Củng cố nội lực để bứt phá trong kỷ nguyên số

Bài 2: Đòn bẩy tạo đột phá về công nghệ số

Những mô hình tiên phong liên kết trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp đang phát huy vai trò đầu tàu, thúc đẩy nghiên cứu và phát triển (R&D), tạo dựng năng lực cạnh tranh cho kinh tế số Việt Nam. Kỳ vọng lớn đang đặt vào sự hợp lực này để vượt qua điểm nghẽn, hình thành hệ sinh thái công nghệ số bền vững, tự chủ

Cán bộ Trường đại học Điện lực tìm hiểu phòng thí nghiệm ảo về vi mạch bán dẫn trong chương trình hợp tác với Đại học Bách khoa Hàn Quốc V-cơ sở Gwangju.
Cán bộ Trường đại học Điện lực tìm hiểu phòng thí nghiệm ảo về vi mạch bán dẫn trong chương trình hợp tác với Đại học Bách khoa Hàn Quốc V-cơ sở Gwangju.

(Tiếp theo và hết)

Kỳ vọng từ những mô hình tiên phong

Giáo sư, Tiến sĩ Từ Minh Phương, Chủ tịch Hội đồng Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông bày tỏ: “Học viện sẽ dành nguồn lực đáng kể để đầu tư cho hoạt động nghiên cứu, phát triển công nghệ và thương mại hóa sản phẩm, với mức hỗ trợ tài chính cho các đề tài tăng từ vài trăm triệu lên hàng tỷ đồng. Ngoài ra, Học viện có kế hoạch thành lập Trung tâm Đổi mới Sáng tạo để hỗ trợ tích cực và hiệu quả các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ”.

Mục tiêu đạt 12 nhân lực R&D trên mỗi 10.000 dân vào năm 2030, như nêu trong Nghị quyết số 57, cho thấy rõ vai trò trụ cột của khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo trong phát triển đất nước. Tập trung cho R&D, cho chuyển đổi số được xác định là đầu tư chiến lược cho tương lai. Nhiều viện nghiên cứu, trường đại học đã và đang chủ động điều chỉnh kế hoạch phát triển, đẩy mạnh hợp tác với doanh nghiệp, tập trung nghiên cứu công nghệ chiến lược, làm chủ công nghệ lõi, nỗ lực đóng vai trò tiên phong trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.

Hai năm trước, Trường đại học Điện lực chính thức tham gia đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” (gọi tắt là Đề án 844). Đây là điểm khởi đầu thúc đẩy phong trào nghiên cứu khoa học, lấy đổi mới sáng tạo là chìa khóa then chốt cho sự phát triển của trường. Trường cũng nằm trong danh sách 18 cơ sở giáo dục đại học được ưu tiên xem xét đầu tư phòng thí nghiệm bán dẫn, nhằm hiện thực hóa mục tiêu đến 2030, Việt Nam đào tạo ít nhất 50.000 nhân lực đại học trở lên phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn. “Để đáp ứng được 32 ngành đào tạo hiện nay, trường có chủ trương bổ sung nâng cấp trang thiết bị dạy và học, mở rộng, hiện đại hóa các phòng thí nghiệm, thực hành. Những năm tới, trường dự kiến đầu tư khoảng 1.000 tỷ đồng để hiện đại hóa trang thiết bị giảng dạy và nâng cấp cơ sở vật chất”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Văn Châu, Hiệu trưởng Trường đại học Điện lực cho biết.

Nhân sự trẻ Viettel nghiên cứu và phát triển thiết bị 5G.

Nhân sự trẻ Viettel nghiên cứu và phát triển thiết bị 5G.

