Hồ Dầu Tiếng công trình thủy lợi chiến lược trong bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia

Hồ Dầu Tiếng là công trình thủy lợi lớn nhất Đông Nam Á, giữ vai trò chiến lược trong bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia. Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, biến đổi khí hậu gia tăng, việc quản lý an toàn và bảo vệ chất lượng nước hồ Dầu Tiếng trở thành yêu cầu cấp thiết đối với phát triển bền vững vùng Đông Nam Bộ.

Hồ Dầu Tiếng công trình thủy lợi chiến lược trong bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia.
Hồ Dầu Tiếng công trình thủy lợi chiến lược trong bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia.

Hồ Dầu Tiếng là hệ thống thủy lợi lớn nhất Đông Nam Á, được Thủ tướng Chính phủ xác định là công trình quan trọng đặc biệt liên quan đến an ninh quốc gia theo Quyết định số 124/QĐ-TTg ngày 24/1/2019 và Quyết định số 1502/QĐ-TTg ngày 2/12/2024. Không chỉ giữ vai trò then chốt trong phát triển kinh tế xã hội vùng Đông Nam Bộ, hồ Dầu Tiếng còn là “nguồn nước chiến lược”, có ý nghĩa quyết định đối với an ninh nguồn nước của Thành phố Hồ Chí Minh và khu vực hạ du.

Trụ cột bảo đảm an ninh nguồn nước vùng Đông Nam Bộ

Được xây dựng từ năm 1981 và vận hành từ năm 1985, hồ Dầu Tiếng là hồ chứa điều tiết nhiều năm, được thiết kế để khai thác đa mục tiêu. Hệ thống hiện cấp nước tưới trực tiếp cho 116.953ha đất nông nghiệp; tạo nguồn tưới cho 24.818ha; đồng thời hỗ trợ tưới cho khoảng 21.000ha trong các năm hạn nặng.

27-12-anh-2.jpg
Tràn xả lũ sẽ được vận hành an toàn dựa trên dữ liệu thông tin chính xác được thu thập.

Đặc biệt, hồ Dầu Tiếng là nguồn cấp nước thô quy mô lớn cho sinh hoạt và công nghiệp với lưu lượng thiết kế 43,9m³/giây, trong đó Thành phố Hồ Chí Minh chiếm 14m³/giây. Thực tế hiện nay, hệ thống đang cấp khoảng 5,33m³/giây, tương đương hơn 460.000m³/ngày đêm cho sinh hoạt và sản xuất công nghiệp.

Ngoài ra, hồ còn xả dòng chảy môi trường cho hạ du sông Sài Gòn và sông Vàm Cỏ Đông, góp phần đẩy mặn, cải thiện chất lượng nước cho 28.800ha ven sông Sài Gòn và 32.317ha ven sông Vàm Cỏ Đông; đồng thời cắt giảm lũ, cải thiện môi trường sinh thái và phát điện với tổng công suất thiết kế 20,5MW.

Vì vai trò chiến lược, bảo vệ chất lượng nước là yêu cầu bắt buộc

Theo Thạc sĩ Trần Quang Hùng, Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Khai thác Thủy lợi Miền Nam, hồ Dầu Tiếng không chỉ là một công trình thủy lợi đơn thuần mà là “hạ tầng an ninh nguồn nước” của toàn vùng Đông Nam Bộ.

“Hồ Dầu Tiếng đang phục vụ đồng thời nông nghiệp, công nghiệp, sinh hoạt, môi trường và phát điện. Đặc biệt, đây là nguồn cấp nước thô then chốt cho Thành phố Hồ Chí Minh. Vì vậy, bảo vệ chất lượng nước hồ chính là bảo vệ an ninh nguồn nước, an ninh phát triển của cả vùng”, Thạc sĩ Trần Quang Hùng nhấn mạnh.

Kết quả quan trắc cho thấy, chất lượng nước hồ hiện nay nhìn chung đạt mức A và B theo QCVN 08:2023/BTNMT, bảo đảm cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất. Tuy nhiên, dưới tác động của đô thị hóa nhanh, công nghiệp hóa mạnh và biến đổi khí hậu, một số chỉ tiêu như BOD₅, COD, tổng Nitơ và hiện tượng tảo lam có xu hướng tăng trong những năm gần đây, nhất là vào mùa mưa.

