Áp lực của nền kinh tế lớn nhất thế giới

Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) cảnh báo, chính sách thương mại thiếu nhất quán của chính quyền Mỹ đang tạo áp lực cho nền kinh tế lớn nhất thế giới, đồng thời khiến thị trường toàn cầu xáo trộn mạnh.
Biếm họa: OSAMA HAJJAJ
Biếm họa: OSAMA HAJJAJ

Trong báo cáo khảo sát kinh tế tại toàn bộ 12 chi nhánh trực thuộc, FED cho biết triển vọng kinh tế tại nhiều khu vực đã xấu đi đáng kể do bất ổn gia tăng liên quan đến chính sách thương mại quốc tế của Tổng thống Donald Trump. Theo báo cáo, trong những tuần gần đây, hoạt động sản xuất tại hai phần ba các khu vực phần lớn đình trệ hoặc suy giảm. Lĩnh vực du lịch cũng chững lại, nhiều nơi còn chứng kiến lượng khách quốc tế giảm mạnh. Trong khi đó, thị trường ô-tô lại có mức tăng doanh số do người tiêu dùng tranh thủ mua xe trước khi giá tăng do bị áp thuế nhập khẩu.

Sau khi trở lại Nhà trắng trong nhiệm kỳ thứ hai của mình, Tổng thống Trump đã tuyên bố áp đặt thuế 25% đối với toàn bộ nhôm, thép nhập khẩu; áp thuế cơ bản 10% và các mức thuế đối ứng khác nhau với hàng hóa từ nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới vào Mỹ. Tổng thống Trump cho rằng, chính sách bảo hộ của ông sẽ đưa các dây chuyền sản xuất trở về Mỹ và tạo thêm nhiều việc làm cho người dân nước này. Tuy nhiên, các mức thuế đối ứng đang được Mỹ tạm hoãn trong 90 ngày.

Trong khi đó, một liên minh gồm 12 bang của Mỹ đã đệ đơn kiện nhằm phản đối chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Donald Trump, cho rằng Tổng thống không thể áp dụng thuế quan nếu không có sự chấp thuận của Quốc hội. Nội dung đơn kiện cáo buộc việc áp thuế này đã đi ngược lại trật tự hiến pháp và gây ra xáo trộn cho nền kinh tế trong nước, ảnh hưởng đáng kể đến người tiêu dùng. Trong số các bang cùng đệ đơn kiện với Arizona còn có New York, Illinois, Oregon, Colorado, Connecticut, New Mexico, Vermont, Nevada, Delaware, Minnesota và Maine.

Phản ứng về vụ kiện, người phát ngôn Nhà trắng Kush Desa khẳng định chính quyền Tổng thống Trump "cam kết sử dụng đầy đủ quyền lực hợp pháp để đối phó với các tình trạng khẩn cấp quốc gia hiện nay, từ dòng người nhập cư bất hợp pháp đến thâm hụt thương mại hàng hóa ngày càng lớn".

Việc đảo ngược chính sách thương mại tự do trong nhiều thập kỷ này không chỉ gây áp lực với nền kinh tế lớn nhất thế giới mà còn khiến các thị trường toàn cầu xáo trộn. Trong Báo cáo ổn định tài chính toàn cầu mà Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) công bố tại Hội nghị thường niên mùa xuân của Ngân hàng Thế giới (WB) và IMF đang diễn ra ở Thủ đô Washington D.C, IMF nhấn mạnh các tuyên bố áp thuế và cả những tuyên bố tạm hoãn áp thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump "đã gây ra một đợt bất ổn về chính sách". Trong báo cáo, định chế tài chính này nhấn mạnh rằng "rủi ro đối với sự ổn định tài chính toàn cầu đã tăng đáng kể, do điều kiện tài chính toàn cầu thắt chặt hơn và tình hình bất ổn kinh tế gia tăng".

