Cùng nhau gìn giữ, bảo vệ đại dương xanh cho hôm nay và mai sau

Diễn đàn Kinh tế và Tài chính xanh (Blue Economy and Finance Forum) là sự kiện đặc biệt diễn ra trong khuôn khổ Hội nghị UNOC 3, được Chính phủ Monaco tổ chức từ ngày 7 đến 8/6.

Diễn đàn quy tụ sự tham gia của nhiều nguyên thủ quốc gia, người đứng đầu Nhà nước, Chính phủ các nước như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Brazil Lula da Silva, Tổng thống Costa Rica Chaves Robles, Tổng thống Palau Surangel Whipps Jr., Tổng thống Cabo Verde Jose Maria Neves, cùng các nhà lãnh đạo khác như Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc Junhua LI, Tổng Thư ký Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) Arsenio Dominguez, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu Christine Lagarde, Hoàng tử Xứ Wales William, cùng các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo các tập đoàn kinh tế lớn từ khắp nơi trên thế giới.

Diễn đàn nhằm thúc đẩy vai trò của nền kinh tế xanh trong giải quyết các thách thức tài chính hiện tại, nhấn mạnh và đề cao vai trò thiết yếu của các khoản đầu tư bền vững, và các chính sách đột phá nhằm bảo vệ đại dương cũng như sự thịnh vượng của kinh tế toàn cầu.

Diễn đàn là dịp quan trọng và thiết thực để đại diện các nước và các chuyên gia, nhà đầu tư cùng nhìn lại những thành tựu trong phát triển kinh tế xanh đến nay, đồng thời trao đổi sáng kiến và thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực này.

Tại Phiên thảo luận, diễn giả từ các nước Na Uy, Đức, Chile, Palau, Cabo Verde và Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc đã trao đổi về các chiến lược, chính sách, sáng kiến về tài chính để thu hút đầu tư và các giải pháp kinh tế xanh, cho thấy quyết tâm và hành động cụ thể của chính phủ các nước trong việc huy động vốn cho bảo vệ, bảo tồn biển và đại dương.

Lãnh đạo các nước khẳng định bảo vệ biển và đầu tư bền vững không chỉ là công việc của các quốc gia có biển và từ nguồn tài chính công mà cần có sự tham gia của tất cả các quốc gia và với nguồn lực đa dạng. Mục tiêu phát triển bền vững không chỉ là lời nói mà cần hành động thiết thực.

Một số nước cho biết đã dành kinh phí lập quỹ bảo tồn đại dương; đồng thời xây dựng các chương trình, dự án về bảo vệ và phục hồi thiên nhiên; thúc đẩy bảo vệ đa dạng sinh học, bảo tồn các đầm lầy, đối phó với khủng hoảng khí hậu.

Thông qua các nỗ lực này, các nhà lãnh đạo thế giới đã thể hiện quyết tâm cao và truyền tải thông điệp mạnh mẽ “Gìn giữ biển chính là đảm bảo tương lai của nhân loại” như phát biểu của Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc.

Là khách mời chính của Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu quan trọng tại Phiên toàn thể về bảo đảm quản trị và tài chính đại dương bền vững. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của Diễn đàn là “Diễn đàn của tinh thần đoàn kết, nơi các quốc gia và khu vực tư nhân cùng nhau đầu tư để tái tạo nền kinh tế đại dương”.

Thủ tướng cho rằng biển không chỉ là nguồn tài nguyên, là nơi khởi nguồn của sự sống, mà còn là không gian sinh tồn kết nối con người với thiên nhiên của mọi quốc gia. Đối với Việt Nam, là quốc gia có hơn 3.000km bờ biển, Thủ tướng Chính phủ khẳng định biển không chỉ là một khái niệm địa lý, mà còn là bản sắc văn hóa và tâm hồn của dân tộc Việt Nam. Phát triển kinh tế biển hiệu quả, bền vững là yêu cầu khách quan, là đòi hỏi tất yếu, là lựa chọn chiến lược để đưa Việt Nam “vượt sóng ra khơi”, hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia biển mạnh và trở thành nước phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, mỗi quốc gia, dân tộc tuy khác nhau về thể chế chính trị, trình độ phát triển kinh tế, bản sắc văn hóa, xã hội, nhưng có chung một sứ mệnh là “cùng nhau gìn giữ, bảo vệ đại dương xanh cho hôm nay và mai sau” để biển cả mãi mãi là không gian sinh tồn của sự sống và phát triển thuận thiên bền vững.

