Cần đổi mới công tác đào tạo nhân lực lý luận phê bình văn học, nghệ thuật

Ngày 6/9, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Tọa đàm chủ đề “Lý luận phê bình Văn học nghệ thuật từ Đổi mới (1986) đến nay – những vấn đề đặt ra cần giải quyết”. Đây là hoạt động hướng đến kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước (30/4/1975- 30/4/2025).
Quang cảnh buổi tọa đàm.
Quang cảnh buổi tọa đàm.

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đã trình bày tham luận, ý kiến tập trung vào các nội dung: thành tựu và hạn chế của công tác lý luận phê bình văn học, nghệ thuật từ Đổi mới (1986) đến nay; các vấn đề lý luận phê bình văn học, nghệ thuật hiện nay cần được quan tâm đi sâu; tình hình đội ngũ lý luận phê bình văn học, nghệ thuật hiện nay; phương thức đào tạo, tập hợp lực lượng lý luận phê bình văn học, nghệ thuật theo nhu cầu của các chuyên ngành để đem lại hiệu quả cao…

Thời gian qua, phê bình văn học, nghệ thuật đã góp phần phát hiện, giới thiệu đến với công chúng nhiều tác giả, tác phẩm văn học, nghệ thuật hay; phát hiện cái hay, cái đẹp về nội dung và hình thức của tác phẩm nghệ thuật; hướng dẫn công chúng thưởng thức nghệ thuật; tạo cầu nối giữa văn nghệ sĩ với công chúng; động viên, khích lệ những tìm tòi, sáng tạo.

Đại biểu Nguyễn Trung, Hội Âm nhạc Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu tại buổi tọa đàm.

Đại biểu Nguyễn Trung, Hội Âm nhạc Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu tại buổi tọa đàm.

Theo đại biểu Nguyễn Trung, Hội Âm nhạc Thành phố Hồ Chí Minh, qua 38 năm đổi mới, âm nhạc Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và Việt Nam nói chung đã trải qua nhiều biến đổi, nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng và trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của con người trong xã hội mới.

Để có những thành tựu quan trọng ấy, lý luận phê bình âm nhạc đã có vai trò quan trọng trong việc đánh giá, định hướng và phát triển âm nhạc, góp phần quan trọng trong việc phân tích, đánh giá và truyền tải những giá trị nghệ thuật của các tác phẩm âm nhạc, nhất là các giá trị truyền thống dân tộc, yêu nước, cách mạng. Các nghiên cứu lý luận ngày càng được mở rộng về chiều sâu, từ âm nhạc cổ điển đến các thể loại đương đại.

Để tiếp tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới thì việc xây dựng và phát triển đội ngũ lý luận phê bình, trong đó có lý luận phê bình sân khấu là vô cùng cần thiết. Nâng cao chất lượng công tác lý luận phê bình sẽ góp phần thúc đẩy sáng tác, sáng tạo, tiếp nhận, thụ hưởng giá trị tác phẩm văn học nghệ thuật của công chúng

Nhà báo Thanh Hiệp, Trưởng Ban Lý luận phê bình, Hội Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng đời sống văn học, nghệ thuật hiện nay chưa tương xứng với vị thế, tầm vóc và những đổi thay nhanh chóng của thành phố, đất nước. Số lượng các tác phẩm lớn, có giá trị cao đáp ứng nhu cầu phát triển xã hội còn khiêm tốn; lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật chưa bắt kịp với yêu cầu định hướng sáng tác, sáng tạo phục vụ nâng cao chất lượng đời sống tinh thần của người dân và thực hiện các nhiệm vụ chính trị trọng tâm.

Hoạt động lý luận phê bình văn học, nghệ thuật chưa phát huy được tác dụng tích cực đối với đời sống văn học, nghệ thuật; một số ngành nghệ thuật còn thiếu vắng lực lượng chuyên gia về lý luận.

Bên cạnh đó, lý luận văn học, nghệ thuật ở các lĩnh vực có những biểu hiện già cỗi, xơ cứng, kém năng động, xa rời thực tiễn sáng tác. Lối phê bình cảm tính, bất chấp những hiểu biết về lý luận nghệ thuật đang có chiều hướng thịnh hành trong đời sống văn học, nghệ thuật.

Nhà báo Thanh Hiệp phát biểu tại buổi tọa đàm.

Nhà báo Thanh Hiệp phát biểu tại buổi tọa đàm.

Nhà báo Thanh Hiệp, Trưởng Ban Lý luận phê bình, Hội Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết thực trạng lý luận phê bình sân khấu hiện nay cho thấy đã đến lúc phải nhìn nhận sự thật và nên bắt đầu từ vấn đề đào tạo. “Bồi dưỡng để phát triển đội ngũ lý luận phê bình văn học, nghệ thuật là điều kiện cần nhưng chưa đủ. Vấn đề còn là tư chất, năng khiếu cảm thụ, kiến thức và năng lực, cá tính của người cầm bút. Thiếu những phẩm chất này thì có lẽ học cả đời cũng khó trở thành nhà lý luận phê bình” - Nhà báo Thanh Hiệp chia sẻ.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Mỹ Liêm, Phó Chủ tịch Hội Âm nhạc Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng nâng cao chất lượng lý luận phê bình văn học nghệ thuật cần bắt đầu từ đào tạo, bởi nguồn nhân lực sẽ được cung cấp bằng con đường đào tạo.

Thành phố có thể đặt hàng cho việc nghiên cứu, biên soạn chương trình, nội dung đào tạo theo yêu cầu đối với chất lượng nhân lực; cần đổi mới nội dung chương trình hoặc đột phá, mở rộng thêm hướng đào tạo kiến thức và kỹ năng cho nguồn nhân lực phê bình.

Có thể bạn quan tâm

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Rie Qudan ký tặng sách cho độc giả Hà Nội.

Tác giả Nhật Bản Rie Qudan: AI và hành trình sáng tác văn học

Rie Qudan là một trong những tác giả trẻ của Nhật Bản sử dụng AI trong công việc sáng tác của mình. Với cô, AI có nhiều tác dụng hữu ích trong nhiều công đoạn của người viết văn, nhưng không thể nào thay thế được khát vọng viết, cảm xúc và những rung động từ trái tim con người.