Cam kết, kiến tạo và mâu thuẫn

Trong thế giới đầy biến động hiện tại, dòng chảy sự kiện quốc tế tuần qua là sự kết hợp của những niềm hy vọng vừa lóe lên, với những nỗi quan ngại đã kéo dài.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres phát biểu tại FfD4.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres phát biểu tại FfD4.

1 Ngày 30/6, phát biểu khai mạc Hội nghị quốc tế lần thứ tư về tài chính cho phát triển (FfD4) diễn ra tại Seville (Tây Ban Nha), Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres kêu gọi cộng đồng quốc tế tạo ra những động lực mới và những giải pháp đột phá, nhằm thúc đẩy tăng trưởng và phát triển, đặc biệt trong bối cảnh có những khó khăn, thách thức do thiếu hụt nguồn viện trợ quốc tế - nguy cơ hiện đang đe dọa nỗ lực toàn cầu chống đói nghèo và biến đổi khí hậu.

Hiện tại, có tới 2/3 trong số 17 Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên hợp quốc đến năm 2030 đang bị đình trệ, trong khi thế giới cần tới hơn 4.000 tỷ USD đầu tư mỗi năm để đạt được các mục tiêu này.

Trong bối cảnh “thế giới đang chao đảo trước tình trạng bất bình đẳng gia tăng, biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng và các cuộc xung đột leo thang” như đánh giá của Tổng Thư ký Antonio Guterres, lần tổ chức này của FfD4, quy tụ hàng chục nguyên thủ quốc gia và trên 4.000 đại diện từ giới doanh nghiệp và các định chế tài chính, lại vắng mặt nước Mỹ - nhà tài trợ hàng đầu trước đây. Tuy nhiên, một tuyên bố chung vẫn được thông qua, trong đó tái khẳng định cam kết đối với các SDG. Được gọi là “Cam kết Seville”, dù không có giá trị ràng buộc pháp lý nhưng văn bản này vẫn được kỳ vọng tạo động lực cho những sáng kiến mới.

2 Ở một diễn biến khác, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian cho biết: Tehran đã tạm ngừng hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA). Theo ông Pezeshkian, việc Quốc hội Iran thông qua dự luật đình chỉ hợp tác với IAEA vào ngày 26/6 là phản ứng trước những động thái "không mang tính xây dựng" và "không hợp lý" từ phía Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi - người đưa ra cảnh báo: Iran có thể nối lại việc làm giàu urani trong vòng vài tháng tới.

Bộ Ngoại giao Iran cũng đồng thời cáo buộc Mỹ đã không tuân thủ theo tiến trình ngoại giao, cho rằng Washington đã khuyến khích các cuộc tấn công quân sự của Israel ngay trước vòng đàm phán gián tiếp thứ sáu do Oman làm trung gian. Không chỉ vậy, phía Iran cũng vẫn luôn bảo lưu quyền phát triển công nghệ hạt nhân vì các mục tiêu dân sự của mình.

Ngay sau đó, trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng tuyên bố rằng, sẽ không nhượng bộ bất cứ điều gì với Iran và cũng không tham gia đối thoại với Tehran, khi các cơ sở hạt nhân của họ đã “bị phá hủy hoàn toàn”.

3Một lời nhắc nhở rất đáng lưu ý từ Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB): Những thách thức mới, đến từ cả tình trạng căng thẳng thương mại toàn cầu, bất ổn địa chính trị và nhất là quá trình số hóa “chóng mặt” của các nền kinh tế (cụ thể là sự trỗi dậy và xâm lấn ồ ạt của trí tuệ nhân tạo/AI) có thể tạo thêm nhiều rủi ro, biến động…

Sắc lệnh nêu rõ: Mỹ sẽ hỗ trợ Syria ổn định, thống nhất và hòa bình cả ở các vấn đề nội bộ lẫn trong quan hệ với các nước láng giềng, qua đó góp phần thúc đẩy an ninh và thịnh vượng của khu vực. Theo sắc lệnh này, Mỹ sẽ nới lỏng kiểm soát xuất khẩu một số hàng hóa nhất định và miễn trừ các hạn chế đối với một số viện trợ nước ngoài cho Syria. Ngoài ra, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Marco Rubio sẽ chịu trách nhiệm tìm giải pháp nới lỏng trừng phạt của Liên hợp quốc đối với Syria.

4Cũng trong ngày 30/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh bãi bỏ hầu hết các hình thức trừng phạt-cấm vận đối với Syria (vốn đã hiện hữu từ năm 1979). Đây thật sự là một bước đột phá quan trọng, trong tiến trình bình thường hóa mối quan hệ giữa hai quốc gia từng có thời gian dài thù địch.

