Mai anh đào trên phố núi kiêu sa

Từ anh đào Nhật Bản đến mai anh đào Đà Lạt

Mai anh đào được các nhà khoa học đặt tên: Prunus Cerasoides hay Prunus Sumonobeauty, vì nó có hình dáng như cây đào (Prunus), nhưng lại có năm cánh hồng thắm, duyên dáng như hoa mai (Cerasoides)…

Thông thường, cứ vào dịp lễ Giáng sinh cho đến Tết âm lịch, khi mà cái lạnh tràn về, bầu trời cao nguyên cao và xanh hơn, thì du khách muôn phương đến Đà Lạt chợt bàng hoàng bởi mầu hồng của mai anh đào. Chính mầu hồng của loài hoa này làm rạng rỡ thêm cho gương mặt của thành phố hoa Đà Lạt với một thoáng Nhật Bản bên cạnh những biệt thự mang dáng dấp của một đô thị châu Âu. Vẻ đẹp ấy chỉ riêng Đà Lạt mới có.

Theo tư liệu của nhà nghiên cứu Hoàng Nguyễn, mai anh đào có nguồn gốc từ một loài cây hoang dại mọc ở vùng núi cao Nhật Bản được mang về trồng tại Đà Lạt từ những năm 60 của thế kỷ XX. Lúc ấy các nhà nông học miền nam đã liên hệ với cơ quan di truyền Nhật Bản xin cung cấp một loại cây anh đào để trồng trên dải đất nam Tây Nguyên. Kết quả khảo nghiệm tại Đà Lạt thật bất ngờ: giống anh đào có xuất xứ từ miền nam nước Nhật có tên khoa học là Prunus Sumonobeauty phát triển khá tốt. Ngày 7/1/1963, anh đào Prunus Sumonobeauty được gieo ươm tại vườn thực vật Cam Ly. Đến cuối tháng 10/1963, khi đạt tiêu chuẩn cao trung bình 1,2 m nó được đưa ra trồng quanh hồ Xuân Hương. Song, ngay sau đó, tháng 11/1963, những cây anh đào Prunus Sumonobeauty đã bị tàn phá và đánh cắp gần hết. Người dân Đà Lạt không còn thấy vết tích của loại cây anh đào Nhật Bản đầu tiên đưa lên trồng ở cao nguyên Lâm Viên nữa.

Tuy nhiên, những cây mai anh đào đang tồn tại và phát triển tại Đà Lạt hôm nay lại khác hẳn anh đào Nhật Bản. Mai anh đào mọc tự nhiên trong những khu rừng ngoại ô. Nếu anh đào Nhật Bản cánh kép nhiều mầu, hoa to, thì mai anh đào Đà Lạt lại cánh đơn, hoa nhỏ. Cứ vào dịp cuối đông, khi những cụm hoa dã quỳ nôn nóng nở rộ, nhuộm một mầu vàng kiêu sa trên các triền đồi, thì mai anh đào lại muộn mằn, khiêm tốn hơn. Thoạt đầu, cây rụng hết lá, thân cành trơ trụi. Chợt một ngày, khi tiết trời bắt đầu se lạnh, làn gió đông rét buốt thổi qua thân cây khẳng khiu, cây mai anh đào âm thầm chịu đựng để đến một buổi sáng khi bạn tỉnh giấc nhìn qua cửa sổ: cỏ vẫn xanh, hồ nước vẫn xanh, song trong làn sương khói bồng bềnh, những nụ hồng tinh khiết, mơ màng và lôi cuốn đã xuất hiện. Mấy cụm hoa dã quỳ lùi dần, nhường chỗ cho mai anh đào tô điểm một mầu hồng sang trọng cho thành phố…

Không gian mai anh đào

Bao năm qua, mai anh đào thường nở rộ khoe sắc thắm trên đồi thông, ven những tuyến phố thơ mộng của Đà Lạt như Quang Trung, Hùng Vương, Trần Hưng Đạo, Lê Hồng Phong, Đinh Tiên Hoàng, Ba Tháng Tư, Xô Viết Nghệ Tĩnh... Và, năm nay, bao du khách và nhiếp ảnh gia đã tìm về Đà Lạt và say đắm với mùa mai anh đào vì mùa hoa nở rộ và tạo nên một không gian đô thị vô cùng lãng mạn. “Ban đầu tôi định tìm hiểu về Tết cổ truyền của người Việt ở TP Hồ Chí Minh. Khi đến Đà Lạt, nhìn thấy những cánh én mùa xuân chao nghiêng giữa bầu trời, các đồi mai anh đào và những biệt thự kiến trúc Pháp ẩn hiện trong rừng thông xanh ngắt…, tôi quyết định ở lại Đà Lạt chơi Tết ”, Gary Fine - một du khách đến từ Mỹ đã nói.

Để có những mùa hoa đẹp một cách kiêu sa, từ nhiều năm trước, UBND tỉnh Lâm Đồng đã cho triển khai nhiều dự án ở nhiều khu vực trong thành phố Đà Lạt tạo dựng những "không gian hoa mai anh đào". Trong đó, đơn vị đưa ra ý tưởng và trực tiếp thực hiện không gian độc đáo đầu tiên với kỳ vọng tạo ra vẻ đẹp đặc trưng: hình thành những mảnh-mảng-khu rừng rặt loài hoa mai anh đào cho Đà Lạt nói trên là Ban quản lý khu du lịch hồ Tuyền Lâm. Trong không gian của khu du lịch quốc gia đó, 180 ha đất đã được dành cho mai anh đào: các dải rừng phòng hộ ven hồ, chen trong các ngọn đồi triển khai các dự án, hai bên các con đường lớn nhỏ, làng biệt thự, công viên sắp tới sẽ xây dựng trong vùng Tuyền Lâm. Theo thiết kế, cứ 1 ha đã phủ ít nhất 500 cây mai anh đào, tổng số là 54 nghìn đến 60 nghìn cây. Một vài loài thảo mộc cho hoa lá đặc hữu khác của cao nguyên Langbiang cũng được đưa về trồng xen.

Ngắm mai anh đào đầu Xuân. Trong cái xao xuyến của không gian Đà Lạt ngày đầu năm, bất chợt trong quán cà-phê bên hồ Xuân Hương văng vẳng khúc ca của nhạc sĩ Hoàng Nguyên: “Ai lên xứ hoa Đào đừng quên bước lần theo đường hoa/Hoa bay đến bên người rồi hoa theo chân ai…”. Mai anh đào đang tràn ngập sắc xuân trên phố núi cao nguyên và thật sự loài hoa mỹ miều này đã góp phần tạo nên dáng nét kiêu sa cùng với không gian đô thị độc đáo Đà Lạt.