Năm 2024, hồ ghi nhận 34 loài tảo có khả năng sinh độc tố, chủ yếu thuộc nhóm tảo lam và tảo giáp. Dù mật độ hiện vẫn dưới ngưỡng cảnh báo của Tổ chức Y tế thế giới (<20×10⁶ tế bào/lít), xu hướng gia tăng này cho thấy áp lực ngày càng lớn đối với “nguồn nước chiến lược” của khu vực.

Quản lý hồ Dầu Tiếng là nhiệm vụ bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia

27-12-anh-3.jpg
Ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường.

Từ góc độ quản lý nhà nước, Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp khẳng định, hồ Dầu Tiếng giữ vị trí đặc biệt trong hệ thống bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia.

“Hồ Dầu Tiếng là công trình thủy lợi quan trọng đặc biệt, có vai trò quyết định trong cấp nước sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Việc bảo vệ, quản lý an toàn và chất lượng nước của hồ không chỉ là nhiệm vụ của đơn vị quản lý công trình mà là trách nhiệm chung của các bộ, ngành và địa phương liên quan”, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, hạn hán, xâm nhập mặn và ô nhiễm nguồn nước ngày càng gia tăng, yêu cầu đặt ra là phải chuyển mạnh từ tư duy “khai thác” sang “bảo vệ và quản trị tổng hợp tài nguyên nước”, đặc biệt đối với các hồ chứa chiến lược như Dầu Tiếng.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá cao việc ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý, giám sát chất lượng nước hồ Dầu Tiếng, coi đây là hướng đi tất yếu nhằm nâng cao năng lực dự báo, phòng ngừa rủi ro, bảo đảm an toàn nguồn nước lâu dài cho phát triển kinh tế-xã hội.

Bảo vệ “nguồn nước chiến lược” bằng quản lý chủ động và hiện đại

27-12-anh-4.jpg
Các kỹ sư thủy lợi đang theo dõi quy trình vận hành hồ Dầu Tiếng qua phần mềm giám sát

Xuất phát từ vai trò đặc biệt của công trình, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Khai thác Thủy lợi Miền Nam đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp bảo vệ chất lượng nước, từ quan trắc định kỳ tại 18 điểm trên toàn hệ thống đến ứng dụng nền tảng WebGIS giám sát chất lượng nước và hoạt động khai thác cát trong lòng hồ.

Giai đoạn 2026-2035, mục tiêu được xác định là đưa hồ Dầu Tiếng trở thành hồ chứa nước thô đa mục tiêu thông minh đầu tiên của Việt Nam, với hệ thống quan trắc tự động, trí tuệ nhân tạo dự báo tảo độc, SCADA tích hợp và Trung tâm Điều hành thông minh, cho phép giám sát và điều hành chất lượng nước theo thời gian thực.

Giữ vững chất lượng nước hồ Dầu Tiếng vì thế không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà là nhiệm vụ chiến lược nhằm bảo đảm an ninh nguồn nước quốc gia, phục vụ bền vững cho Thành phố Hồ Chí Minh và toàn vùng Đông Nam Bộ hôm nay và trong tương lai.

Có thể bạn quan tâm

Lần đầu tiên Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An tổ chức lễ cưới tập thể cho công nhân, lao động có hoàn cảnh khó khăn.

"Đám cưới cổ tích" của công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn ở Nghệ An

Năm 2025 dần khép lại, một mùa xuân mới đang đến gần, lãnh đạo tỉnh Nghệ An, tổ chức công đoàn, phụ nữ, thanh niên và 300 thân nhân gia đình của 11 cặp đôi đã cùng chứng kiến khoảnh khắc những công nhân có hoàn cảnh khó khăn nắm tay nhau bước vào đời sống hôn nhân, bắt đầu dựng xây tổ ấm từ tình yêu, niềm tin, sự sẻ chia.

Giảm khoảng cách số, nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ công trực tuyến để không bỏ lại ai phía sau. (Ảnh: HNV)

Giảm khoảng cách số trong tiếp cận dịch vụ hành chính công trực tuyến tại Hà Nội

Chuyển đổi số mang lại nhiều tiện ích cho người dân nhưng cũng vẫn còn một bộ phận không nhỏ người dân (những người cao tuổi, người khuyết tật, người có hoàn cảnh khó khăn, người dân ở vùng xa, những người chưa quen sử dụng điện thoại thông minh) đang gặp rất nhiều rào cản khi tiếp cận dịch vụ công trực tuyến.