ECB cam kết sẽ hành động "mạnh mẽ một cách phù hợp", tính đến tất cả các "rủi ro và sự bất ổn", nếu tình trạng lạm phát trở nên gay gắt.

8f2fb499b2b3d9fe484f157e79237f8b86dfe487.jpg
Syria - đất nước đang rất cần được tái thiết, sau một khoảng thời gian quá dài bị xung đột tàn phá.

Có thể bạn quan tâm

Cao ủy Volker Turk.

Rào cản trước mặt

Có không ít những lộ trình hứa hẹn có thể được khai thông, song vẫn cần thêm thời gian để vượt qua mọi rào cản.

Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov.

Đợi chờ những hành động cụ thể

Đối với các vấn đề nóng bỏng ở phạm vi quốc tế và toàn cầu, điều thật sự quan trọng có lẽ không phải là những tuyên bố hay cam kết, mà chuyện các phát ngôn đó được hiện thực hóa như thế nào.

Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin (trái) và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường.

Mở rộng thêm những cánh cửa

Đã xuất hiện thêm những nỗ lực đáng chú ý nhằm tăng cường cũng như mở rộng các cơ hội hợp tác và phát triển, củng cố hòa bình cũng như bảo đảm ổn định xã hội, ở không ít khu vực trên thế giới.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi.

Hướng về phía tương lai

Những vấn đề nóng bỏng vẫn tồn tại, nhưng trong dòng chảy sự kiện quốc tế, những cơ hội hợp tác cũng vẫn luôn hiện hữu, để hướng đến hòa bình, ổn định và phát triển.

Thượng viện Quốc hội Mỹ vẫn chưa thể đạt được đồng thuận, nhằm giúp chính phủ "mở cửa" trở lại.

Bất định và lạc quan

Trong khi một số tiến trình phục hồi đang bị gián đoạn hoặc vẫn trong tình trạng không chắc chắn, thì ở không ít lĩnh vực của dòng chảy sự kiện quốc tế, những tín hiệu tích cực - đồng nghĩa những cơ hội phát triển - cũng đã bắt đầu hé lộ.

Tân Tổng Giám đốc UNESCO Khaled El-Enany.

Trong nỗi hoài nghi

Không có quá nhiều tín hiệu tích cực, song hy vọng vẫn luôn là một điều cần thiết, để hướng tới hòa bình, ổn định và phát triển, trong dòng chảy sự kiện quốc tế.

Tự chủ năng lượng - vấn đề sống còn đối với EU.

Tìm kiếm những bước chuyển

Dòng chảy thời sự quốc tế tiếp tục cho thấy các nỗ lực thay đổi mạnh mẽ, nhằm tạo nên những bước ngoặt trên tiến trình phát triển.

Tỷ phú Bill Gates lo ngại về nguồn lực y tế toàn cầu.

Níu giữ, hàn gắn và kiến tạo

Trong một thế giới ngày càng trở nên bất an, vẫn luôn hiện hữu các nỗ lực ngăn chặn những hiểm họa, xoa dịu những nỗi đau, hay kiến tạo tiến trình phát triển.

Nhà máy điện hạt nhân Paks.

Tìm kiếm những cơ hội hàn gắn

Trong những vòng xoay bất định quanh các điểm nóng quốc tế, khát vọng về hòa bình, ổn định và hợp tác vẫn đang được thắp lên, bằng cách này hay cách khác.

Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 79 Philemon Yang.

Tin vào những giá trị cốt lõi

Những nỗ lực hợp tác quốc tế, tinh thần tôn trọng chủ quyền bình đẳng giữa các quốc gia và sự đề cao phẩm giá con người vẫn sẽ là ánh sáng dẫn đường cho nhân loại bước tới tương lai, cho dù các điểm nóng của hiện tại đang diễn biến phức tạp và khó lường đến mức độ nào.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent.

Những câu chuyện cũ, những khởi đầu mới

Thách thức luôn hiện hữu, trong mọi lĩnh vực, ở mọi điểm nóng trong dòng chảy sự kiện quốc tế. Muôn hình vạn trạng, chúng luôn đòi hỏi những cách tiếp cận và giải quyết khác nhau.

Cuộc đối thoại cấp cao Nga-Mỹ mở ra nhiều triển vọng đột phá.

Triển vọng lạc quan

Những động thái tích cực đang diễn ra ở nhiều lĩnh vực, mở ra các triển vọng tươi sáng, hướng tới chấm dứt chiến tranh và đau khổ, phát triển kinh tế và ổn định cuộc sống người dân.

An ninh hàng hải thế giới đang đối diện nhiều thách thức.

Câu chuyện cũ và những đòi hỏi mới

Trên không ít lĩnh vực, dòng chảy sự kiện quốc tế vẫn đang chứng kiến những vùng xoáy đầy bất trắc, mà đối thoại và hợp tác là những lối thoát hiếm hoi.

Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong (phải) và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent.

Trên những ranh giới mong manh

Dòng chảy sự kiện quốc tế tiếp tục chứng kiến những vận động nhiều chiều, mà trong đó, khoảng cách giữa lạc quan và u tối vẫn luôn chỉ là những vạch mờ rất dễ bị xóa nhòa.

Anh sẽ phối hợp với Pháp và Đức để ngăn chặn hoạt động di cư bằng thuyền nhỏ.

Căng như dây đàn

Căng thẳng leo thang giữa các nước, trong nhiều lĩnh vực, đòi hỏi phải sớm có biện pháp quyết liệt để hạ nhiệt, tránh cảnh “già néo đứt dây”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục có những động thái gây bất ngờ.

Vòng xoáy ngược chiều

Có những tín hiệu tích cực lóe lên, nhưng cũng vẫn còn đó không ít điểm nghẽn, trong quỹ đạo các sự kiện quốc tế đang từng ngày định hình kỷ nguyên mới của thế giới.

Một cơ sở năng lượng ở bang Bavaria (Đức).

Vòng xoáy lo âu

Trên rất nhiều lĩnh vực, các điểm nóng chú ý trong dòng chảy sự kiện quốc tế tuần qua tiếp tục tạo thêm nhiều mối quan ngại không dễ giải quyết.

Chủ tịch Fed Jerome Powell.

Bất ổn chực chờ

Rất nhiều những dấu hiệu căng thẳng đã diễn ra trong tuần qua, tác động tới các mối quan hệ quốc tế, đòi hỏi các nước phải siết chặt an ninh trong nước và bảo vệ người dân.

Tên lửa Iran trên bầu trời Israel.

Vòng xoáy hỗn loạn

Căng thẳng dồn dập xuất hiện và liên tục leo thang, biến dòng chảy sự kiện quốc tế tuần qua thành một chuỗi những tín hiệu vô cùng đáng quan ngại, đặc biệt là khi các nỗ lực đối thoại dường như đều đã trở nên xa vời.

UNOC 3 diễn ra trong rất nhiều nỗi lo lắng về nguy cơ khủng hoảng đa tầng.

Hành tinh, trong những lời kêu gọi

Thêm một tuần nữa, dòng chảy sự kiện quốc tế đầy nghẹt những chỉ dấu bất an, cùng những lời kêu gọi hành động khẩn thiết, vì lợi ích chung.

Vấn đề người nhập cư trái phép đang trở thành một sức ép đối với nước Anh.

Cảnh báo lằn ranh đỏ

Những “lằn ranh đỏ” cùng cảnh báo đáp trả trong các cuộc đàm phán cam go đang làm bầu không khí chính trị thế giới trở nên nóng bỏng hơn. Trong khi đó, nguy cơ mất kiểm soát và mầm mống khủng hoảng cũng đang gia tăng.

Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và EU đã hạ nhiệt.

Thỏa hiệp kịp thời

Đã có những bất đồng được giải quyết vào phút chót, mang lại tín hiệu tích cực cho thị trường toàn cầu, cũng như giúp hàn gắn các mối quan hệ đang rạn nứt.
Cuộc điện đàm được chờ đợi nhất trong tuần qua.

Những gợi mở mông lung

Trên lý thuyết, các nhà lãnh đạo quốc gia trên thế giới vẫn đều đang nỗ lực, theo cách của họ, để kiến thiết hòa bình, tìm kiếm các giải pháp và khơi lên hy vọng cho tương lai. Song...
Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi.

Những đột phá chiến lược

Những bước đi chiến lược đã được thực hiện, nhằm tạo đột phá cải thiện quan hệ giữa các nước và làm dịu đi những điểm nóng. Song, ở một vài địa điểm, sự tiến triển lại được thể hiện theo chiều hướng ngược lại.
Anh và EU hướng tới cài đặt lại mối quan hệ, sau Brexit.

Xích lại gần nhau

Đã có những cuộc đàm phán được khởi động, như những động thái mở đường hóa giải bất đồng, hướng đến hòa bình và ổn định.
Bộ trưởng Ngoại giao Italy (trái) đón Trưởng đoàn đàm phán Iran tới đàm phán gián tiếp với Mỹ.

Sẵn sàng hành động

Đến thời điểm chín muồi, không có lựa chọn khác, các nước đều sẵn sàng hành động nhằm hóa giải bất đồng và tránh nguy cơ suy thoái.
Trẻ em Gaza, trong những túp lều trú ẩn tạm bợ.

Tránh “già néo đứt dây”

Căng thẳng trong quan hệ song phương hay trong trao đổi thương mại, nếu không sớm được giải quyết, có thể dẫn đến cảnh “già néo đứt dây”, gây ra hậu quả khôn lường.