"Vaccine số" bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng

Internet phát triển bùng nổ, trẻ em hằng ngày tiếp xúc với không gian mạng ở độ tuổi rất nhỏ. Khi chưa có những kỹ năng cần thiết để bảo vệ bản thân, nhiều em nhỏ đã trở thành nạn nhân của bạo hành, xúc phạm trên mạng. Do vậy, việc trang bị kỹ năng số là biện pháp hiệu quả nhất để bảo đảm an toàn cho trẻ em khi tham gia không gian mạng.

Học sinh Trường THCS Trung Đô (thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An) trong giờ học trực tuyến. (Ảnh: MỸ HÀ)
Học sinh Trường THCS Trung Đô (thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An) trong giờ học trực tuyến. (Ảnh: MỸ HÀ)

Báo cáo của Cục Trẻ em (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội), một trong các thành viên Mạng lưới ứng cứu, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng cho thấy, trong quý I/2022, Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111 đã tiếp nhận hơn 202 nghìn cuộc gọi, tư vấn khoảng 10.600 trường hợp (tăng hơn 45% so với cùng kỳ năm 2021).

Thống kê của Cục Trẻ em cũng cho thấy, trong ba tháng đầu năm, cả nước có 147 trẻ em bị xâm hại tăng 30 em so với quý I/2021, trong đó là các trường hợp bị bạo lực, xâm hại tình dục, bị bắt cóc, mất tích hoặc bị bỏ rơi… Bà Nguyễn Thị Nga, Phó Cục trưởng Cục Trẻ em, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cho biết: Các trường hợp xâm hại trẻ em khi được Tổng đài 111 tiếp nhận sẽ được xác minh, kết nối với địa phương.

Một em gái (giấu tên) thường xuyên bị quấy rối bởi các số điện thoại lạ, kể lại: hình ảnh của em được phát tán trong một group kín trên nền tảng Telegram. Hậu quả là em nhận được vô vàn tin nhắn với hỏi đòi thêm hình ảnh, nhiều tin nhắn bịa đặt, bình luận tục tĩu, gây sốc. Ban đầu em nghĩ là xóa được ảnh thì mọi chuyện sẽ chấm dứt, nhưng thực tế là mọi thứ không dừng lại, em bị quấy rối và cuộc sống bị xáo trộn rất nhiều. Ðây chỉ là một trong rất nhiều trường hợp các em gái khi đăng ảnh trên mạng xã hội (Facebook, Instagram…) bị những kẻ "ẩn danh" lấy cắp, rồi đăng vào những nhóm kín, hoặc những trang web đen. Nhiều nạn nhân sau đó bị gọi điện thoại, quấy rối, thậm chí có nạn nhân bị xâm hại tình dục, mà không biết rằng khi tự cung cấp quá nhiều thông tin, hình ảnh cá nhân trên mạng xã hội có thể đem lại sự nguy hiểm cho chính bản thân. 

Chuyên gia an ninh mạng Ngô Việt Khôi cho biết: Khi sử dụng mạng xã hội càng lâu thì những thông tin để vẽ lại chân dung về thói quen về sở thích của người dùng càng rõ ràng. Thói quen này tạo nên cơ sở dữ liệu lớn của mỗi cá nhân. Ðây là thông tin mà các đơn vị vận hành mạng xã hội thu thập qua từng ngày, từng giờ. Những dữ liệu này sẽ được công nghệ trí tuệ nhân tạo phân tích, xử lý và đưa ra phán đoán hành vi của cá nhân.

Thời gian qua, Tổ chức Plan International tại Việt Nam (một trong các thành viên của Mạng lưới ứng cứu, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng) thường xuyên tiếp nhận các phản ánh về vấn đề mất an toàn thông tin trên môi trường mạng. Trong đó có cả trường hợp nạn nhân là trẻ em gái bị "đánh cắp" hình ảnh, đăng tải lên các group kín, kèm theo số điện thoại của nạn nhân (khi kẻ phát tán hình ảnh lấy được từ mạng xã hội của nạn nhân).

