Nghệ nhân truyền dạy các làn điệu dân tộc cho thế hệ trẻ. (Ảnh: nhandan.vn)
Nghệ nhân truyền dạy các làn điệu dân tộc cho thế hệ trẻ. (Ảnh: nhandan.vn)

Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số: Khơi dậy sức mạnh nội sinh, lan tỏa bản sắc Việt Nam

Công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo, coi đó là bộ phận không thể tách rời của nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng.

Bảo tồn di sản, phát triển văn hóa gắn với du lịch cộng đồng

Thời gian qua, việc triển khai Dự án 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 đã tạo chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần và sinh kế của đồng bào.

Với quan điểm xuyên suốt “Văn hóa các dân tộc thiểu số là một bộ phận quan trọng của nền văn hóa Việt Nam thống nhất, đa dạng”, những năm qua, công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số được triển khai đồng bộ, hiệu quả.

Theo đại diện Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì đã triển khai trên phạm vi toàn quốc với 19 nhiệm vụ thành phần, hướng đến mục tiêu khôi phục, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, gắn văn hóa với phát triển du lịch bền vững, nâng cao mức hưởng thụ văn hóa và đời sống tinh thần của đồng bào.

Nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể được nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn; các lễ hội tiêu biểu của các dân tộc như Lễ hội Gầu Tào (H’Mông), Lễ hội Cồng chiêng (Tây Nguyên), Lễ hội Then-Đàn tính (Tày, Nùng, Thái)… được phục dựng và ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trở thành điểm nhấn văn hóa-du lịch đặc sắc của địa phương.

ndo_br_932-2222x1-7007.jpg
Nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể được nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, trở thành điểm nhấn văn hóa-du lịch đặc sắc của địa phương. (Ảnh minh họa: THÀNH ĐẠT)

Công tác phát triển đời sống văn hóa cơ sở đạt nhiều kết quả nổi bật: Nhiều nhà văn hóa, trung tâm sinh hoạt cộng đồng được xây mới, nâng cấp; hàng nghìn câu lạc bộ văn hóa dân gian, đội văn nghệ truyền thống được thành lập và hoạt động thường xuyên, thu hút đông đảo nghệ nhân, già làng, thanh thiếu niên dân tộc tham gia.

Các lớp tập huấn, truyền dạy văn hóa phi vật thể, nghiệp vụ du lịch cộng đồng được tổ chức với hơn 16.000 lượt học viên, giúp nâng cao năng lực bảo tồn và khai thác giá trị văn hóa tại chỗ. Các ngày hội, liên hoan văn hóa, nghệ thuật, thể thao dân tộc quy mô khu vực và toàn quốc được tổ chức định kỳ, tạo diễn đàn giao lưu, giới thiệu bản sắc văn hóa dân tộc đến đông đảo công chúng.

Việc gắn bảo tồn văn hóa với phát triển du lịch cộng đồng mang lại hiệu quả rõ nét. Nhiều điểm du lịch vùng dân tộc thiểu số được cải tạo, nâng cấp, hình thành mô hình du lịch cộng đồng bền vững kết hợp bảo tồn văn hóa với phát triển sinh kế, tiêu biểu như bản Nà Hang (Tuyên Quang), làng văn hóa Lác (Phú Thọ), Plei Ơi (Gia Lai), Sin Suối Hồ (Lai Châu)…

Nhờ đó, tỷ lệ thôn có nhà sinh hoạt cộng đồng đạt 93,8%, thôn có đội văn hóa, văn nghệ truyền thống hoạt động thường xuyên đạt 66,1%, vượt chỉ tiêu Quốc hội đề ra (80% và 50%).

Lan tỏa giá trị văn hóa, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc

9986668945-n.jpg
Du khách trải nghiệm các hoạt động tại Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam. (Ảnh: Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam)

Hằng năm, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam phối hợp tổ chức nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc tại Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam. Các sự kiện như “Sắc xuân trên mọi miền Tổ quốc”, “Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam”, “Tuần Đại đoàn kết các dân tộc-Di sản văn hóa Việt Nam”, “Chợ phiên vùng cao”... đã trở thành hoạt động thường niên, tái hiện sinh động nét đẹp văn hóa, phong tục, lễ hội, nghề truyền thống của cộng đồng 54 dân tộc anh em.

Các chương trình này không chỉ góp phần tôn vinh di sản văn hóa dân tộc, nâng cao nhận thức cộng đồng về gìn giữ bản sắc, mà còn tạo không gian trải nghiệm, giao lưu văn hóa cho du khách trong và ngoài nước.

Trong năm qua, Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam đã tổ chức hàng trăm sự kiện văn hóa-du lịch quy mô quốc gia, thu hút hàng trăm nghìn lượt khách, trở thành điểm đến hấp dẫn, góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam đến bạn bè quốc tế.

Theo đánh giá của Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam, giai đoạn 2021-2025, công tác bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số đã tạo chuyển biến rõ rệt, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nâng cao mức hưởng thụ văn hóa và phát triển du lịch cộng đồng bền vững, gắn văn hóa với sinh kế, giúp nhiều hộ dân thoát nghèo.

anh-4-1344.jpg
Nghệ nhân truyền dạy đánh cồng chiêng cho học sinh dân tộc ở Đắk Lắk. (Ảnh: baodantoc.vn)

Bước sang giai đoạn 2026-2030, công tác bảo tồn văn hóa tiếp tục đặt mục tiêu khôi phục và phát huy bền vững các giá trị truyền thống, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, đa dạng, sáng tạo, gắn với phát triển du lịch cộng đồng.

Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam đề xuất nhóm nhiệm vụ trọng tâm gồm: Bảo tồn, phát huy làng, bản văn hóa truyền thống tiêu biểu; tu bổ di tích quốc gia đặc biệt, xây dựng thiết chế văn hóa, phát triển điểm du lịch cộng đồng; khôi phục bản sắc văn hóa dân tộc rất ít người; tổ chức ngày hội, liên hoan, giao lưu văn hóa, thể thao, du lịch vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu văn hóa dân tộc thiểu số; quảng bá, xúc tiến du lịch văn hóa trên các nền tảng truyền thông.

Dự án 6 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 đã khẳng định vai trò của văn hóa như nguồn lực nội sinh quan trọng cho phát triển bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Trong thời gian tới, việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống sẽ tiếp tục được triển khai theo hướng đổi mới, tăng cường đầu tư có trọng tâm, đẩy mạnh xã hội hóa, ứng dụng công nghệ số, hướng tới mục tiêu: “Bảo tồn bản sắc-Phát triển bền vững-Nâng cao đời sống văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số Việt Nam”.

Có thể bạn quan tâm

Du khách thích thú xem "cá lóc bay" ở làng du lịch cộng đồng cồn Sơn.

Đặc sắc Lễ hội Văn hóa sông nước Cần Thơ và các sản phẩm du lịch đặc thù thu hút du khách

Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mở ra không gian phát triển mới, với hệ sinh thái đa dạng và nét văn hóa độc đáo. Để phát triển du lịch, Cần Thơ tổ chức các lễ hội quy mô lớn đặc trưng vùng sông nước; chủ động liên kết các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành, điểm du lịch… phát triển các sản phẩm mới, đặc thù nhằm thu hút du khách.

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. (Ảnh: QUỲNH NGUYỄN)

Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là thành viên “Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu”

Sau quá trình xét duyệt hồ sơ với nhiều tiêu chí rất cao, ngày 4/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức công bố 72 thành phố của 46 quốc gia được công nhận là thành viên Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, trong đó có Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.