Cơ quan quản lý, các chuyên gia và cả các công ty chứng khoán, quỹ đầu tư thường sẽ có những nhận định và trong trường hợp nếu “cùng pha” với nhau thì kết quả sau đó sẽ là tích cực. Trong khoảng một thập kỷ qua, không ít lần thị trường đã giảm sâu tới vài trăm điểm chỉ trong ít ngày nhưng sau đó rất nhiều cổ phiếu (CP) đã “hồi” và tăng bằng lần trong trung và dài hạn. Vậy câu hỏi trong lần VN Index điều chỉnh từ 1.500 điểm xuống dưới ngưỡng 1.300 điểm này, lịch sử có lặp lại?
Trước nhất cần phải khẳng định, những phiên giảm mạnh, chẳng hạn phiên 25-4, có những lúc VN Index giảm gần 80 điểm là do hiệu ứng tâm lý. Trong phiên này rất nhiều CP “đồng mầu” giảm sàn mà không hề có nguyên nhân gì rõ ràng, thậm chí đó còn là CP của những doanh nghiệp (DN) đang ăn nên làm ra, hoặc gặp thuận lợi trong kinh doanh như thủy sản, dệt may, cao-su… Những CP này thuần túy chỉ giảm vì khi rất nhiều CP khác bị bán ra thì bị bán theo chứ không phải do nội tại DN. Chỉ trong thời gian ngắn, nhiều CP tốt đã giảm đến 25-30%, trong khi trước đó ít ngày thì nhiều nhà đầu tư (NĐT) chỉ mong giảm 5-7% để mua nhưng không thành.
Xét về mặt dài hạn, đây chính là cơ hội hiếm có dành cho những mặt hàng chất lượng trên thị trường chứng khoán (TTCK), vấn đề là NĐT sẽ nắm bắt như thế nào? Xét về dài hạn, khả năng CP tăng bằng “lần”, nghĩa là từ 100% trở lên là khả thi, thậm chí NĐT thấy được điều này nhưng không phải ai cũng nắm bắt được. Nguyên nhân thứ nhất nằm ở tâm lý chán nản khi bị thua lỗ trong ngắn hạn. Nhưng nguyên nhân thứ hai quan trọng hơn, chính là việc không phải ai cũng kiên nhẫn chờ được trong dài hạn, nhất là trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động bất ngờ.
Nghĩa là khi thị trường thuận lợi, CP cứ tăng thì NĐT rất dễ để nói đến việc “giữ dài”, nhưng chỉ cần có sự chao đảo trong ngắn hạn thì điều này trở thành mục tiêu xa vời. Không phải vô cớ mà một số chuyên gia chứng khoán có uy tín đã đưa ra lời khuyên tưởng chừng như đơn giản, đó là: Hãy đầu tư. Đầu tư ở đây nghĩa là chọn lựa những CP chất lượng, định giá phù hợp và nắm giữ trong dài hạn, thay vì theo tuần, theo tháng thì bây giờ phải tính đến vài quý và vài năm.
Một yếu tố cũng rất quan trọng là trong những lần trước đây khi thị trường giảm mạnh vài trăm điểm, dòng tiền mỗi phiên cũng chỉ vài nghìn tỷ đồng, nhưng thị trường cũng đã hồi phục rất mạnh sau đó. Còn tại thời điểm hiện nay, khi thanh khoản đã lên đến vài chục nghìn tỷ đồng mỗi phiên, việc thúc đẩy sự phục hồi có thể sẽ còn nhanh hơn trước.
Những biến động ngắn hạn luôn là thuộc tính của thị trường. Nhưng nhìn về dài hạn, có thể khẳng định chắc chắn rằng, thị trường sẽ luôn được sàng lọc, làm mới và củng cố để tốt hơn. Lúc này, cần niềm tin và cả tầm nhìn dài hạn thật sự của NĐT để tận dụng cơ hội cho chính mình.