Một “sáng kiến” tập hợp nguồn lực đến từ Trường đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội là chính sách thu hút trao đổi giảng viên và sinh viên quốc tế đến làm việc, nghiên cứu từ một tới sáu tháng tại trường. Đặc biệt, năm 2025, các học viên cao học, nghiên cứu sinh sẽ học toàn thời gian chính quy tại trường, được cấp học bổng để miễn học phí và hỗ trợ sinh hoạt phí hằng tháng. Thông tin nêu trên được Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Đình Đức, nguyên Chủ tịch Hội đồng Trường đại học Công nghệ chia sẻ. Các chính sách mới của nhà trường tập trung vào các hướng nghiên cứu có tính ứng dụng cao, nhất là trong các lĩnh vực công nghệ lõi như trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu, vật liệu tiên tiến, công nghệ robot, tự động hóa, nông nghiệp công nghệ cao, an toàn thông tin cũng như các lĩnh vực điện tử, năng lượng, thiết kế chip-vi mạch và bán dẫn…

Những mô hình tiên phong liên kết trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp đang phát huy vai trò đầu tàu, thúc đẩy nghiên cứu và phát triển (R&D), từng bước tạo dựng năng lực cạnh tranh nội sinh của nền kinh tế số Việt Nam. Kỳ vọng lớn đang đặt vào sự hợp lực này như một động lực để vượt qua điểm nghẽn hiện hữu, tiến tới hình thành hệ sinh thái công nghệ số bền vững và tự chủ.

Các chuyên gia cho rằng, nghiên cứu khoa học phải gắn với thực tiễn, đồng thời lấy doanh nghiệp làm trung tâm đổi mới sáng tạo. Quan điểm này phù hợp Nghị quyết số 57 đặt mục tiêu Việt Nam tự chủ và cạnh tranh về công nghệ, đồng thời định hướng giao các doanh nghiệp nòng cốt, làm đầu tàu triển khai các dự án lớn, trọng điểm quốc gia về chuyển đổi số và làm chủ các công nghệ chiến lược. Trên cơ sở đó, Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội Viettel xác định phải làm chủ công nghệ chip, nền tảng của mọi sản phẩm công nghệ cao và đặt mục tiêu sản xuất 100% số chip cơ bản tại Việt Nam vào năm 2035. Để thúc đẩy đào tạo nguồn nhân lực, chương trình Viettel Digital Talent, sau bốn mùa, đã thu hút hơn 6.000 sinh viên ứng tuyển, với hơn 700 sinh viên tham gia đào tạo. Các thực tập sinh được đào tạo bởi các chuyên gia hàng đầu và tham gia vào các dự án trọng điểm của Viettel. Kết thúc chương trình, nhiều sinh viên đã được tuyển dụng chính thức, nhiều sáng kiến đã đi vào sản xuất, kinh doanh thực tiễn.

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, để kịp thời ứng phó các thách thức về công nghệ và nhân lực, mới đây, kế hoạch của Ủy ban nhân dân thành phố đã cụ thể hóa các nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm. Trong năm 2025, thành phố xác định tập trung vào hai nhóm chính: Nhóm nhân lực quản lý trong khu vực công; nhóm nhân lực cho các lĩnh vực then chốt từ doanh nghiệp, thị trường lao động và người Việt Nam ở nước ngoài. Thành phố xây dựng cơ chế linh hoạt cho sự dịch chuyển lao động/chuyên gia giữa khu vực công-tư, trong nước-quốc tế, không câu nệ xuất xứ, miễn là có sản phẩm và đóng góp giá trị.

Đại học Bách khoa Hà Nội giới thiệu các sản phẩm từ nhiều đề tài nghiên cứu khoa học công nghệ về sức khỏe.

Đại học Bách khoa Hà Nội giới thiệu các sản phẩm từ nhiều đề tài nghiên cứu khoa học công nghệ về sức khỏe.

Tiến sĩ Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: “Về vốn đầu tư cho công nghệ, Thành phố Hồ Chí Minh đặt mục tiêu năm 2025 chi 2% GRDP cho R&D, trong đó 60% huy động từ xã hội. Ngoài ra, thành phố sẽ bố trí ít nhất 3% ngân sách cho khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tăng dần theo yêu cầu phát triển”.