Trong bối cảnh đó, IMF đã hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu trong năm 2025 còn 2,8%; thấp hơn 0,5 điểm phần trăm so với công bố hồi tháng 1. Trong năm tới, dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu đạt 3%. IMF cũng hạ dự báo tăng trưởng GDP của Mỹ xuống còn 1,8% trong năm nay; giảm 0,9 điểm phần trăm so với mức công bố hồi tháng 1.

Nhà kinh tế trưởng của IMF, ông Pierre-Olivier Gourinchas nhấn mạnh rằng thế giới đang bước vào một kỷ nguyên mới khi hệ thống kinh tế toàn cầu đã hoạt động trong 80 năm qua đang được thiết lập lại. Ông Gourinchas đánh giá tác động của thuế quan sẽ ảnh hưởng đến các quốc gia theo những cách khác nhau, làm giảm năng suất và sản lượng, đẩy giá cả tăng cao. Riêng tại Mỹ, thuế quan giống như một cú sốc đối với nguồn cung.

Chuyên gia kinh tế trưởng của IMF cho rằng sự bất ổn trong chính sách thương mại hiện nay là một lực cản lớn đối với hoạt động toàn cầu. Do vậy, để thúc đẩy tăng trưởng, nhiệm vụ hàng đầu của chính phủ các nước hiện nay là tìm cách giảm bớt sự bất ổn về chính sách thương mại và dỡ bỏ rào cản thương mại càng sớm thì các nền kinh tế và người dân sẽ càng được hưởng lợi.

Có thể bạn quan tâm

Hải quân Mỹ bắt giữ một tàu ngầm chở ma túy tại Caribe. Ảnh: ABC NEWS

Ăn miếng trả miếng

Viện Hàng không dân dụng quốc gia (INAC) Venezuela thông báo “cấm cửa” một loạt hãng hàng không quốc tế, sau khi các hãng này dừng các chuyến bay đi và đến quốc gia Nam Mỹ.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Tiến trình không thể đảo ngược

Ngày 25/11, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres nhấn mạnh quyền thành lập nhà nước là quyền cơ bản của người Palestine, đồng thời nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt tình trạng chiếm đóng bất hợp pháp lãnh thổ Palestine.

EUC công bố Hiệp ước Địa Trung Hải sau khi phê chuẩn ngày 20/11. Ảnh: EU NEWS

Tầm nhìn gắn kết Địa Trung Hải

Hiệp ước Địa Trung Hải ra đời vào thời điểm Liên minh châu ÂU (EU) và các nước láng giềng phía nam kỷ niệm 30 năm ngày thông qua Tuyên bố Barcelona về quan hệ đối tác, hòa bình và thịnh vượng chung.

Biếm họa: ARCADIO ESQUIVEL

Cuộc chiến toàn cầu

Ngày 18/11 vừa qua, Chương trình Lương thực thế giới của LHQ (WFP) cảnh báo, năm 2026, gần 320 triệu người có nguy cơ đối mặt nạn đói nghiêm trọng, tăng hơn gấp đôi so con số ghi nhận hồi năm 2019. Nếu không hành động khẩn cấp, cuộc khủng hoảng đói nghèo sẽ còn lan rộng ở cấp độ toàn cầu trong thời gian tới.

Biếm họa: LIU RUI

Lộ trình tươi sáng

Mỹ đang chuẩn bị trình Hội đồng Bảo an LHQ một dự thảo nghị quyết mới, trong đó đề xuất thành lập Lực lượng ổn định quốc tế (ISF), rút quân đội Israel khỏi Dải Gaza và hướng tới “lộ trình tươi sáng” về thành lập Nhà nước Palestine.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Cần biến cam kết thành hành động

Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30) đã chính thức khai mạc tại thành phố Belém của Brazil ngày 10/11 vừa qua, tập trung nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn chặn tình trạng nóng lên của Trái đất.

Biếm họa: SONG CHEN

“Lằn ranh đỏ” với nhân loại

Trước thềm Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP30), Tổng Thư ký LHQ nhắc lại: Giới hạn Trái đất nóng lên ở mức 1,5 độ C vẫn là “lằn ranh đỏ” đối với nhân loại.

