[Video] Trở về từ “địa ngục trần gian”

Thời điểm cận Tết, nhu cầu đi lại bằng đường hàng không tăng mạnh, kéo theo "cơn khát" vé máy bay giá rẻ càng nóng. Nắm bắt tâm lý này, các đối tượng lừa đảo sử dụng các trang mạng xã hội, lập các tài khoản đăng quảng cáo bán vé máy bay giá rẻ giả mạo, nhằm chiếm đoạt tiền của người dân.

An ninh tài chính trong kỷ nguyên số không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà là vấn đề chiến lược gắn với niềm tin xã hội, sự ổn định của thị trường và an ninh, an toàn của nền kinh tế quốc gia.

Internet mang lại những giá trị không thể phủ nhận để phát triển kinh tế-xã hội, nhưng cũng đồng thời bộc lộ ngày càng rõ những rủi ro đối với người dùng, đặc biệt là trẻ em.

Thời gian gần đây, lực lượng công an liên tiếp triệt phá nhiều đường dây cá độ bóng đá qua mạng với số tiền lên đến hàng trăm tỷ đồng. Mặc dù vậy, loại tội phạm cá độ bóng đá trên không gian mạng chưa có dấu hiệu thuyên giảm mà ngày càng diễn biến phức tạp.

Chuyển đổi số càng diễn ra sâu rộng, nguy cơ mất an toàn, an ninh mạng càng gia tăng cả về quy mô và mức độ tinh vi, đặt ra yêu cầu cấp thiết về đào tạo nguồn nhân lực an ninh mạng chất lượng cao để bảo vệ hệ thống thông tin, dữ liệu và không gian mạng quốc gia.

Hiện nay, lợi dụng sự phát triển của khoa học và công nghệ cũng như các ứng dụng trực tuyến, nhiều đối tượng đã tổ chức nhiều đường dây đánh bạc xuyên quốc gia. Để thu hút nhiều người tham gia các trò chơi , các đối tượng sử dụng không ít thủ đoạn tinh vi từ dụ dỗ cho đến ép buộc.

Ngày 18/12, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (NCA) phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), với sự đồng hành của OKX Global và Tether tổ chức Hội thảo chuyên sâu “Vận hành và giám sát thị trường tài sản số”, tập trung vào các vấn đề bảo đảm an ninh mạng cho sàn giao dịch tài sản số.

Theo Tổng Biên tập Báo Nhân Dân Lê Quốc Minh, khi công nghệ rơi vào tay những người thiếu nền tảng đạo đức và tư duy không lành mạnh, rủi ro sẽ rất lớn. Dù chính sách có thể chậm, nhưng đầu tư cho con người vẫn phải được xác định là ưu tiên hàng đầu trong xây dựng không gian số tin cậy, bền vững.

Ngày 17/12, tại Hà Nội đã diễn ra sự kiện Internet Day 2025 với chủ đề “Kiến tạo không gian số tin cậy - Internet Must Be Safer”. Sự kiện do Hiệp hội Internet Việt Nam (VIA) phối hợp Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) - Bộ Khoa học và Công nghệ cùng các doanh nghiệp công nghệ tổ chức.

Mới đây, cùng với việc công an thành phố Hà Nội triển khai vận hành hệ thống camera tích hợp AI để giám sát, xử phạt vi phạm giao thông, một “biến tướng” đã xuất hiện khi các đối tượng lừa đảo giả danh cán bộ công an gọi điện cho người dân, thông báo lỗi vi phạm rồi dẫn dắt nạn nhân làm theo “quy trình nộp phạt” giả mạo.

Trong thời gian gần đây, khi hệ thống Thẩm mỹ viện Mailisa ngừng hoạt động và bị cơ quan chức năng điều tra, đã có tài khoản fanpage xuất hiện trên mạng xã hội với lời hứa “thu hồi sản phẩm-hoàn tiền 80%”.

Thời gian gần đây, nhiều người dân bất ngờ nhận được tin nhắn thông báo phạt nguội. Kèm theo đó là yêu cầu truy cập vào những đường link lạ để nộp phạt. Chiêu thức lừa đảo này đang bùng phát.

Sự gia tăng theo cấp số nhân của các thủ đoạn lừa đảo tinh vi không phải là hiện tượng ngẫu nhiên, mà là hệ quả trực tiếp của việc dữ liệu cá nhân bị rò rỉ (data breaches) trở thành đầu vào cho các mạng lưới tội phạm khai thác. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách phải xử lý triệt để tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân trái phép.

Các hình thức lừa đảo qua internet, mạng xã hội và điện thoại vẫn tiếp tục gia tăng mạnh, với thủ đoạn ngày càng tinh vi, phức tạp.

Chỉ với vài tin nhắn qua mạng xã hội và lời hứa "việc nhẹ-lương cao", không ít nạn nhân đã bị các đối tượng lừa đưa qua biên giới bán cho tổ chức tội phạm nước ngoài.