Cùng nhau liên kết, cùng nhau bứt phá

Đại học Quốc gia Hà Nội đã hiện thực hóa chu trình khép kín “từ phòng thí nghiệm đến thị trường” bằng cách thành lập Công viên Công nghệ cao và Đổi mới sáng tạo. Đây không chỉ là không gian ươm tạo các nhà khoa học, nhóm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế, mà còn thúc đẩy hợp tác trong nước và nước ngoài, thu hút đầu tư vào R&D, chuyển giao và thương mại hóa tài sản trí tuệ, phát triển doanh nghiệp spin-off, start-up. Công viên cũng sẽ là nền tảng quan trọng để Đại học Quốc gia Hà Nội cùng các trường đại học, doanh nghiệp triển khai các chương trình hợp tác nghiên cứu công nghệ mang tính thực tiễn.

Tiến sĩ Trương Minh Huy Vũ cho biết: “Thành phố Hồ Chí Minh đang tìm hiểu áp dụng mô hình liên kết trong quá trình phát triển Trung tâm Công nghệ cao đa mục tiêu, nghiên cứu tập trung vào hai trụ cột là: Hợp tác với các trường đại học hàng đầu trong khu vực để thúc đẩy nghiên cứu và đào tạo nhân lực; xây dựng cơ chế quản lý linh hoạt, tăng cường sự tham gia của doanh nghiệp nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển giao và ứng dụng công nghệ. Thành phố Hồ Chí Minh cần cụ thể hóa các chính sách, cơ chế khuyến khích đầu tư và đổi mới, cũng như thúc đẩy liên kết chặt chẽ giữa các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp. Với định hướng này, thành phố kỳ vọng tạo đột phá trong phát triển công nghệ số”.

Ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh, bên cạnh hợp tác, cần thiết thành lập trung tâm nghiên cứu thử nghiệm có sự tham gia hỗ trợ đầu tư của doanh nghiệp. Doanh nghiệp được ưu tiên khuyến khích là những đơn vị sản xuất những lĩnh vực có lợi thế quốc gia.

Bài 1: Cần đột phá từ nhân lực và đầu tư cho R&D

Có thể bạn quan tâm

Công an tỉnh Lai Châu bắt giữ các đối tượng lừa đảo. Ảnh: Công an tỉnh Lai Châu

Không thể để tội phạm là “nhà tuyển dụng hấp dẫn”

Khi chúng tôi đi tìm hiểu về những phương thức thủ đoạn của tội phạm công nghệ cao, các điều tra viên đã không chỉ phác họa về “hệ sinh thái” phía sau những vụ lừa đảo qua mạng. Ở đó không chỉ có những kẻ ngồi gọi điện giả danh, mà còn có cả một đội ngũ “kỹ sư” viết code, phần mềm được tuyển dụng phục vụ cho lừa đảo.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trao Giải thưởng Chính VinFuture. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

VinFuture sau 5 mùa giải: Từ khởi nguồn phụng sự đến biểu tượng quốc tế mới về khoa học vì nhân loại

Không chỉ là khơi dậy niềm đam mê khoa học của các nhà khoa học trẻ Việt Nam, 5 năm qua, VinFuture đã thật sự lan tỏa những thông điệp về một Việt Nam mạnh mẽ, có chiến lược trong phát triển khoa học-công nghệ để tự tin đối thoại với các nhà khoa học hàng đầu thế giới và mang những công nghệ mới về phục vụ cho đất nước.

Đại biểu tham quan Phòng Thí nghiệm trọng điểm Quốc gia dùng chung Cơ điện tử và Ứng dụng tại Trường đại học Bách khoa (Đại học Đà Nẵng).

Đà Nẵng nỗ lực khai phóng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Tại Đà Nẵng, năng lực nội sinh và sức cạnh tranh của nền kinh tế thành phố trong nhiều năm qua có sự đóng góp không nhỏ của các hoạt động nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ vào thực tiễn. Trong giai đoạn mới, Đà Nẵng tiếp tục xem khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực tăng trưởng quan trọng.

