Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)
Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Đưa văn hóa bản địa trở thành động lực

Tháng 11/2025, hai chương trình nghệ thuật thực cảnh “Thiêng” và “Vũ điệu dưới trăng” diễn ra tại Sa Pa. Trong âm hưởng của khèn, sáo, điệu Páo dung và không gian Sân Quần huyền ảo, vẻ đẹp của văn hóa, tín ngưỡng các dân tộc vùng cao đã đưa du khách bước vào không gian sống động.

Ý tưởng cho hai chương trình bắt nguồn từ những trải nghiệm, nỗ lực bảo tồn văn hóa của tác giả kịch bản Hà Văn Thắng, nguyên Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Lào Cai. Từ những tháng ngày tuổi thơ theo mẹ đi khắp bản làng, ông cảm nhận vẻ đẹp, sự tinh túy trong phong tục, tập quán của các dân tộc vùng cao. Khi trưởng thành, với vai trò nhà quản lý văn hóa, ông nhận ra cần chuyển tải đầy đủ, rõ nét, uyển chuyển tinh thần, nhịp sống và tri thức dân gian của người dân tộc Dao, H’Mông, Tày, Giáy, Xá Phó.

Ông Thắng nung nấu ý tưởng tạo nên các tác phẩm nghệ thuật để chính cộng đồng trở thành chủ thể, kể lại câu chuyện của đồng bào mình thông qua ngôn ngữ sân khấu, âm nhạc, múa, ánh sáng và công nghệ hiện đại. "Vũ điệu dưới trăng" là chương trình đầu tiên ra mắt năm 2023 nhân dịp kỷ niệm 120 năm du lịch Sa Pa với các vũ điệu truyền thống được dàn dựng dựa trên đời sống, tín ngưỡng của cộng đồng các dân tộc trong màn sương huyền ảo.

Thành công ban đầu khơi gợi khát vọng tiếp tục khai thác, tôn vinh và lan tỏa văn hóa địa phương. Chương trình “Thiêng” ra đời, hướng đến chiều sâu tâm linh, bản sắc của cộng đồng người Dao đỏ. Chương trình xây dựng trên nền tảng nghi lễ, diễn xướng dân gian, nhạc tổng hợp và vũ điệu truyền thống, đồng thời tích hợp công nghệ hiện đại, như: 3D mapping, sắp đặt sân khấu… tạo nên một không gian thị giác ấn tượng mà vẫn tôn trọng nguyên bản văn hóa. Đạo diễn Đặng Xuân Trường, người đồng hành thực hiện “Thiêng”, nói: “Bảo tồn văn hóa thật sự có ý nghĩa sâu sắc khi chính chủ thể được trình diễn trong không gian tín ngưỡng của mình”. Hai chương trình vừa hoành tráng, vừa giàu tính nhân văn đã giúp đồng bào, du khách trong nước và quốc tế cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp văn hóa núi rừng, niềm tự hào dân tộc và sức sống cộng đồng.

Để thực hiện được hai chương trình quy mô nêu trên, ê-kíp đã dành nhiều ngày tháng làm việc cùng các nghệ nhân và người dân nhằm bảo đảm mọi chi tiết, từ âm nhạc, múa, điệu nhảy, nghi lễ đến trang phục đều phản ánh chân thực văn hóa của đồng bào vùng cao.

Chảo Láo Tả, một thanh niên người dân tộc Dao đỏ đã được “cấp sắc ba đèn” và tham gia trình diễn thực cảnh trong chương trình “Thiêng”, xúc động chia sẻ: “Nhiều năm nay, tôi thấy văn hóa dân tộc mình dần bị mai một, có nhiều lý do nhưng trong đó có hiện tượng những người trẻ chưa hiểu hết cái hay, cái đẹp nên dễ bỏ qua hoặc coi là phiền toái. Các chương trình hiện nay giúp chúng tôi nhìn lại, tự hào hơn với di sản”. Anh kể, những nghi lễ, như: tìm đất, cầu mưa, nhóm lửa, cấp sắc… đều thiêng liêng trong đời sống và khi được kết nối bằng ngôn ngữ sân khấu, ánh sáng, âm nhạc càng trở nên gần gũi.

“Không gian tạo ra rất khác, hoành tráng mà vẫn là đời sống của chúng tôi. Tôi không ngờ những điều thân thuộc lại có thể đẹp đến thế”, anh nói.

