Tiềm ẩn cháy nổ vẫn rất lớn
Mới đây lại xảy ra một vụ cháy tại căn nhà 4 tầng cho thuê trọ trên đường Xuân Hồng, Phường 12, quận Tân Bình khiến 2 nạn nhân tử vong, nhiều người bị thương do ngạt khói, hàng loạt xe máy bị thiêu rụi. Trong vụ hỏa hoạn này, lực lượng cứu nạn, cứu hộ cũng đã giải cứu thành công 21 người mắc kẹt ra ngoài an toàn. Qua kiểm tra của lực lượng chức năng, căn nhà được ngăn thành khoảng 20 phòng cho thuê thuộc các tầng phía trên, phía dưới kinh doanh quán ăn.
Tại xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, một vụ cháy căn hộ chung cư xảy ra cũng khiến hàng trăm cư dân hoảng loạn. Vụ cháy ngay sau đó đã được các lực lượng chức năng dập tắt kịp thời. Trong quá trình hỗ trợ dập lửa, một bảo vệ của chung cư bị thương phải đi cấp cứu. Tuy không thiệt hại về người và tài sản, song vụ việc một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ cháy nổ tại các chung cư, nhà cao tầng, nơi từng xảy ra những vụ hoả hoạn gây tổn thất nghiêm trọng về người lẫn tài sản.
Theo Sở Xây dựng, thành phố hiện có khoảng 60.000 công trình nhà ở riêng lẻ cho tyhuê với hơn 629.000 phòng trọ; 474 chung cư cũ xây dựng cách đây 50 năm. Nhiều chung cư đã xuống cấp nghiêm trọng, hư hỏng nặng, không có hệ thống phòng cháy, chữa cháy.
Hàng loạt vụ cháy chung cư cũng đã xảy ra thời gian qua, trong đó nghiêm trọng nhất là vụ cháy chung cư Carina (huyện Bình Chánh) vào năm 2018 làm 13 người tử vong, hàng chục người bị thương, hàng trăm phương tiện, tài sản hư hại. Phòng cháy, chữa cháy luôn là một vấn đề được thành phố và người dân quan tâm, song bất cập vẫn tồn tại trên thực tế vì nhiều nguyên nhân khác nhau.
Nhiều người ở trọ tại phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân chia sẻ, họ ít được chủ nhà tổ chức tuyên truyền, phổ biến quy định về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Tại một khu trọ ở Đường 79, phường Phước Long B, thành phố Thủ Đức, dãy trọ của gia đình chị T. có quy mô sáu phòng được thiết kế kết hợp vừa nhà ở, vừa cho thuê. Đường vào dãy trọ này là một lối đi duy nhất rộng chỉ khoảng hơn 1m, hai xe máy đi ngược chiều không thể di chuyển cùng lúc; đồng thời các phòng không trang bị bình chữa cháy và phương tiện có thể hỗ trợ cứu nạn (còi, búa, dây thoát hiểm,...) để sử dụng khi xảy ra hỏa hoạn.
Ý thức phòng cháy rất quan trọng
Thực hiện hoạt động tuyên truyền, kiểm tra công tác phòng cháy, chữa cháy, nhất là sau các vụ cháy khiến hàng chục người chết xảy ra tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương… thời gian qua, Thủ tướng đã ban hành Chỉ thị số 19/CT-TTg ngày 24/6/2024 (Chỉ thị số 19) về tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh. Theo chỉ thị, sau ngày 30/3/2025, loại nhà này không hoàn thành thực hiện các giải pháp bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy sẽ phải dừng hoạt động.
Qua kiểm tra, rà soát đối với hơn 60.400 cơ sở trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, các đơn vị chức năng ghi nhận hơn 15.700 cơ sở còn tồn tại vi phạm về phòng cháy, chữa cháy; trong đó, hơn 13.900 cơ sở là loại hình nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê, 930 cơ sở là loại hình nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh có nguy cơ cháy, nổ cao; nhiều cơ sở chưa bảo đảm lối thoát nạn, trang bị thiếu các phương tiện, hệ thống phòng cháy chữa cháy; hệ thống điện câu mắc chưa bảo đảm an toàn; quá tải nguồn điện trong thời gian cao điểm; người thuê trọ chưa được tuyên truyền, trang bị đầy đủ kiến thức phòng cháy, chữa cháy.
Thượng tá Nguyễn Thăng Long, Phó Trưởng phòng Tham mưu, Công an Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, sau khi Chỉ thị 19 của Thủ tướng Chính phủ có hiệu lực, các đơn vị, địa phương tiếp tục tăng cường đa dạng các hình thức tuyên truyền, phổ biến kiến thức, hướng dẫn kỹ năng phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ cho người dân; nhất là các cơ sở nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê, nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh có nguy cơ cháy nổ cao... Tính đến giữa tháng 3/2025, trên địa bàn thành phố còn 5.155 cơ sở vẫn tồn tại vi phạm. Công an thành phố khẳng định, công tác tuyên truyền sẽ tiếp tục được triển khai và đến ngày 30/3/2025, các cơ sở không bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy sẽ phải dừng hoạt động.
Đại diện Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ cho biết, quá trình thực hiện công tác tuyên truyền, khảo sát thực tế ý thức của chủ nhà trọ đối với vấn đề phòng cháy, chữa cháy là rất quan trọng. Tình trạng chủ nhà trọ lơ là, bỏ bê các tiêu lệnh phòng cháy vẫn còn phổ biến nên khi xảy ra hỏa hoạn hậu quả thường rất khó lường.
Với số lượng các cơ sở nhà trọ, cơ sở cho thuê rất lớn như hiện nay, nếu chỉ dựa vào việc kiểm tra từ cơ quan chức năng rất khó để kiểm soát hết các quy định về phòng cháy, chữa cháy được thực hiện đầy đủ. Ngoài ra, quy định của pháp luật hiện vẫn còn nhiều kẽ hở khiến các chủ cơ sở dễ đối phó, thoái thác trách nhiệm. Đơn cử như việc cho thuê nhà trọ là hoạt động thương mại phải đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật, tuy nhiên, nhiều chủ nhà trọ trong quá trình kinh doanh không chấp hành; chế tài xử lý sai phạm này trên thực tế chưa được thực hiện triệt để, thường xuyên.
