dục-đào tạo, giao thông vận tải, năng lượng, địa phương và giao lưu nhân dân cũng được duy trì và củng cố. Hai bên đã khai thác tuyến bay thẳng chính thức đầu tiên vào tháng 11/2022 và ngày càng mở nhiều chuyến bay thẳng kết nối các thành phố du lịch nổi tiếng của hai nước. Lượng khách du lịch của Kazakhstan tới Việt Nam tăng mạnh thời gian gần đây, đạt 150.000 lượt trong năm 2024.
Thời gian qua, quan hệ Việt Nam-Azerbaijan cũng được chú trọng thúc đẩy. Đảng Cộng sản Việt Nam có quan hệ tốt đẹp với Đảng “Azerbaijan mới” cầm quyền. Về kinh tế-thương mại, kim ngạch trao đổi thương mại song phương năm 2024 đạt gần 52 triệu USD.
Hai nước duy trì cơ chế Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế-thương mại và khoa học-kỹ thuật. Hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, khoa học-công nghệ, giáo dục-đào tạo, văn hóa-du lịch còn khiêm tốn song có nhiều tiềm năng và dư địa để thúc đẩy. Hiện hai bên đang xem xét mở các chuyến bay giữa các thành phố du lịch nổi tiếng của nhau và đường bay vận tải trực tiếp giữa hai nước.
Dư địa hợp tác giữa Việt Nam và Azerbaijan còn rất dồi dào. Hai nước có truyền thống và kinh nghiệm trong lĩnh vực đào tạo chuyên ngành dầu khí. Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Công ty Dầu khí quốc gia Azerbaijan đã ký hiệp định hợp tác chiến lược vào năm 2010, thường xuyên triển khai các hợp đồng cung cấp dầu thô cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất. Trên cơ sở tiềm năng hợp tác rộng mở, Việt Nam và Azerbaijan có triển vọng mở rộng thị trường thương mại, tạo đột phá trong lĩnh vực dầu khí và đào tạo nguồn nhân lực về dầu khí.
Một trong những điểm nhấn quan trọng trong chuyến công tác lần này của Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam là chuyến thăm chính thức Liên bang Nga và dự lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng trong chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.
Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 30/1/1950, Việt Nam và Liên Xô (trước đây) cũng như Liên bang Nga (ngày nay) đã cùng xây đắp quan hệ song phương bằng những viên gạch vững chắc của tình đồng chí, sự hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau qua những tháng năm gian khó của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc cho đến thời kỳ xây dựng đất nước. Sợi dây liên kết bền chặt hiện nay giữa Việt Nam và Nga là sự tiếp nối truyền thống hữu nghị và đoàn kết được các thế hệ lãnh đạo và người dân hai nước dày công vun đắp trong 75 năm qua.
Kế thừa truyền thống đó, quan hệ chính trị-ngoại giao giữa hai nước đang ngày càng được củng cố. Đảng Cộng sản Việt Nam có quan hệ tốt với các chính đảng lớn và có vị thế quan trọng trên chính trường Nga như Đảng Nước Nga Thống nhất, Đảng Cộng sản Liên bang Nga, Đảng Nước Nga Công bằng-Những người yêu nước-Vì sự thật. Các chuyến thăm cấp cao của lãnh đạo hai nước thời gian qua đã tạo động lực mạnh mẽ cho hợp tác song phương và đưa quan hệ hai bên ngày càng đi vào chiều sâu thực chất.
Kim ngạch trao đổi thương mại song phương năm 2024 đạt 4,58 tỷ USD, tăng 26,1% so với mức năm 2023. Dầu khí-năng lượng là một trụ cột quan trọng trong quan hệ giữa Việt Nam và Nga. Hai bên đang đàm phán, thúc đẩy ký kết các nghị định thư và Hiệp định liên Chính phủ Việt Nam-Nga trong lĩnh vực thăm dò địa chất và khai thác dầu khí; quan tâm khôi phục và thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân và phát triển điện hạt nhân tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực an ninh-quốc phòng, giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ, du lịch, giao lưu nhân dân… cũng gặt hái nhiều thành quả đáng tự hào.
Chuyến thăm chính thức Liên bang Nga của Tổng Bí thư và Phu nhân sẽ góp phần tăng cường tin cậy chính trị hai nước, củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống, Đối tác chiến lược toàn diện với Nga; mở rộng hợp tác song phương trong các lĩnh vực truyền thống như thương mại-đầu tư, dầu khí, công nghiệp, cũng như thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực mới nhiều tiềm năng như năng lượng nguyên tử, năng lượng tái tạo, công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, khoa học cơ bản, y sinh học...
Chuyến thăm chính thức Liên bang Nga của Tổng Bí thư và Phu nhân sẽ góp phần tăng cường tin cậy chính trị hai nước, củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống, Đối tác chiến lược toàn diện với Nga; mở rộng hợp tác song phương trong các lĩnh vực truyền thống như thương mại-đầu tư, dầu khí, công nghiệp, cũng như thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực mới nhiều tiềm năng như năng lượng nguyên tử, năng lượng tái tạo, công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, khoa học cơ bản, y sinh học...
Chặng dừng chân cuối cùng trong chuyến công du lần này của Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam là Belarus. Lãnh đạo cấp cao Belarus nhiều lần khẳng định coi Việt Nam là đối tác quan trọng tại khu vực Đông Nam Á, mong muốn đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực truyền thống và mở rộng sang các lĩnh vực tiềm năng. Đảng ta có quan hệ truyền thống với Đảng Cộng sản Belarus; gặp gỡ, tiếp xúc với Đảng Bạch Nga của Belarus.
Về kinh tế-thương mại-đầu tư, hai bên duy trì cơ chế Ủy ban liên Chính phủ. Kim ngạch trao đổi thương mại song phương đạt khoảng 100 triệu USD/năm. Hợp tác quốc phòng-an ninh, kỹ thuật quân sự được thúc đẩy với việc Ủy ban hỗn hợp Việt Nam-Belarus về hợp tác kỹ thuật quân sự họp thường niên theo cơ chế luân phiên; duy trì trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, thúc đẩy hợp tác về đào tạo, huấn luyện, chuyển giao công nghệ.
Quan hệ song phương cũng gặt hái nhiều kết quả tích cực trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, giáo dục-đào tạo, văn hóa-thể thao-du lịch, giao thông-vận tải, địa phương và có nhiều dư địa để phát triển trên cơ sở triển khai các văn bản, thỏa thuận được ký.
Chuyến công tác của Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam khẳng định sự coi trọng và mong muốn của Việt Nam nhằm tạo xung lực mới cho quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện với Nga; nỗ lực đưa quan hệ với Kazakhstan, Azerbaijan và Belarus lên tầm cao mới. Chúc chuyến thăm thành công tốt đẹp, tạo đòn bẩy mạnh mẽ, đưa quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và các nước tiếp tục phát triển thực chất, phát huy lợi thế của các bên để mang lại kết quả hợp tác cụ thể.
