Phiên giao dịch ngày 5/12, VN Index áp sát ngưỡng 1.100 điểm để ghi dấu một đợt phục hồi hơn 200 điểm kể từ giữa tháng 11 và từ đây, chỉ số phát ra tín hiệu sẽ dao động quanh vùng 1.000-1.100 điểm. VN Index mở cửa tuần này với việc giảm gần 20 điểm trong phiên 12/12. Một chút lo lắng từ các nhà đầu tư nhanh chóng được xóa tan khi chỉ số tăng hơn 15 điểm trong phiên 13/12 và quay trở lại mốc 1.050 điểm trong phiên 14/12. Có thể nói diễn biến trong ba phiên vừa qua không gây bất ngờ cho những nhà đầu tư có thâm niên theo dõi thị trường chứng khoán vào giai đoạn cuối năm. Một phần nào đó, phiên 12/12 có thể xem như phiên sale off (giảm giá mạnh) trong ngắn hạn, và cũng khá trùng hợp khi ngày 12/12 là ngày mà rất nhiều sàn thương mại trực tuyến có các chương trình giảm giá. Thống kê trong lịch sử nhiều năm, những phiên kiểu như 12/12 xuất hiện không phải là ít, tức là giảm mạnh, nhưng không rõ nguyên nhân, thậm chí có những năm còn kéo dài đến vài phiên nhưng sau đó phục hồi.
Về chiến thuật giao dịch từ nay cho đến hết tháng 12, có thể nói với những ai ưa thích sự sôi động hoặc giao dịch theo dòng tiền thì đây không phải là thời điểm thích hợp vì nguyên nhân đơn giản là dòng tiền sẽ dịch chuyển tương đối khó lường.
Về mặt định giá, có thể nói thị trường đang có nhiều cổ phiếu rẻ, nhưng đó là với tầm nhìn dài hạn, còn về ngắn hạn các mốc tham chiếu sẽ mang tính “thị trường” hơn, bao gồm giá đã giảm bao nhiêu % so với cách đây ba tháng, sáu tháng hoặc đã phục hồi bao nhiêu % từ đáy là giữa tháng 11. Cần lưu ý sự so sánh sẽ không thể đi chung một nhóm ngành cổ phiếu mà phải đi vào chi tiết từng cổ phiếu. Lấy thí dụ nhóm cổ phiếu thủy sản, được cho là vẫn có những tiềm năng trong cả ngắn và trung hạn nhưng diễn biến của từng cổ phiếu khác nhau. Chẳng hạn tỷ lệ giảm giá và phục hồi của VHC khác với ANV; VHC điều chỉnh giảm không quá sâu và phục hồi ở tỷ lệ tương đối, nhưng ANV giảm mạnh và tỷ lệ phục hồi lên đến hơn 50%.
Một điều cần nhấn mạnh ở đây là khi thị trường đang có dấu hiệu ổn định về mặt tâm lý, dòng tiền tham gia sẽ không thuần túy mang tính chất dài hạn, mà sẽ có sự quay lại của dòng tiền đầu cơ để tạo nên sự sôi động. Nhưng dòng tiền ngắn hạn cũng có thể khiến cho đường đi của nhiều cổ phiếu “gắt” hơn trong ngắn hạn, dù xu hướng dài hạn vẫn không thay đổi. Hệ quả là sẽ có những cổ phiếu dù phục hồi đã mạnh, nhưng vẫn có thể tăng giá tiếp. Còn với nhóm cổ phiếu có tính đầu cơ đậm đặc, thiếu nền tảng thì những phiên tăng trần, giảm sàn có thể đan xen xuất hiện. Và một điều cần lưu ý là trong lịch sử của nhiều năm trước, có những lúc thị trường diễn biến rất khó lường cho đến tận những ngày cuối cùng, có thể tạo ra tâm lý chán nản. Nhưng chỉ một khoảng thời gian ngắn, tức là trong 1-2 phiên cuối năm, sự tích cực, đảo chiều sẽ xuất hiện trở lại.
