Vinh danh giá trị của tư duy lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Việt Nam

Tối 29/12, tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (135 Nguyễn Phong Sắc, Nghĩa Đô, Hà Nội), Hội đồng Lý luận Trung ương long trọng tổ chức Lễ trao tặng thưởng các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật xuất bản năm 2024.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương trao tặng thưởng mức A cho các tác giả.
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương trao tặng thưởng mức A cho các tác giả.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương dự, chỉ đạo và trao tặng thưởng cho các tác giả.

Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đoàn Minh Huấn, Phó Giám đốc thường trực Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng Lê Hải Bình, Thứ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, đại diện một số ban, bộ, ngành Trung ương và thành phố Hà Nội.

Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, nhấn mạnh vai trò của lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật trong việc định hướng thẩm mỹ xã hội, bảo vệ và lan tỏa các giá trị chân-thiện-mỹ, góp phần quan trọng vào việc xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

z7378359679538-9087f4393b6d8ac60c4a9b0b3cad4c4f-6375.jpg
Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu tại buổi lễ.

Tặng thưởng các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật là hoạt động thường niên có ý nghĩa quan trọng, nhằm đánh giá, tôn vinh và khích lệ các nhà nghiên cứu, các tác giả có công trình học thuật chất lượng cao, đồng thời ghi nhận những đóng góp tích cực của các cơ quan báo chí, xuất bản trong việc tuyên truyền, phổ biến và nâng cao chất lượng hoạt động lý luận, phê bình.

Thực tiễn nhiều năm triển khai cho thấy, những tác phẩm được trao tặng thưởng vừa bảo đảm giá trị học thuật đồng thời tạo được sức lan tỏa sâu rộng trong đời sống xã hội, trở thành tài liệu tham khảo quan trọng phục vụ công tác nghiên cứu, đào tạo và quản lý văn học, nghệ thuật. Nhiều công trình đã góp phần định hướng tư tưởng, thúc đẩy sáng tạo, nâng cao năng lực tiếp nhận và thưởng thức nghệ thuật của công chúng.

z7377951240268-a34f7061d52c69ce8baa021f6c5d983c-781.jpg
Các tác phẩm được trao tặng thưởng trưng bày tại không gian buổi lễ.

Các tác phẩm được xét chọn trong đợt này là những công trình xuất bản, công bố trong năm 2024, nghiên cứu những vấn đề cấp thiết của đời sống văn học, nghệ thuật; có giá trị khoa học, nghệ thuật và nhân văn rõ nét, có điểm mới, cách tiếp cận phù hợp, được giới chuyên môn và dư luận đánh giá tích cực; đồng thời kế thừa và vận dụng sáng tạo đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Hằng năm, Hội đồng Lý luận Trung ương thông báo rộng rãi nội dung, yêu cầu, điều kiện, quy chế xét và trao tặng thưởng đến các hội văn học, nghệ thuật, các trường đại học, viện nghiên cứu, nhà xuất bản và các cơ quan báo chí có chuyên mục văn học, nghệ thuật.

z7378335168743-de233120158b5053bade67954b21cefd-3161.jpg
Trao tặng thưởng cho các tác giả đoạt mức B.

Các tác phẩm được đưa vào quy trình xét chọn phải trải qua hai cấp thẩm định: Sơ khảo và Chung khảo, do các hội đồng gồm những nhà khoa học, chuyên gia uy tín đảm nhiệm. Những tác giả có tác phẩm tham gia xét thưởng không tham gia vào hội đồng thẩm định, bảo đảm tính khách quan và khoa học. Ban Chỉ đạo tặng thưởng thực hiện thẩm định lần cuối, so sánh giữa các loại hình nghệ thuật để quyết định mức tặng thưởng.

Trong 11 kỳ xét tặng thưởng, Hội đồng đã tiếp nhận 973 tác phẩm, vinh danh 241 công trình xuất sắc. Riêng năm nay, Hội đồng nhận được 76 tác phẩm (31 cuốn sách, 45 bài viết), trong bối cảnh kinh tế-xã hội còn nhiều khó khăn ảnh hưởng đến hoạt động xuất bản và nghiên cứu.

z7378173155691-37fe23074b2c14479050fed18a1e4c73-1-7306.jpg
Tiết mục nghệ thuật chào mừng buổi lễ.