Các đại biểu cắt băng khánh thành và bàn giao nhà mới cho gia đình ông Cao Cà Yên ở xã Tây Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa. (Ảnh: Quân chủng Hải quân)

Sáng đẹp hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ Hải quân”

Thực hiện “Chiến dịch Quang Trung”, những người lính Hải quân đã nhanh chóng có mặt tại các tỉnh khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên để giúp đỡ người dân xây mới, sửa chữa nhà ở sau mưa lũ. Những việc làm cụ thể, thiết thực của họ đã tô thắm thêm hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ Hải quân” trong tình hình mới.

Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Xuân Hòa thi công các hạng mục, giúp gia đình chị Kiều sớm ổn định cuộc sống

Những ngôi nhà thắm tình quân dân

Cơn bão số 13 đi qua, căn nhà của gia đình chị Phạm Tôn Nữ Lệ Kiều ở Thôn 3, xã Xuân Lộc, tỉnh Đắk Lắk chỉ còn trơ nền lẫn trong những đống gạch vụn và bùn đất.

Đội ngũ y, bác sĩ tích cực điều trị cho bệnh nhân bị ngộ độc thực phẩm sau khi ăn bánh mì tại Quảng Ngãi. (Ảnh: HIỂN CỪ)

Bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm

Thức ăn đường phố là những đồ ăn, thức uống được làm sẵn hoặc chế biến, nấu nướng tại chỗ, có thể ăn ngay và được bày bán trên đường, những nơi công cộng. Tại Việt Nam, thức ăn đường phố khá phong phú đã trở thành nét văn hóa riêng của cộng đồng người Việt.

Tin nổi bật ngày 27/12: Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI thành công tốt đẹp; Campuchia và Thái Lan chính thức thỏa thuận ngừng bắn

Tin nổi bật ngày 27/12: Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI thành công tốt đẹp; Campuchia và Thái Lan chính thức thỏa thuận ngừng bắn

Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI thành công tốt đẹp; Campuchia và Thái Lan chính thức thỏa thuận ngừng bắn; Lào Cai nỗ lực cấp cứu, điều trị các nạn nhân trong vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng… là một số tin đáng chú ý trong ngày 27/12.

Chương trình "Mùa xuân cho em" lần thứ 19.

Tiếp nhận hơn 116 tỷ đồng hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn

Năm 2025, Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam đã huy động được 125 tỷ đồng, đạt 104% chỉ tiêu kế hoạch năm và giúp đỡ gần 140 nghìn lượt trẻ em. Những con số ý nghĩa này là sự chung tay ủng hộ và đồng hành của các nhà tài trợ cùng Quỹ trong công tác hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn trên cả nước.

Đồn biên phòng Lũng Cú luôn đề cao công việc y tế với dân bản.

[Ảnh] Biên phòng Lũng Cú - nơi địa đầu Tổ quốc

Đồn Biên phòng Lũng Cú (tỉnh Tuyên Quang) là đơn vị có bề dày lịch sử. Cán bộ, chiến sĩ nơi đây luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, không quản ngại khó khăn, gian khổ,  cùng các cấp, các ngành, gắn bó với đồng bào dân tộc, chung tay bảo vệ vững chắc miền phên dậu Tổ quốc.

Chủ tịch nước Lương Cường trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động cho Tập đoàn ThaiBinh Seed.

Tập đoàn ThaiBinh Seed đón nhận danh hiệu Anh hùng Lao động

Ngày 27/12, tại Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI, Tập đoàn ThaiBinh Seed (tỉnh Hưng Yên) vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động. Đây là phần thưởng cao quý ghi nhận những thành tích đặc biệt xuất sắc trong lao động sáng tạo, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Những người tham gia hiến máu tình nguyện giúp đời.

Góp giọt máu hồng cứu người

Tại An Giang có nhiều cá nhân, hộ gia đình tham gia tình nguyện hiến máu cứu người. Hành động này thể hiện nghĩa cử cao đẹp đùm bọc lẫn nhau, phù hợp truyền thống, đạo lý của dân tộc Việt Nam.