Mạng lưới ứng cứu, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng mới đây đã ra mắt trang web vn-cop.vn, với nhiều tính năng góp phần bảo vệ trẻ em an toàn trên môi trường mạng. Cục An toàn Thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) - cơ quan điều phối Mạng lưới ứng cứu, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng đã thử nghiệm tính năng "Công cụ" và "Báo cáo xâm hại". Với tính năng "Công cụ", người sử dụng chỉ cần nhập đường link của trang web rồi Gửi yêu cầu, thì có thể Kiểm tra website an toàn cho trẻ em. Còn với tính năng "Báo cáo xâm hại", nếu có trường hợp xâm hại trẻ, hay hành vi bạo hành, quấy rối, lừa đảo, các link trang web xấu, group độc hại, bắt nạt trẻ em… thì bất cứ ai (kể cả trẻ em) cũng có thể gửi báo cáo. Cùng với ứng dụng Tổng đài 111, hoặc đường dây nóng 111, thì vn-cop.vn cũng sẽ là một trong những địa chỉ an toàn, cung cấp những công cụ, phần mềm hữu ích, giúp trẻ em tham gia tương tác lành mạnh trên môi trường mạng.

Trong suốt hai năm chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19, số lượng trẻ em ở Việt Nam có thiết bị kết nối internet (như máy tính, smartphone, iPad…) đã tăng lên hơn 66%. Nhưng rất nhiều bậc cha mẹ lo lắng khi con tham gia môi trường mạng; không thể biết chính xác các con làm gì trên không gian mạng đó. Vì vậy, cùng với những công cụ bảo vệ thì các bậc cha mẹ cũng cần luôn đồng hành với con trên môi trường mạng. Là cha mẹ, ai cũng muốn bảo vệ con mình, nhưng làm thế nào, thì nhiều người lại không biết. Giải pháp của những chuyên gia an ninh mạng là trang bị cho trẻ nhỏ những kỹ năng cần thiết, đủ thông tin để trẻ con có thể tự nhận diện nguy cơ và tự chống lại.

Bà Nguyễn Phương Linh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý phát triển bền vững MSD, cho biết: Giáo dục được coi là cốt lõi để mang "vaccine số" đến cho thế hệ công dân số. Chuẩn kỹ năng số cho trẻ em dựa trên một số chữ "S". Thứ nhất là Safe, có nghĩa là an toàn; thứ hai là Smart, sự thông thái, thông minh khi sử dụng mạng (cần sử dụng những thành tựu của internet để phục vụ cuộc sống, nhưng cần là người sử dụng thông thái để tránh được rủi ro trên mạng); thứ ba là Super với ý tưởng trẻ con như siêu nhân, không chỉ tự bảo vệ mình an toàn mà còn có khả năng hỗ trợ, bảo vệ những người khác trên môi trường mạng. Ðây có thể là một kỳ vọng hơi cao đối với thế hệ trẻ, nhưng sẽ góp phần cho việc xây dựng được một mạng lưới an toàn, lành mạnh.

Nếu những kỹ năng số được phổ biến tới tất cả trẻ em, và cả những giáo viên thì trẻ em cũng sẽ có cơ hội được tiếp cận với những công nghệ số để tạo nên "sức đề kháng", tự chống chọi được với những rủi ro trên môi trường mạng. Trên cơ sở đó, Việt Nam cần có những chương trình mang tính chất quốc gia về việc đào tạo đội ngũ giáo viên có kỹ năng để hỗ trợ cho cha mẹ đồng hành cùng con đối với các hoạt động bảo đảm an toàn thông tin trên môi trường mạng.

