Cửa khẩu Hữu Nghị Quan ở thành phố Bằng Tường, Sùng Tả thuộc khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, Trung Quốc, bên kia là cửa khẩu Hữu Nghị, thuộc tỉnh Lạng Sơn của Việt Nam. Những ngày này, không khó để bắt gặp cảnh tượng những đoàn xe tấp nập, chạy xuyên biên giới, chở hàng hóa là đồ điện tử, điện lạnh xuất khẩu sang Việt Nam và nhập khẩu các loại trái cây về Trung Quốc.
Là cửa khẩu đường bộ nhập khẩu trái cây lớn nhất của Quảng Tây, Hữu Nghị Quan đã đẩy mạnh nâng cấp, cải tiến theo theo hướng thông minh để nâng cao hiệu suất thông quan, tạo ra những “luồng nhanh” cho trái cây Việt Nam và ASEAN nhập vào thị trường Trung Quốc.
Tại cửa khẩu Hữu Nghị Quan, những hoạt động thông minh có ở khắp nơi, như thiết bị nâng hạ điều khiển từ xa và xe IGV tự động không người lái đảm nhiệm phần lớn các công việc xếp dỡ, cho phép tự động chuyển container ngay khi đến bãi. Hoạt động không người thao tác đã trở thành xu hướng chủ đạo trong quy trình thông quan.
Ông Chu Hậu Đông, Phó Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy xây dựng Dự án cửa khẩu thông minh Hữu Nghị Quan (Trung Quốc)-Hữu Nghị (Việt Nam) cho biết, dự án cửa khẩu thông minh Hữu Nghị Quan là nhằm thực hiện thỏa thuận đạt được giữa hai nước.
Hiện nay, cửa khẩu thông minh phía Trung Quốc cơ bản xây dựng xong, bước vào giai đoạn khớp nối và thử nghiệm, dự kiến sẽ vận hành thử vào cuối năm nay. Đây là dự án cửa khẩu thông minh biên giới đầu tiên ở Trung Quốc với nhiều kỳ vọng về nâng cao năng lực thông quan, giảm tình trạng ùn ứ hàng hóa, thúc đẩy trao đổi kinh tế-thương mại giữa hai nước đi vào chiều sâu.
Dự án cửa khẩu thông minh Hữu Nghị Quan có mục tiêu chính là “3 giảm, 1 hạ, 1 nâng” (gồm giảm giấy tờ, giảm các bước, giảm nhân công; hạ chi phí thông quan và nâng cao hiệu suất) nhờ các thiết bị tự động hóa, từ đó hiện thực hóa thông quan trong 24 giờ và hàng hóa vận chuyển giữa vành đai kinh tế với Nam Ninh, thủ phủ của Quảng Tây làm trung tâm với vành đai kinh tế với Hà Nội làm trung tâm bảo đảm diễn ra trong 24 giờ.
Ông Chu Hậu Đông cho biết, theo mô hình truyền thống, tài xế phải lái xe đến kho bãi phía Việt Nam để bốc dỡ hàng. Khi cửa khẩu thông minh đi vào hoạt động hoàn toàn, xe container sẽ chỉ cần di chuyển đến khu vực trung chuyển container. Các quy trình tiếp theo sẽ được hệ thống điều phối, với các xe vận tải không người lái hoàn thành việc vận chuyển container.
Điều này giúp giảm đáng kể thời gian chờ đợi của tài xế và thời gian sử dụng phương tiện, giúp doanh nghiệp có thể rời đi ngay lập từ sau khi giao hàng và nhận hàng, giảm đáng kể thời gian xử lý theo quy trình.
Theo tính toán sơ bộ, sau khi dự án cửa khẩu thông minh Hữu Nghị Quan chính thức đi vào hoạt động và khớp nối đồng bộ với hệ thống cửa khẩu tương ứng ở phía Việt Nam, hiệu suất thông quan hàng hóa của cửa khẩu sẽ được nâng cao gấp 2 lần so với hiện nay, từ đó bảo đảm vững chắc cho sự ổn định của chuỗi cung ứng và chuỗi sản xuất giữa Việt Nam và Trung Quốc.