Về thực trạng hiện nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ ra nghịch lý và cảnh báo nghiêm trọng về hiện trạng các mục tiêu bảo tồn và sử dụng bền vững đại dương có mức đầu tư thấp nhất trong 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên hợp quốc trong khi đại dương chiếm đến 70% bề mặt Trái đất.

Để giải quyết tình trạng này, Thủ tướng Chính phủ đề xuất cách tiếp cận toàn dân, toàn diện, toàn cầu; với quan điểm công bằng, bình đẳng, bao trùm và bền vững; cùng nhau bảo tồn và phát triển đại dương xanh.

Thủ tướng cho rằng cần tập trung nguồn lực để tăng cường cho 3 lĩnh vực bao gồm: một là, tăng cường đầu tư cho nghiên cứu, phát triển, ứng dụng khoa học biển, trong đó đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, hợp tác nghiên cứu, chia sẻ kinh nghiệm, chung tay xây dựng hệ thống dữ liệu biển toàn cầu;

Hai là, tăng cường huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực phát triển bền vững kinh tế biển, với tinh thần “Nhà nước dẫn dắt-Doanh nghiệp tiên phong-Người dân đồng hành-Tổ chức quốc tế kiến tạo và hỗ trợ”, tạo ra hệ sinh thái tài chính đại dương xanh, trong đó Việt Nam sẵn sàng tiên phong thí điểm mô hình này;

Ba là tăng cường kết nối liên lục địa, liên khu vực, liên quốc gia và quản trị toàn cầu đại dương xanh, trên tinh thần lấy “Liên hợp quốc làm trung tâm-Luật pháp quốc tế làm nền tảng-Hợp tác quốc tế làm động lực dẫn dắt” để hình thành các “cực tăng trưởng biển xanh”, kết nối các trung tâm kinh tế biển toàn cầu, trong đó Việt Nam sẵn sàng tham gia và đóng góp tích cực để phát triển mạng lưới quan trọng này tại Biển Đông, một vùng biển chiến lược của thế giới.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính một lần nữa khẳng định cam kết mạnh mẽ Việt Nam luôn là đối tác tin cậy, sẵn sàng đồng hành trong nỗ lực toàn cầu bảo vệ đại dương; là đối tác tích cực, sẵn sàng tham gia, dẫn dắt trong các cơ chế hợp tác về biển và là đối tác trách nhiệm, sẵn sàng cống hiến trong các sáng kiến tài chính xanh công bằng và bền vững. Quan điểm và đề xuất của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã được các nhà lãnh đạo thế giới và Hội nghị hoan nghênh, hưởng ứng.

Phát biểu bế mạc, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đánh giá cao nỗ lực của các nước trong bảo vệ đại dương, trong đó có Việt Nam, chia sẻ và điểm lại quan điểm của Thủ tướng Phạm Minh Chính, lãnh đạo các nước tham dự Diễn đàn, nhấn mạnh việc bảo vệ đại dương không chỉ là vấn đề môi trường mà là vấn đề chính trị, kinh tế, khoa học và đạo đức. Điều quan trọng là mọi quốc gia, mọi chủ thể, các doanh nghiệp, nhà khoa học và mọi người dân đều phải chung tay hành động.

Kết thúc Diễn đàn, Hoàng thân Albert Đệ nhị khẳng định hai ngày hội nghị đã chứng kiến những cam kết rõ ràng, tích cực từ các nước, các giới với những giải pháp cụ thể trong quản trị biển bền vững với những công cụ phù hợp để phá bỏ vòng quay gây thiệt hại cho đại dương như ngư nghiệp tôn trọng hệ sinh thái, thúc đẩy nền kinh tế biển xanh mới thông qua công nghệ sinh học, tạo ra giá trị mới.