Hiện tại, Việt Nam đã có Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em nhưng với những vấn đề mới phát sinh trên môi trường mạng, cần có những đơn vị có chuyên môn sâu hơn. Ngoài ra, nhà trường và gia đình cần là người đồng hành với trẻ, trên quan điểm tôn trọng quyền sử dụng internet của trẻ chứ không phải là ngăn cấm. Sử dụng internet là quyền lợi của trẻ em, vì vậy cần trang bị kiến thức kinh nghiệm để trẻ khai thác quyền lợi này một cách hợp lý, hợp pháp và đúng định hướng ■

Có thể bạn quan tâm

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu trước 31/1/2026, hoàn thành xây mới, tái định cư cho những hộ có nhà bị lũ cuốn trôi, sập đổ hoàn toàn. (Ảnh: VGP)

Ý kiến cử tri

Đợt mưa lũ lịch sử xảy ra hồi tháng 7 vừa qua, bản Cửa Rào 2 có 12 gia đình bị thiệt hại nhà ở, có năm hộ đã được Bộ Công an hỗ trợ xây dựng nhà ở. Cuộc sống của các gia đình hiện rất khó khăn.

Chiến sĩ Trung đoàn bộ binh 812 giúp đồng bào Chăm ở thôn Lâm Giang (xã Hàm Thuận Bắc) dọn bùn.

Sớm ổn định cuộc sống người dân vùng ngập

Sau hơn một ngày chìm trong “biển nước”, các địa phương phía đông tỉnh Lâm Đồng đang khẩn trương hỗ trợ người dân dọn dẹp nhà cửa, vệ sinh môi trường, khôi phục sản xuất, ổn định cuộc sống. Các lực lượng bộ đội, công an, chính quyền địa phương cùng tình nguyện viên có mặt tại những vùng ảnh hưởng nặng.

Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng.

Xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân đạt hiệu quả cao

Chiều 5/12, Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng, nhằm giám sát công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện một số chuyên đề trọng tâm, cấp bách cuối năm 2025; kiểm điểm tự đánh giá xếp loại chất lượng của Ban Thường vụ Đảng ủy xã năm 2025.

Các đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Lương Quốc Đoàn (lần lượt thứ nhất và ba từ trái sang) trao giải A Giải báo chí và giải A Cuộc thi viết cho các tác giả, đại diện nhóm tác giả tiêu biểu.

Trao giải báo chí về "tam nông" tặng 34 tác phẩm xuất sắc

Năm nay, Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn ghi nhận kỷ lục về số lượng tác phẩm dự thi với gần 1.900 bài gửi. Từ đây, Ban tổ chức đã đánh giá, lựa chọn và tìm ra hai giải A, bốn giải B, sáu giải C, mười giải Khuyến khích và 12 giải chuyên đề. Báo Nhân Dân có một tác phẩm giành giải chuyên đề.

Trao giải "Vinh danh người truyền lửa" cho 15 cá nhân xuất sắc.

Vinh danh những “Người truyền lửa” vì cống hiến, đóng góp thiết thực cho cộng đồng

Những cá nhân tiêu biểu nhất của giải thưởng “Vinh danh Người truyền lửa” đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau nhưng đều có chung một tinh thần luôn nỗ lực không ngừng vì những điều tốt đẹp. Câu chuyện họ mang theo đã truyền cảm hứng, góp phần bồi đắp niềm tin, khơi dậy khát vọng cống hiến và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng.

Anh Lương Minh Tùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Đắk Lắk trao tặng Bằng khen của Ban Chấp hành Tỉnh đoàn Đắk Lắk cho anh Nguyễn Văn Minh.

Tặng Bằng khen cho anh Nguyễn Văn Minh vì đã có hành động dũng cảm cứu người trong mưa lũ

Hành động dũng cảm của anh Nguyễn Văn Minh không chỉ hỗ trợ lực lượng chức năng kịp thời đưa người dân ở vùng lũ đến nơi an toàn, anh còn có tinh thần trách nhiệm, xả thân vì cộng đồng, là tấm gương điển hình về người tốt, việc tốt để đoàn viên, thanh niên trong và ngoài tỉnh học tập, rèn luyện.

Tin nổi bật ngày 5/12: Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và chính sách phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; làm rõ nguyên nhân vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, TP Hồ Chí Minh

Tin nổi bật ngày 5/12: Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và chính sách phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; làm rõ nguyên nhân vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, TP Hồ Chí Minh

Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; điều tra làm rõ nguyên nhân, khắc phục hậu quả vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, Thành phố Hồ Chí Minh … là một số tin tức đáng chú ý ngày 5/12.

Đoạn bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long đã bị nước biển cuốn trôi hoàn toàn.