Với Mẩy Vy, người đảm nhiệm vai trò dẫn chuyện trong một chương trình cũng có trải nghiệm không thể quên. Vài tháng trước, đang vụ gặt, tác giả kịch bản và đạo diễn mang kịch bản lên xã nhờ bà con tìm hiểu, chuẩn bị. Phải là nhân tố thật sự có tinh thần thì mới nhận lời bởi công việc lao động sản xuất của bà con rất bận rộn, vất vả. Cô gọi tác giả kịch bản, đạo diễn là “thầy” và tự hào nói: “Không phải ai cũng được góp mặt, mà chỉ những người yêu văn hóa mới có thể làm. Thầy nói vậy nên chúng tôi thấy vinh dự lắm”.

Hành trình công phu, tỉ mỉ

Từ ý tưởng thành hiện thực các chương trình nghệ thuật thực cảnh là hành trình đầy công phu, tỉ mỉ và bền bỉ, đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa nghệ sĩ, cộng đồng các dân tộc và ứng dụng linh hoạt công nghệ. Ê-kíp đã phải đối mặt với những thách thức đặc thù của Sa Pa khi mưa, sương dày đặc, nhiệt độ hạ thấp bất ngờ. Hàng tấn thiết bị ánh sáng, âm thanh và 3D mapping được vận chuyển từ Hà Nội lên vùng cao, lắp đặt suốt nhiều ngày trong mưa rét, từng chi tiết kỹ thuật được rà soát kỹ lưỡng, bảo đảm cho không gian trình diễn an toàn, đạt hiệu quả thị giác. Các nghệ nhân được xem là trọng tài văn hóa, kiểm chứng từng chi tiết: trang phục, đạo cụ, điệu múa, thực hành… sao cho các chi tiết không biến dạng, làm mất tính thiêng liêng.

Các chương trình nghệ thuật như “Thiêng” và “Vũ điệu dưới trăng” là thí dụ điển hình về cách kết hợp giữa văn hóa địa phương với nghệ thuật và công nghệ hiện đại để tạo ra trải nghiệm sống động, sâu sắc cho cộng đồng. Theo tác giả kịch bản Hà Văn Thắng, một chương trình thực cảnh cần chú trọng ba yếu tố cơ bản: chủ thể văn hóa, kịch bản và hình thức trình diễn.

Đạo diễn Đặng Xuân Trường chia sẻ thêm, người dân, nghệ nhân dân gian trực tiếp tham gia, kể chuyện về đồng bào vùng cao vừa giúp bảo tồn giá trị văn hóa nguyên bản, đồng thời tạo ra sự đồng cảm, niềm tự hào. Riêng về kịch bản, bố cục nghệ thuật, cần được thiết kế tinh tế, tôn trọng nguyên bản nghi lễ, chuyển tải hiệu quả thông điệp thẩm mỹ và trải nghiệm thị giác cho khán giả.

“Các chương trình cần được xây dựng với tầm nhìn bền vững, vượt qua tư duy đơn lẻ để phát huy thành cơ chế lan tỏa văn hóa. Chỉ khi được thực hiện một cách tôn trọng, sáng tạo và đồng hành cùng cộng đồng thì nghệ thuật mới có thể hòa quyện tự nhiên vào văn hóa, thúc đẩy phát triển du lịch vùng cao”, đạo diễn Đặng Xuân Trường nhận định.

Có thể bạn quan tâm

Em bé gửi gắm điều ước lên Cây Hạnh phúc.

Lan tỏa yêu thương, sẻ chia từ “Cây Hạnh phúc” tại Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025

Là một trong 13 không gian trải nghiệm của Ngày hội Việt Nam hạnh phúc 2025, khu vực “Cây Hạnh phúc-Nơi điều ước thành hiện thực” là điểm dừng chân đặc biệt thu hút đông đảo người dân và du khách. Không khí nơi đây như chậm lại, để mỗi người có thể dành khoảnh khắc suy ngẫm về điều khiến bản thân cảm thấy hạnh phúc.

Du khách thích thú xem "cá lóc bay" ở làng du lịch cộng đồng cồn Sơn.

Đặc sắc Lễ hội Văn hóa sông nước Cần Thơ và các sản phẩm du lịch đặc thù thu hút du khách

Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mở ra không gian phát triển mới, với hệ sinh thái đa dạng và nét văn hóa độc đáo. Để phát triển du lịch, Cần Thơ tổ chức các lễ hội quy mô lớn đặc trưng vùng sông nước; chủ động liên kết các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành, điểm du lịch… phát triển các sản phẩm mới, đặc thù nhằm thu hút du khách.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. (Ảnh: QUỲNH NGUYỄN)

Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là thành viên “Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu”

Sau quá trình xét duyệt hồ sơ với nhiều tiêu chí rất cao, ngày 4/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức công bố 72 thành phố của 46 quốc gia được công nhận là thành viên Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, trong đó có Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.