Năm 2025, tổng kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách Nhà nước được giao là hơn 1,09 triệu tỷ đồng, trong đó vốn do Thủ tướng Chính phủ giao chiếm gần 885 nghìn tỷ đồng, phần còn lại là vốn cân đối của các địa phương và vốn năm trước chuyển sang. Tính đến nay, gần 987,5 nghìn tỷ đồng đã được phân bổ, đạt hơn 95% kế hoạch Thủ tướng giao.
Tuy vậy, vẫn còn hơn 38,4 nghìn tỷ đồng chưa phân bổ chi tiết, chủ yếu là vốn ngành, lĩnh vực và vốn chương trình mục tiêu quốc gia. Trước thực tế này, Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh một phần để bổ sung cho những bộ, ngành, địa phương có nhu cầu cấp bách, đồng thời yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục rà soát số vốn chưa phân bổ để điều chỉnh trong thời gian tới.
Về tiến độ giải ngân, 8 tháng đầu năm đạt hơn 434 nghìn tỷ đồng, tương đương 39,79% kế hoạch. Riêng phần vốn kế hoạch năm 2025 giải ngân được 409,1 nghìn tỷ đồng, đạt 46,3% so với mức Thủ tướng giao, cao hơn cùng kỳ năm 2024. Đây là tín hiệu tích cực, song tốc độ tăng đã chững lại so với tháng 7, tạo áp lực rất lớn cho những tháng cuối năm nếu muốn đạt được mục tiêu đề ra.
Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ nhiều lần nhấn mạnh rằng giải ngân vốn đầu tư công không chỉ là một nhiệm vụ tài chính, mà là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, giải quyết những điểm nghẽn hạ tầng, tạo việc làm và lan tỏa cho nền kinh tế. Các công điện, chỉ thị, nghị quyết ban hành từ đầu năm đều yêu cầu bộ, ngành, địa phương coi đây là nhiệm vụ chính trị ưu tiên, cần tập trung chỉ đạo sát sao.
Để tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công, các giải pháp đã được xác định rõ ràng: nhanh chóng phân bổ hết số vốn còn lại trước 30/9; tập trung tháo gỡ vướng mắc trong giải phóng mặt bằng – được coi là “nút thắt” lớn nhất hiện nay; hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp; xử lý triệt để tình trạng chồng chéo trong thẩm quyền phê duyệt, quyết toán. Phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đến hết quý III tối thiểu đạt 60% kế hoạch Thủ tướng chính phủ giao. Với các dự án quan trọng quốc gia, nhất là lĩnh vực giao thông, Chính phủ yêu cầu đẩy nhanh tiến độ để phấn đấu hoàn thành ít nhất 3.000 km cao tốc và 1.000 km đường ven biển ngay trong năm 2025.
Cùng với đó, các dự án sử dụng vốn ODA phải sớm hoàn thiện thủ tục đầu tư, đấu thầu, ký kết hợp đồng; địa phương cần chủ động nguồn thu, kịp thời kiến nghị bổ sung nếu hụt thu, tránh để thiếu vốn triển khai. Việc thực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo, cập nhật dữ liệu trên Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư công cũng được coi là yêu cầu bắt buộc, làm căn cứ để giám sát, đánh giá trách nhiệm từng đơn vị.
Nếu những giải pháp nêu trên được triển khai quyết liệt, đồng bộ, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công sẽ sớm được cải thiện, tạo tiền đề để hoàn thành mục tiêu cả năm, đồng thời lan tỏa hiệu quả đến nhiều lĩnh vực kinh tế-xã hội.