Biếm họa: PARESH NATH

Lối thoát khó tìm

Chính phủ liên bang Mỹ đã bước qua ngày đóng cửa thứ 35 liên tiếp, vốn được xem kỷ lục dài nhất trong lịch sử được ghi nhận trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Donald Trump, khi hai đảng Cộng hòa và Dân chủ tiếp tục đổ lỗi cho nhau về tình trạng bế tắc tại Quốc hội liên quan gói ngân sách tài trợ cho chính phủ liên bang.

Biếm họa: PARESH NATH

Khẳng định chủ quyền số

Bốn quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU), gồm Pháp, Đức, Italy và Hà Lan, đưa ra sáng kiến mang tên “Digital Commons” (tạm dịch là “Tài sản chung kỹ thuật số”) nhằm phát triển các công nghệ “thuần châu Âu”.

Biếm họa: MEDDY

Nguy cơ chệch hướng

Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo, các quốc gia có thể chỉ cắt giảm được khoảng 10% lượng khí thải theo như cam kết cho đến năm 2035, quá ít để đáp ứng các mục tiêu khí hậu, chủ yếu do tiến độ chậm chạp trong việc biến các cam kết thành hành động thực tiễn.

Nhiều đối tượng lừa đảo bị bắt giữ tại KK Park. Ảnh: CNN

Vấn đề cấp bách của khu vực

Các quốc gia tại khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Campuchia, Thái Lan và Myanmar đang phối hợp hành động trong nỗ lực trấn áp các tổ chức lừa đảo qua mạng. Với nhiều thủ đoạn tinh vi, các trung tâm lừa đảo quy mô lớn đã khiến hàng chục nghìn nạn nhân sập bẫy và rất nhiều người bị cưỡng bức lao động.

Biếm họa: GUFFO

Vai trò đầu tàu

Ủy ban châu Âu (EC) mới công bố chiến lược quốc tế về khí hậu và năng lượng, với mục tiêu củng cố vai trò đầu tàu của “lục địa già” trên thị trường toàn cầu. Thông qua chiến lược này, Liên minh châu Âu (EU) cũng muốn khẳng định vị thế dẫn dắt quá trình chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu và an ninh năng lượng.

Xây dựng lại Gaza cần nhiều nguồn lực và sự giúp sức của cộng đồng quốc tế. Ảnh: REUTERS

Thách thức về tái thiết

Ngày 14/10, các quan chức của Liên hợp quốc (LHQ) cùng các tổ chức nhân đạo quốc tế nhấn mạnh công cuộc tái thiết Dải Gaza vẫn còn nhiều thách thức chờ đợi ở phía trước. Việc mở rộng viện trợ cũng như đáp ứng nhu cầu nhân đạo cấp bách cho người dân ở dải đất này là những nhiệm vụ khó khăn nhất.

Biếm họa: ADÁN LGLESIAS TOLEDO

Căng thẳng vì mục tiêu của NATO

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa đưa ra ý tưởng gây tranh cãi, khi đề xuất “trục xuất” Tây Ban Nha khỏi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, vì Tây Ban Nha phản đối mục tiêu ngân sách quốc phòng mới của liên minh quân sự. Tuyên bố của ông Trump đẩy căng thẳng suốt nhiều tháng qua giữa hai thành viên NATO lên đỉnh điểm.

Biếm họa: KAMAL SHARAF

Tín hiệu tích cực

Tròn hai năm cuộc xung đột giữa Isreal và phong trào Hamas diễn ra (ngày 7/10/2023), để lại vết thương sâu sắc cho cả hai bên.

Biếm họa: JEHAD AWRTANI

Thế khó của Chính phủ Mỹ

Chính phủ Mỹ đã chính thức đóng cửa ngày 1/10 sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt được thỏa thuận ngân sách, do bất đồng về nguồn tài trợ chăm sóc y tế. Ước tính thiệt hại sẽ lên đến hàng tỷ USD nếu thời gian đóng cửa kéo dài.

