Công nghiệp bán dẫn: Động lực chiến lược cho tăng trưởng kinh tế số Việt Nam

Công nghiệp bán dẫn đang trở thành nền tảng của kỷ nguyên số. Việt Nam xác định bán dẫn là công nghệ chiến lược, giữ vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng xanh và khẳng định vị thế quốc gia trong chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương phát biểu tại SEMIExpo 2025.
Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương phát biểu tại SEMIExpo 2025.

Hoàn thiện khung chính sách và hạ tầng hỗ trợ ngành bán dẫn

Công nghiệp bán dẫn là nền tảng của kỷ nguyên số hiện nay. Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2025, kinh tế số chiếm 20% GDP, đến năm 2030 đạt 30% GDP; chi tiêu cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đạt tối thiểu 3% GDP và lọt vào Top 40 Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII).

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng như: Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Luật Công nghiệp công nghệ số và Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050.

Tại Triển lãm ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam 2025 - SEMIExpo 2025 khai mạc sáng 7/11 tại Hà Nội, Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương khẳng định: “Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo khẳng định khoa học-công nghệ-đổi mới sáng tạo là động lực trung tâm; trong đó doanh nghiệp là hạt nhân; Nhà nước giữ vai trò kiến tạo và đồng hành thông qua cơ chế ưu đãi thuế, tín dụng, quỹ R&D, hỗ trợ hạ tầng dùng chung như phòng sạch, phòng thí nghiệm trọng điểm, hệ thống đo kiểm...”.

Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo cho phép áp dụng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) và quản lý theo cách tiếp cận dựa trên rủi ro; tăng cường bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ; phát triển hệ thống tiêu chuẩn-đo lường-chất lượng phù hợp thông lệ quốc tế; đồng thời thu hút FDI có điều kiện, gắn với chuyển giao công nghệ, phát triển năng lực nội sinh và liên kết với doanh nghiệp, nhà cung cấp trong nước.

Luật Công nghiệp công nghệ số được Quốc hội thông qua hồi tháng 6/2025 đã đặt nền móng pháp lý để phát triển công nghiệp công nghệ số và công nghiệp bán dẫn. Luật đã quy định các nguyên tắc phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam với trọng tâm là phát triển chip bán dẫn có tính đột phá trong các ngành, lĩnh vực; liên kết chặt chẽ với hệ sinh thái bán dẫn toàn cầu; phát triển công nghiệp bán dẫn phải đồng bộ với công nghiệp điện tử; khuyến khích thu hút đầu tư nước ngoài, huy động nguồn lực trong và ngoài nước nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp bán dẫn, hướng tới làm chủ công nghệ, thiết kế và sản xuất chip bán dẫn.

Cùng với một số luật như: Đầu tư, Thuế thu nhập doanh nghiệp, Xuất nhập khẩu…, Luật Công nghiệp công nghệ số cũng đã dành những cơ chế hỗ trợ, ưu đãi đặc biệt cho hoạt động công nghiệp bán dẫn.

Theo đó, luật có các cơ chế ưu đãi đặc thù như: Dự án nghiên cứu sản xuất sản phẩm bán dẫn với vốn đầu tư từ 6.000 tỷ đồng được áp dụng thuế suất 5% trong 37 năm; miễn thuế 6 năm, giảm 50% trong 13 năm tiếp theo; miễn tiền thuê đất, thuê mặt nước; miễn thuế thu nhập cá nhân và miễn giấy phép lao động cho nhân lực chất lượng cao người nước ngoài trong 5 năm.

Đây là những chính sách ưu đãi đầu tư đặc thù, vượt trội. Các chính sách ưu đãi này chỉ áp dụng đối với các ngành, lĩnh vực ưu tiên khác, có quy mô vốn đầu tư từ 30 nghìn tỷ đồng trở lên.

Theo Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương, hiện nay Bộ Khoa học và Công nghệ đang đẩy mạnh xây dựng các văn bản hướng dẫn chi tiết Luật Công nghiệp công nghệ số gồm nghị định và thông tư; dự kiến sẽ có hiệu lực đồng thời với luật vào ngày 1/1/2026.

Phát triển nguồn nhân lực và thúc đẩy hệ sinh thái R&D bán dẫn

Với dân số gần 100 triệu người, hơn 60% là dân số trẻ, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về nguồn nhân lực. Hiện có hơn 1,9 triệu người làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ số, trong đó có khoảng 500 nghìn kỹ sư và 7.000 kỹ sư thiết kế bán dẫn thuộc 60 doanh nghiệp thiết kế chip.

dao-tao-hoang-linh.jpg
Đào tạo chuyên ngành về thiết kế vi mạch tại Khoa Kỹ thuật điện tử 1, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông. (Ảnh: HOÀNG LINH)

Chính phủ đã ban hành Chương trình phát triển nguồn nhân lực công nghiệp bán dẫn, với mục tiêu đến năm 2030 đào tạo trên 50 nghìn kỹ sư và cử nhân bán dẫn. Song song với đó, Việt Nam ưu tiên đầu tư hình thành các phòng thí nghiệm, trung tâm nghiên cứu, các chương trình đào tạo chuyên ngành gắn với nhu cầu doanh nghiệp.