Sinh viên tìm hiểu sản phẩm khoa học, công nghệ của doanh nghiệp tại Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thành phố Đà Nẵng.

Đà Nẵng tạo đột phá trong tư duy phát triển khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Sự chuyển động của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thành phố Đà Nẵng cho thấy, tư duy kiến tạo, phục vụ là yếu tố nền tảng để Nhà nước dẫn dắt và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo. Hiện nay, Đà Nẵng tiếp tục dành nhiều nguồn lực cho hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Đối tượng cầm đầu Đỗ Đông Hưng tại cơ quan điều tra. Ảnh: Ngọc Long

LỪA ĐẢO TRÊN KHÔNG GIAN MẠNG VÀ NHỮNG HỆ LỤY TIỀM ẨN

Hiện nay, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao diễn biến hết sức phức tạp và có chiều hướng gia tăng. Trong đó, nổi lên các hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông để chiếm đoạt tài sản; vi phạm quy định về kinh doanh đa cấp; đánh bạc trực tuyến… với nhiều thủ đoạn tinh vi, tính chất, mức độ hậu quả nghiêm trọng.

Đoàn công tác của Quân khu 9 kiểm tra chuyển đổi số tại các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Vĩnh Long.

Chuyển đổi số nâng cao hiệu quả chỉ huy, điều hành công tác quân sự

Thực hiện chủ trương của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 9 đã lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng, phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, cải cách hành chính, chuyển đổi số, thiết thực nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ huy, điều hành công tác quân sự, quốc phòng.

Đội SKY VISION - Trường đại học Tôn Đức Thắng giành giải Nhất Cuộc thi Sáng tạo UAV 2025

Đội SKY VISION - Trường đại học Tôn Đức Thắng giành giải Nhất Cuộc thi Sáng tạo UAV 2025

Ngày 7/12, tại Hà Nội, Cuộc thi Sáng tạo UAV 2025 - Cup PV GAS “Vùng trời quê hương”, do Viện Nghiên cứu Công nghệ không gian và dưới nước (Đại học Bách khoa Hà Nội) phối hợp cùng Tổng Công ty Khí Việt Nam (PV GAS) tổ chức, đã chính thức khép lại với chức vô địch thuộc về đội SKY VISION (Trường đại học Tôn Đức Thắng). 

Giờ thực hành của học viên Trường cao đẳng Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. (Ảnh: TUỆ NGHI)

Xây dựng hệ sinh thái AI trong giáo dục nghề nghiệp

Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong đào tạo nghề không chỉ giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy,
mà còn mang lại trải nghiệm học tập linh hoạt, cá nhân hóa và hiện đại cho người học. Tuy vậy, quá
trình tiếp cận và triển khai vẫn còn khó khăn.

Giải Đặc biệt VinFuture 2025 dành cho Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển đã vinh danh Giáo sư María Esperanza Martínez-Romero (Mexico) vì những tiến bộ trong nghiên cứu sinh thái vi sinh vật và cơ chế cố định nitơ cộng sinh tại các hệ sinh thái nhiệt đới. (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

"Giải Đặc biệt VinFuture 2025 như 'hạt giống' để tôi kêu gọi thêm nguồn viện trợ cho nghiên cứu"

Nhận định Giải thưởng VinFuture như một hạt giống để có thể kêu gọi thêm nguồn kinh phí hỗ trợ cho quá trình nghiên cứu, tối ưu hóa kết quả nghiên cứu, chủ nhân giải Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển tiết lộ nhiều hướng nghiên cứu mới mẻ để cải thiện sức khỏe cây trồng và con người. 

Bên lề Đại hội, các đại biểu tham quan gian hàng của Công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco).

Doanh nghiệp khoa học-công nghệ: Củng cố nội lực để bứt phá

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, với những đột phá mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, tái cấu trúc nguồn lực và đầu tư chiều sâu để tạo ra năng lực cạnh tranh mới.