Trong các dạng tội phạm mạng đang nổi lên tại Việt Nam, lừa đảo trực tuyến là loại hình có mức tăng trưởng nhanh nhất. Theo số liệu từ các cơ quan chức năng, nhiều vụ việc xảy ra chỉ trong vài phút. Đặc trưng của tội phạm mạng hiện nay là khai thác điểm yếu tâm lý, chứ không phải năng lực công nghệ của chúng quá vượt trội.

Thời gian gần đây, nhiều địa phương trên cả nước ghi nhận tình trạng tội phạm sử dụng công nghệ cao liên tục mạo danh bưu điện, đơn vị chuyển phát, thậm chí giả danh bộ phận sát hạch – cấp đổi giấy phép lái xe của lực lượng Cảnh sát giao thông để gọi điện nhằm thu thập thông tin cá nhân phục vụ cho mục đích lừa đảo.

Ngày 8/12, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA) tổ chức ra mắt Chi hội phía nam và triển khai kế hoạch công tác năm 2026. Đây là đơn vị trực thuộc, đồng thời cánh tay nối dài của hiệp hội trong công tác an ninh mạng.

Khi chúng tôi đi tìm hiểu về những phương thức thủ đoạn của tội phạm công nghệ cao, các điều tra viên đã không chỉ phác họa về “hệ sinh thái” phía sau những vụ lừa đảo qua mạng. Ở đó không chỉ có những kẻ ngồi gọi điện giả danh, mà còn có cả một đội ngũ “kỹ sư” viết code, phần mềm được tuyển dụng phục vụ cho lừa đảo.

Tại Hải Phòng, tội phạm sử dụng công nghệ cao thời gian gần đây diễn biến phức tạp, gia tăng cả về số vụ, quy mô thiệt hại và mức độ tinh vi của thủ đoạn, đặc biệt là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng.

Hiện nay, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao diễn biến hết sức phức tạp và có chiều hướng gia tăng. Trong đó, nổi lên các hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông để chiếm đoạt tài sản; vi phạm quy định về kinh doanh đa cấp; đánh bạc trực tuyến… với nhiều thủ đoạn tinh vi, tính chất, mức độ hậu quả nghiêm trọng.

Trong thời đại số, mạng xã hội mở ra cơ hội kết nối rộng lớn, nhưng cũng trở thành mảnh đất màu mỡ cho nhiều loại tội phạm. Đáng chú ý trong những năm gần đây là thủ đoạn lừa đảo tình cảm.

Từ thực tế đấu tranh của lực lượng công an, đặc biệt qua chia sẻ của điều tra viên Công an tỉnh Phú Thọ, có thể thấy phía sau mỗi cuộc gọi danh công an, viện kiểm sát, ngân hàng… là cả một dây chuyền tội phạm được tổ chức chặt chẽ ,được vận hành như một “nhà máy” lừa đảo.

Thời gian gần đây, các đối tượng phạm tội sử dụng công nghệ cao liên tiếp sử dụng thủ đoạn lừa đảo thông qua việc giả danh nhân viên ngân hàng, mời chào mở thẻ tín dụng. Từ đó, các đối tượng lấy thông tin của khách hàng và thực hiện giao dịch nhằm chiếm đoạt tiền trong tài khoản.

Hiện nay, có hơn 90% số trẻ em Việt Nam sử dụng internet, tương đương với khoảng 15 triệu “công dân số” lớn lên cùng smartphone, mạng xã hội và các thuật toán AI (trí tuệ nhân tạo). Đây vừa là nhóm khách hàng tiềm năng lớn, vừa tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật trên mạng xã hội nếu không được bảo vệ và định hướng phù hợp.

Thời gian qua, giá vàng luôn lên xuống thất thường, lợi dụng tâm lý muốn kiếm lời này, việc mua bán vàng trở thành mảnh đất màu mỡ để tội phạm công nghệ cao dựng lên đủ kiểu kịch bản lừa đảo, đặc biệt là qua các trang mạng xã hội, fanpage giả mạo thương hiệu vàng uy tín.

Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) 2025 được đánh giá mở ra khuôn khổ hợp tác quốc tế toàn diện đầu tiên giúp Việt Nam củng cố chủ quyền số, đồng thời đặt ra yêu cầu cấp thiết phải xây dựng lực lượng “chiến binh mạng” tinh nhuệ để ứng phó các mối đe dọa ngày càng tinh vi.

Làn sóng tấn công mạng và xâm phạm dữ liệu ngày càng phức tạp, việc hoàn thiện khung pháp lý về an ninh mạng trở thành yêu cầu cấp bách. Việc bổ sung đầy đủ các hành vi bị cấm trên không gian mạng giúp bảo vệ quyền lợi người dân, gắn an ninh mạng với an sinh xã hội và quyền con người.