Chính sách đủ tầm để tạo đột phá về công nghệ

Trong tuần làm việc vừa qua của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, đại biểu tập trung thảo luận các dự án luật có tính then chốt cho chiến lược phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số gồm: Luật Chuyển đổi số, Luật Công nghệ cao (sửa đổi), và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ.

Quang cảnh phiên họp Quốc hội chiều 7/11. (Ảnh: ĐĂNG ANH)
Quang cảnh phiên họp Quốc hội chiều 7/11. (Ảnh: ĐĂNG ANH)

Nhiều đại biểu Quốc hội nhấn mạnh cần xác định xây dựng pháp luật lĩnh vực mới phải là công cụ “kiến tạo” đột phá, không chỉ là công cụ “quản lý” đơn thuần. Luật Công nghệ cao (sửa đổi) cần bảo đảm tính kế thừa, ổn định, nhưng đồng thời mang tầm nhìn dài hạn, tạo hành lang pháp lý đủ mạnh.

Vừa qua, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trình Quốc hội dự thảo Luật Công nghệ cao (sửa đổi), với nhiều điểm mới, hướng tới hoàn thiện thể chế phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược và chuyển đổi số toàn diện.

Dự thảo Luật bổ sung quy định về phát triển đô thị công nghệ cao (tech city, smart tech zone) là nơi có khu công nghệ cao làm hạt nhân, được quy hoạch, đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ, cơ chế quản trị hiện đại; và quy định chuyển đổi số toàn diện hoạt động công nghệ cao, bao gồm số hóa dữ liệu, hạ tầng, chính sách liên quan để vận hành trên nền tảng số và hệ thống quản trị thông minh…

Trên nhiều diễn đàn gần đây, các chuyên gia kinh tế khuyến nghị: Việt Nam vẫn cần đẩy mạnh thu hút FDI, nhất là trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ sạch. Khi thảo luận sửa đổi Luật Công nghệ cao, nhiều đại biểu Quốc hội hoan nghênh việc đưa khái niệm “đô thị công nghệ cao” vào luật như một định hướng chiến lược hình thành hệ sinh thái công nghệ, gắn kết “chuỗi liên kết” nghiên cứu, đào tạo với sản xuất, thương mại hóa.

Nội dung được nhiều đại biểu nhắc đi nhắc lại, đó là “khung pháp lý tốt phải đi cùng nguồn lực và cơ chế điều phối”, như về nguồn lực tài chính cần chỉ rõ phân cấp/ phân quyền, trách nhiệm của các bộ, ngành và địa phương để tránh trùng chéo, dàn trải.

Nhiều ý kiến đề nghị luật phải làm rõ cơ chế điều phối liên ngành, cơ chế thử nghiệm (sandbox) cho công nghệ mới... Một số ý kiến đề nghị tăng cường kiểm soát chuyển giao công nghệ xuyên biên giới, đồng thời xây dựng thị trường khoa học-công nghệ chuyên nghiệp (sàn công nghệ, trung tâm công bố công nghệ) để kết nối cung-cầu, thúc đẩy thương mại hóa.

Mặt khác, yếu tố nguồn nhân lực được đánh giá là then chốt, cần có các quy định khuyến khích cơ chế tuyển dụng, đào tạo, thu hút chuyên gia; thúc đẩy sự gắn kết hữu cơ giữa trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp...

Một số đại biểu địa phương đề nghị quy định cơ chế tạo động lực cho đổi mới sáng tạo ở địa phương, thí điểm cơ chế đặc thù để những vùng có lợi thế trở thành “điểm nóng” đổi mới.

Góp ý tại tổ, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (Đoàn Phú Thọ) đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu giữ lại toàn bộ các quy định về nông nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của Luật hiện hành. Các quy định cụ thể này đã duy trì ổn định hơn 17 năm, gắn liền với nhiều đạo luật như Luật Đất đai, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Tổ chức Chính phủ...