Biếm họa: SHERIF ARAFA

Mục tiêu toàn cầu về AI an toàn

Có lợi ích to lớn, song trí tuệ nhân tạo (AI) cũng gây rủi ro nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Trước sự bùng nổ các công cụ AI, thế giới vẫn chưa thống nhất được cách thức để quản lý hiệu quả.

Biếm họa: FAHD BAHADY

Bước đi không thể đảo ngược

Làn sóng công nhận Nhà nước Palestine đang ngày càng dâng cao, phản ánh nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong thúc đẩy hòa bình Trung Đông và giải pháp hai nhà nước.

Thượng viện Argentina bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Milei đối với ATN. Ảnh: BUENOSAIRES HERALD

Sức ép lớn với Chính phủ Argentina

Thượng viện Argentina vừa bỏ phiếu bác bỏ quyền phủ quyết của Tổng thống Javier Milei đối với đạo luật phân bổ tự động Quỹ Kho bạc quốc gia (ATN) cho các tỉnh. Hạ viện cũng đã bác bỏ quyền phủ quyết của ông Milei đối với hai đạo luật khác.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Đe dọa triển vọng hòa bình

Hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp Liên đoàn Arab (AL) và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) vừa kết thúc tại Doha (Qatar), với tuyên bố chung lên án Israel, bác bỏ việc tái định cư người Palestine và kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ tái thiết Dải Gaza.

Biếm họa: AGUS WIDODO

Giải pháp khả thi nhất

Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết thúc đẩy giải quyết vấn đề Palestine và thực hiện “giải pháp hai nhà nước”, được coi là giải pháp khả thi nhất bảo đảm hòa bình Trung Đông.

Những người trên 75 tuổi tại Nhật Bản sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn. Ảnh: GETTY IMAGES

Thách thức từ “làn sóng bạc”

Biện pháp hỗ trợ đặc biệt về y tế cho người cao tuổi tại Nhật Bản kéo dài ba năm qua sẽ chấm dứt cuối tháng 9 này. Như vậy, hơn ba triệu người trên 75 tuổi sẽ phải gánh chi phí y tế cao hơn, gây áp lực lớn đối với hệ thống chăm sóc sức khỏe của “đất nước mặt trời mọc”.

Các ứng cử viên Chủ tịch LDP cầm quyền tại cuộc tranh luận công khai gần đây. Ảnh: YOMIURI SHIMBUN

Thách thức ở phía trước

Ngày 9/9 vừa qua, ban bầu cử của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Nhật Bản thông báo sẽ tổ chức cuộc bầu chọn lãnh đạo mới của đảng này vào ngày 4/10 tới nhằm tìm người kế nhiệm Thủ tướng Shigeru Ishiba - người vừa thông báo từ chức Chủ tịch LDP.

Biếm họa: EMAD HAJJAJ

Hệ lụy khó lường

Tình hình tại Yemen đang có những diễn biến đáng lo ngại, sau khi lực lượng Houthi đột kích các văn phòng LHQ tại Yemen, bắt giữ nhiều nhân viên. Trong khi đó, xung đột giữa quân đội Israel và Houthi cũng đang leo thang, có nguy cơ biến thành một điểm nóng địa-chính trị mới ở khu vực.

Biếm họa: AHMAD RAHMA

Mối đe dọa vẫn hiện hữu

Các quan chức Liên hợp quốc (LHQ) vừa cảnh báo mối đe dọa từ các nhóm cực đoan, khủng bố vẫn hiện hữu, với các hoạt động phức tạp, đa dạng ở nhiều nơi trên thế giới, từ Trung Đông, châu Phi đến Nam Á. Để ứng phó có hiệu quả trước nguy cơ khủng bố trỗi dậy, cộng đồng quốc tế cần duy trì và tăng cường hợp tác liên tục và bền vững.