Đáng chú ý, năm 2024 ghi nhận sự gia tăng rõ rệt về số lượng và chiều sâu của các công trình nghiên cứu thuộc lĩnh vực nghệ thuật. Bên cạnh các công trình nghiên cứu văn học truyền thống, các lĩnh vực: âm nhạc, điện ảnh, sân khấu, múa... được nghiên cứu ngày càng công phu; đồng thời xuất hiện nhiều công trình đi vào những vấn đề thời sự, như: công nghiệp văn hóa, di sản văn hóa... phản ánh nỗ lực bao quát đa chiều đời sống văn nghệ phong phú của đất nước.

Sự cân đối dần giữa hai mảng văn học và nghệ thuật cho thấy lý luận, phê bình Việt Nam đang từng bước bắt nhịp với yêu cầu phát triển của nền văn hóa hiện đại, đồng thời giữ vững chiều sâu tư tưởng và bản sắc dân tộc.

z7378249143595-7ec5fbc9cc8891d5aa2f55860e8006f1-8647.jpg
Đại diện các cơ quan báo chí, tạp chí và nhà xuất bản được vinh danh về những đóng góp tích cực trong lĩnh vực lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật năm 2024.

Trên cơ sở thẩm định toàn diện về chất lượng học thuật, giá trị lý luận và tác động xã hội, Ban chỉ đạo thống nhất đề nghị Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương quyết định trao tặng thưởng cho 23 tác phẩm, gồm 14 công trình (sách) và 9 bài viết/cụm bài viết. Hai tặng thưởng mức A được trao cho các cuốn sách: "Ả đào - Một khảo cứu về lịch sử và hệ âm luật" của Bùi Trọng Hiền và "Văn học như một diễn ngôn (Lí thuyết diễn ngôn của M. Foucault và văn học sử Việt Nam)" của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Toàn.

Ban tổ chức cũng trao các tặng thưởng khác, gồm: Mức B: 4 công trình; mức C: 8 công trình; mức Khuyến khích: 9 công trình. Đây là những công trình tiêu biểu cho trí tuệ, tâm huyết và trách nhiệm xã hội của đội ngũ lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật cả nước.

Bên cạnh việc vinh danh các tác giả, Hội đồng Lý luận Trung ương cũng khen tặng 16 tập thể là các cơ quan báo chí, tạp chí và nhà xuất bản có nhiều đóng góp tích cực trong công tác tuyên truyền, phổ biến và nâng cao chất lượng hoạt động lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật năm 2024.

Ban Văn hóa-xã hội, Báo Nhân Dân vinh dự được trao tặng thưởng Đơn vị có thành tích nổi bật về thông tin, tuyên truyền cho công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật năm 2025. Đồng chí Nguyễn Quang Hưng (Ban Chuyên đề, Báo Nhân Dân) được trao tặng thưởng mức C và đồng chí Phạm Thị Phong Điệp (Ban Văn hóa-xã hội, Báo Nhân Dân) được trao tặng thưởng mức Khuyến khích.

Lễ trao tặng thưởng góp phần vinh danh học thuật, khẳng định vị trí, vai trò đặc biệt của công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật trong đời sống xã hội - lĩnh vực có chức năng dẫn dắt tư tưởng, thẩm mỹ, bồi đắp tâm hồn và nhân cách con người Việt Nam.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp văn hóa, công nghệ số và các phương thức tiếp nhận nghệ thuật mới, công tác lý luận, phê bình càng trở nên quan trọng trong việc giữ gìn bản sắc, nâng cao năng lực phản biện, định hướng giá trị, không ngừng thúc đẩy sáng tạo nghệ thuật chân chính.

Chương trình Lễ trao Tặng thưởng các tác phẩm lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật xuất bản năm 2024 được truyền hình trực tiếp trên sóng VTV2-Đài Truyền hình Việt Nam, góp phần lan tỏa rộng rãi những giá trị học thuật, tư tưởng và nhân văn đến đông đảo công chúng.

Có thể bạn quan tâm

Nghệ sĩ opera Nguyễn Khắc Hòa trong một tiết mục biểu diễn cùng Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam.