Đại biểu Nguyễn Thị Hà (Đoàn Bắc Ninh) nêu quan điểm, nếu không xác định rõ tỷ lệ diện tích hoặc tiêu chí về quy mô, mức độ tập trung của khu công nghệ cao trong tổng thể đô thị, rất dễ dẫn đến tình trạng “gắn mác công nghệ cao” một cách hình thức, phân tán nguồn lực và thiếu tính khả thi.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh (Đoàn Cần Thơ) góp ý về tiêu chí xác định công nghệ cao được ưu tiên đầu tư, phát triển; cho rằng, các tiêu chí hiện nay còn chung chung, cần bổ sung yếu tố định lượng như số lượng bằng sáng chế, mức đóng góp giá trị gia tăng, tỷ lệ nhân lực chất lượng cao tham gia…

Các đại biểu Quốc hội tuần qua bàn sâu thêm về phạm vi, mục tiêu của dự thảo Luật Chuyển đổi số mang tính bao trùm, toàn diện khi đề cập Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Một số đại biểu bày tỏ băn khoăn phạm vi quá rộng có thể dẫn tới “luật chồng luật” với các luật chuyên ngành.

Xây dựng Luật Chuyển đổi số phải đặt vấn đề an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, quyền lợi người dùng lên hàng đầu, xem đây là nền tảng tạo lòng tin để xã hội số vận hành cũng là chủ đề lớn được quan tâm.

Nhiều đại biểu địa phương nhấn mạnh, cần cân bằng giữa thúc đẩy công nghệ và bảo đảm an toàn xã hội số; qua đó đề nghị bổ sung quy định cụ thể về trách nhiệm, tiêu chuẩn bảo mật đối với cơ quan cung cấp dịch vụ công trực tuyến, đồng thời có biện pháp bảo vệ nhóm yếu thế để “không ai bị bỏ lại phía sau”.

Có thể bạn quan tâm

Bên lề Đại hội, các đại biểu tham quan gian hàng của Công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco).

Doanh nghiệp khoa học-công nghệ: Củng cố nội lực để bứt phá

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, với những đột phá mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, tái cấu trúc nguồn lực và đầu tư chiều sâu để tạo ra năng lực cạnh tranh mới.

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các diễn giả trao đổi tại Diễn đàn. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, kinh tế xanh và chuyển đổi số vì tương lai bền vững

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Đại biểu tham dự hội thảo.

Vĩnh Long: Phối hợp chuyển giao ứng dụng khoa học-công nghệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội

Chiều 4/12, Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ tại miền nam phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ Vĩnh Long tổ chức Hội thảo với chủ đề “Phối hợp giữa Bộ Chủ trì Chương trình Khoa học-công nghệ cấp quốc gia với các địa phương trong chuyển giao ứng dụng kết quả nghiên cứu phục vụ phát triển kinh tế- xã hội khu vực phía nam”.

Ảnh minh họa.

Cảnh báo chiến dịch ‘Hanoi Thief’ tấn công mạng doanh nghiệp Việt Nam

Hàng loạt email giả mạo hồ sơ xin việc, đính kèm tệp “Le Xuan Son CV.zip”, được gửi đến các doanh nghiệp lớn, nhỏ tại Việt Nam. Đây là lớp vỏ ngụy trang cho chiến dịch tấn công mạng mang tên Hanoi Thief, với mục tiêu xâm nhập mạng nội bộ, chiếm quyền hệ thống và đánh cắp dữ liệu khách hàng, bí mật doanh nghiệp.

Toàn cảnh tọa đàm.

Những nghiên cứu mới hỗ trợ ngành nông nghiệp giảm phát thải, chăn nuôi bền vững

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.

Lễ khai mạc triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học”.

Chín nghệ sĩ tiêu biểu của nghệ thuật đương đại Việt Nam trưng bày tác phẩm tại triển lãm "Tỏa V-Điểm chạm khoa học"

Triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học” tôn vinh những thành tựu khoa học và ứng dụng sáng tạo vì sự phát triển bền vững và tương lai của nhân loại. Sự kiện nghệ thuật đặc biệt đánh dấu cột mốc kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture cũng như 5 mùa triển lãm "Tỏa" của VCCA.

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chụp hình lưu niệm cùng các đại biểu dự hội nghị.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới 2025

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.