Để thúc đẩy phát triển công nghiệp bán dẫn, Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh việc thúc đẩy hợp tác đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư mới, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam trong lĩnh vực bán dẫn.

Hướng tới việc khuyến khích sự phát triển đồng bộ, toàn diện của hệ sinh thái, Việt Nam cũng đã ban hành các cơ chế ưu đãi và chính sách hỗ trợ dành cho các doanh nghiệp công nghiệp phụ trợ gắn liền với lĩnh vực bán dẫn, tương tự như các ưu đãi áp dụng đối với doanh nghiệp bán dẫn.

Việt Nam cũng thúc đẩy hình thành các trung tâm R&D tại các tập đoàn công nghệ lớn như: Nvidia, Qualcomm, Samsung, Intel, góp phần chuyển giao công nghệ và tạo ra sản phẩm “Make in Vietnam” giá trị cao.

Triển lãm ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam 2025 - SEMIExpo 2025 cũng góp phần thúc đẩy hình thành hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam, kết nối doanh nghiệp trong nước với các tập đoàn toàn cầu, hỗ trợ đào tạo nhân lực và quảng bá hình ảnh Việt Nam như một điểm đến mới nổi trong chuỗi cung ứng bán dẫn quốc tế.

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương cho biết: “Đặc biệt, việc thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về Phát triển ngành công nghiệp bán dẫn thể hiện cam kết và sự ưu tiên ở cấp cao nhất đối với công nghiệp bán dẫn”. Ban Chỉ đạo do Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng làm Trưởng ban.

Với khung chính sách vượt trội, hệ sinh thái R&D đang hình thành và với tiềm năng nhân lực trẻ dồi dào, Việt Nam đang đứng trước thời cơ quan trọng để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu, hướng tới làm chủ thiết kế, phát triển và sản xuất chip trong tương lai gần.

SEMI SEA là một tổ chức có uy tín, đóng vai trò cầu nối quan trọng giữa các quốc gia Đông Nam Á với chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu. Tại Việt Nam, SEMI SEA đã ghi dấu ấn rõ nét thông qua sự kiện SEMIExpo Vietnam. Thông qua các hoạt động này, SEMI SEA không chỉ đóng vai trò cầu nối mà còn trở thành lực đẩy quan trọng trong quá trình phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam và khu vực.

Có thể bạn quan tâm

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các diễn giả trao đổi tại Diễn đàn. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, kinh tế xanh và chuyển đổi số vì tương lai bền vững

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Toàn cảnh tọa đàm.

Những nghiên cứu mới hỗ trợ ngành nông nghiệp giảm phát thải, chăn nuôi bền vững

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.

Lễ khai mạc triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học”.

Chín nghệ sĩ tiêu biểu của nghệ thuật đương đại Việt Nam trưng bày tác phẩm tại triển lãm "Tỏa V-Điểm chạm khoa học"

Triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học” tôn vinh những thành tựu khoa học và ứng dụng sáng tạo vì sự phát triển bền vững và tương lai của nhân loại. Sự kiện nghệ thuật đặc biệt đánh dấu cột mốc kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture cũng như 5 mùa triển lãm "Tỏa" của VCCA.

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chụp hình lưu niệm cùng các đại biểu dự hội nghị.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới 2025

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.

Quỹ VinFuture tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12.

Đột phá công nghệ trong y học: Cơ hội để Việt Nam hợp tác và bứt phá

Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12 là cơ hội cho Việt Nam giới thiệu công nghệ y tế vật liệu in 3D, cũng như tăng cơ hội hợp tác với các chuyên gia hàng đầu thế giới nghiên cứu về công nghệ y tế, mang lại cơ hội điều trị tốt nhất cho người bệnh. 

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

Nhiều sản phẩm công nghệ made in Việt Nam từ robot giao hàng UAV đến giải pháp AI đã tạo nên điểm nhấn ấn tượng tại Tuần lễ số quốc tế Việt Nam 2025. Đây là dịp để các doanh nghiệp Việt giới thiệu kết quả nghiên cứu về công nghệ tự động hóa, AI và công nghệ phục vụ dân sinh quốc phòng.

Toàn cảnh buổi ra mắt Báo cáo Phát triển con người khu vực của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc.

Trí tuệ nhân tạo có thể làm gia tăng khoảng cách giữa các quốc gia

Ngày 2/12, tại Hà Nội, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) ra mắt Báo cáo Phát triển con người khu vực: “Sự phân cực lớn tiếp theo: Tại sao AI có thể làm gia tăng bất bình đẳng giữa các quốc gia”, nhằm cảnh báo AI có thể làm gia tăng bất bình đẳng toàn cầu, nhưng Việt Nam đang chuẩn bị tận dụng cơ hội đó.