Nghệ sĩ opera tài năng Nguyễn Khắc Hòa thể hiện bài “Người Hà Nội” mở đầu “Hanoi Concert 2026”

Từ nhiều năm nay, chương trình Hòa nhạc Năm mới “Hanoi Concert” do Đài Phát thanh Truyền hình Hà Nội tổ chức đã trở thành điểm hẹn nghệ thuật của những người yêu nhạc cả nước. Trong niềm háo hức, chờ đón, có sự quan tâm đặc biệt đến ca sĩ thể hiện ca khúc “Người Hà Nội” như một nghi thức mở đầu chương trình.

Các cá nhân nhận Bằng khen của Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố. (Ảnh: LINH BẢO)

Thành phố Hồ Chí Minh: Cán bộ văn hóa cơ sở cần tiếp tục được đào tạo, truyền lửa

Chiều 29/12, Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026 của ngành văn hóa, thể thao Thành phố. Đồng chí Nguyễn Văn Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch đến dự và phát biểu chỉ đạo.

Top 2 Miss Cosmo chụp ảnh lưu niệm cùng các sinh viên tham gia buổi giao lưu tại Báo Nhân Dân. (Ảnh: THẾ ĐẠI)

Top 2 Hoa hậu Cosmo 2025: Ấn tượng với lịch sử hình thành, phát triển và uy tín của Báo Nhân Dân

Chiều 29/12, tại Báo Nhân Dân đã diễn ra cuộc giao lưu giữa hai thí sinh giành thứ hạng cao nhất của cuộc thi hoa hậu quốc tế Cosmo là Hoa hậu Yolina Lindquist (Mỹ) và Á hậu Chelsea Fernandez (Philippines). Top 2 bày tỏ sự ấn tượng với lịch sử hình thành, phát triển, uy tín và sự chuyển mình cho phù hợp với thời đại của tờ báo.

Lãnh đạo Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam bỏ phiếu bầu chọn các sự kiện.

Tiến hành bình chọn 15 sự kiện văn học nghệ thuật tiêu biểu năm 2025

Ngày 29/12, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam chỉ đạo, Thời báo Văn học nghệ thuật phối hợp Quỹ Hỗ trợ sáng tạo Văn học nghệ thuật Việt Nam tổ chức Bình chọn 15 sự kiện văn học nghệ thuật tiêu biểu năm 2025 nhằm đánh giá những kết quả nổi bật của văn học nghệ thuật trong năm vừa qua.

Phòng trưng bày Đồng Dương tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng.

Bài 1: Phật viện Đồng Dương và kinh thành bị lãng quên

Hơn trăm năm trước, vào thời thuộc Pháp, lần đầu tiên viên công sứ Pháp Charles Lemire và nhà khảo cổ của viện Viễn Đông Bác Cổ Henri Parmentier đã làm nên một việc lớn khi thành lập Bảo tàng Nghệ thuật điêu khắc Champa (Cổ Viện Chàm) tại Đà Nẵng, với những hiện vật lưu giữ tinh hoa đã tồn tại hàng nghìn năm trên mảnh đất này.

Then của người Tày được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, niềm tự hào lớn của đồng bào Tày Bình Liêu.

Độc đáo tính tẩu, hát then của người Tày ở Quảng Ninh

Ở vùng đông bắc tỉnh Quảng Ninh, hát then của người Tày được lưu giữ đậm nét nhất tại các xã Bình Liêu, Lục Hồn và Hoành Mô. Trải qua nhiều thăng trầm của thời gian, then vẫn bền bỉ tồn tại, trở thành điểm nhấn đặc sắc trong kho tàng văn hóa truyền thống của đồng bào Tày nơi đây.

Nét đẹp phụ nữ Dao Thanh Phán ở Quảng Ninh

Nét đẹp phụ nữ Dao Thanh Phán ở Quảng Ninh

Tại xã Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh, đồng bào Dao Thanh Phán sinh sống tập trung ở các thôn Làng Cổng, Khe Mằn, Khe Vang và Nà Làng. Trải qua bao thế hệ, người Dao Thanh Phán vẫn gìn giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống, trong đó trang phục dân tộc là nét đặc trưng nổi bật.

Trang phục truyền thống với màu sắc và hoa văn độc đáo của người Dao Lô Gang.