Sớm gia cố bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải

Những ngày này, triều cường kết hợp với sóng to, gió lớn đã gây sạt lở hơn 500m bờ bao ngăn triều cường khu vực Cồn Nhàn thuộc 2 ấp Đông Thành, Hồ Thùng, xã Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long. Nước biển tràn vào đất liền gây thiệt hại thủy sản, hoa màu, ảnh hưởng khoảng 50ha đất sản xuất của hàng chục hộ dân.

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã ký Công điện số 236/CĐ-TTg ngày 5/12/2025, yêu cầu các cơ quan chức năng khẩn trương xử lý vụ cháy xảy ra lúc 4 giờ 37 cùng ngày tại số 227 Trần Hưng Đạo, phường Cầu Ông Lãnh (TP Hồ Chí Minh), khiến bốn người thiệt mạng và hai người bị thương. 

Dự án "Mắt sáng cộng đồng" bố trí các xe phẫu thuật lưu động đạt chuẩn bệnh viện để hỗ trợ người dân vùng sâu, vùng xa.

Dự án "Mắt sáng cộng đồng": Mỗi đôi mắt sáng trở lại là một cuộc đời lần nữa mở ra

Hơn 10 năm về trước, đoàn bác sĩ của Bệnh viện Mắt quốc tế DND không quản ngại khó khăn, đến Quỳnh Nhai (Sơn La) để tiến hành thay thủy tinh thể cho hơn 100 người cao tuổi. "Đó là những ngày trời rét căm, chúng tôi 'mang' cả phòng mổ lên núi, với mong muốn đem ánh sáng trở lại cho bà con vùng cao", bác sĩ Quỳnh hồi tưởng.

Thành phố Đà Nẵng họp triển khai "chiến dịch Quang Trung".

Đà Nẵng tăng tốc triển khai "chiến dịch Quang Trung"

Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng yêu cầu việc sửa chữa và xây dựng lại nhà cửa phải bảo đảm tiêu chí an toàn, bền vững, không để tình trạng nhà làm xong 2-3 năm đã hư hỏng. Tại các địa bàn khó khăn chưa triển khai được phải có phương án tạm thời cho dân ngay.

Phối cảnh cầu vượt trực thông trên tuyến đường Cổ Linh.

Làm cầu vượt trực thông dài hàng trăm mét giải quyết ùn tắc đường Cổ Linh

Do lưu lượng phương tiện lớn, đường Cổ Linh (Hà Nội) luôn trong tình trạng ùn tắc, mất trật tự an toàn giao thông, là “điểm nghẽn” phát triển kinh tế-xã hội của khu vực. Dù mới đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng phường Long Biên đã chủ động đề xuất giải pháp giải quyết căn cơ tình trạng này.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Hồ Văn Niên cùng lãnh đạo các ban, sở, ngành của tỉnh và địa phương thực hiện nghi thức khởi công xây dựng nhà mới cho gia đình bà Hồ Thị Hương, ở xã Tây Trà.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu sớm hoàn thành việc xây mới và sửa chữa nhà cho người dân vùng bão lũ

Sáng 5/12, tại buổi lễ trao kinh phí hỗ trợ cho các gia đình có nhà bị hư hỏng do mưa lũ ở xã Tây Trà, đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu địa phương huy động tối đa nguồn lực, sớm hoàn thành việc xây mới, sửa chữa nhà, để các gia đình nhanh chóng ổn định chỗ ở, an cư, lạc nghiệp.

Văn phòng Làng trẻ em SOS Việt Nam.

Cần giải quyết tốt các vấn đề đặt ra khi chuyển các Làng SOS về địa phương quản lý

Gần 40 năm qua, với sự hỗ trợ của Làng trẻ em SOS quốc tế và các nhà tài trợ, Việt Nam có hơn 7.000 trẻ em, thanh, thiếu niên được nuôi dưỡng tại 17 cơ sở. Hiện nay, do nhiều nguyên nhân, nhiều Làng trẻ SOS cơ sở bị dừng nguồn tài trợ dẫn đến gặp nhiều khó khăn trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em.