Nét văn hóa đặc sắc của người Dao Lô Gang ở Ba Chẽ

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, xã Ba Chẽ là nơi duy nhất có đồng bào Dao Lô Gang sinh sống. Một trong những nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng này chính là trang phục truyền thống với màu sắc và hoa văn độc đáo.

“Phượng hoàng lửa” - Hồi sinh từ tro tàn: Câu chuyện về Manchester United không đơn thuần chỉ là bóng đá

“Phượng hoàng lửa” - Hồi sinh từ tro tàn: Câu chuyện về Manchester United không đơn thuần chỉ là bóng đá

“Ai lại làm sách về Manchester United vào lúc này cơ chứ?” - đây là câu hỏi mà rất nhiều người đã đặt ra khi cuốn sách “Phượng hoàng lửa” - Hồi sinh từ tro tàn được viết và xuất bản trong bối cảnh MU đang trải qua một giai đoạn vô cùng khó khăn trong lịch sử Câu lạc bộ. Nhưng cuốn sách không đơn thuần chỉ là bóng đá!

Bánh Kà Tum mang đậm dấu ấn văn hóa của người Khmer. (Ảnh: Hoàng Lê)

Bánh Kà Tum mang đậm dấu ấn văn hóa của người Khmer

Ở vùng Bảy Núi (An Giang), đồng bào Khmer luôn có ý thức gìn giữ bản sắc dân tộc gửi gắm trong nghệ thuật ẩm thực tinh tế, trong đó có bánh Kà Tum. Trong tiếng Khmer, "Kà Tum" nghĩa là "quả lựu" hoặc "gói kín chung quanh", tượng trưng cho sự đủ đầy, thịnh vượng và sum vầy gia đình.

Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác năm 2025, nhiệm kỳ 2021-2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tổ chức ngày 27/12. (Ảnh: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cung cấp)

Đưa nghệ thuật biểu diễn trở thành xung lực phát triển kinh tế và định vị thương hiệu quốc gia

Trong dòng chảy mạnh mẽ của nền kinh tế sáng tạo toàn cầu, nghệ thuật biểu diễn ngày nay không còn bó hẹp trong không gian sân khấu thuần túy, mà đang từng bước khẳng định vai trò như một ngành công nghiệp đặc thù, đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế, nâng cao sức mạnh mềm và định vị thương hiệu quốc gia.

Hội thảo thu hút sự tham gia của đông đảo các nhà khoa học, nhà nghiên cứu.

Tôn vinh nhà dân tộc học Từ Chi

Nhà dân tộc học Từ Chi, với trí tuệ và những ảnh hưởng lớn tới nhiều thế hệ nhà khoa học sau này, xứng đáng có được sự tôn vinh tương xứng. Đó là ý kiến của nhiều chuyên gia, nhà khoa học tại Hội thảo khoa học "Nhà dân tộc học Nguyễn Từ Chi với văn hóa các dân tộc Việt Nam" diễn ra tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam (Hà Nội).

Một cảnh trong vở xiếc-cải lương “Trần Nhân Tông”. (Ảnh Liên đoàn Xiếc Việt Nam)

Mở rộng khả năng biểu đạt của sân khấu

Thời gian qua, một số đơn vị đã khẳng định nỗ lực làm mới sân khấu khi tạo nên cuộc “gặp gỡ” đặc biệt giữa các loại hình nghệ thuật trong cùng một tác phẩm. Không chỉ mang đến những trải nghiệm khác biệt, hấp dẫn người xem, hướng đi này còn giúp mở rộng khả năng biểu đạt của sân khấu trên hành trình chinh phục công chúng.

Những phụ nữ gìn giữ nghề thổ cẩm ở xứ Thanh.

Giữ hồn thổ cẩm, mở lối sinh kế nơi bản Mường

Ở nhiều bản Mường xứ Thanh, nghề dệt thổ cẩm vẫn hiện diện trong nghi lễ, phong tục và ký ức cộng đồng nhưng lại ngày càng xa rời đời sống mưu sinh của người dân. Trước sức ép của thị trường và sự thưa vắng lớp nối nghề, việc giữ thổ cẩm không chỉ dừng ở bảo tồn văn hóa, mà trở thành câu hỏi về sinh kế cho bà con.