Khẳng định điều đó trong bài viết Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, yêu cầu cấp bách của giai đoạn cách mạng mới, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh bốn nhiệm vụ trọng tâm cần phải thực hiện bởi đất nước đang đứng trước thời điểm lịch sử mới, yêu cầu đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền để đưa dân tộc tiếp tục tiến lên.
Các cấp ủy, tổ chức đảng thực hiện nhiệm vụ lãnh đạo bằng việc đề ra cương lĩnh, chiến lược, các định hướng về chính sách; đồng thời thông qua việc chỉ đạo thể chế hóa, cụ thể hóa quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng thành chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chương trình, kế hoạch hành động để thực hiện trong toàn xã hội. Khi đánh giá về công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng, Văn kiện Đại hội XIII nêu một trong những bài học kinh nghiệm là kịp thời tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận để đổi mới sáng tạo, chống bảo thủ, trì trệ; đồng thời đề ra yêu cầu, nhiệm vụ là nâng cao năng lực dự báo, hoạch định đường lối, chủ trương của các cấp ủy, tổ chức đảng.
“Thực tiễn đổi mới luôn vận động, phát triển, đòi hỏi đổi mới không ngừng phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng trên cơ sở kiên định các nguyên tắc của Đảng” - luận điểm này của Tổng Bí thư Tô Lâm đang là thực tiễn sinh động khi tất cả các cấp, các ngành, từ Trung ương đến cơ sở với tinh thần khẩn trương, quyết liệt, vừa chạy vừa xếp hàng” triển khai các công việc để tháo gỡ “nút thắt của nút thắt”, nhằm thể chế hóa các đường lối, chủ trương của Đảng, tiếp tục đẩy mạnh cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, xây dựng, hoàn thiện, nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.
Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu các địa phương, đơn vị bằng thực tế công việc đã thể hiện tinh thần thống nhất cao, giải pháp quyết liệt, đồng bộ, quyết tâm đạt các mục tiêu cụ thể của giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2030 mà Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đã đề ra.
Quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy đang được thực hiện đồng thời với nghiên cứu, hoàn thiện mô hình tổng thể của hệ thống chính trị, hoàn thiện thể chế, cơ chế vận hành các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Việc phân định rõ phương thức lãnh đạo của Đảng, cơ chế lãnh đạo của các cấp ủy từ Trung ương đến cơ sở bảo đảm các cơ quan, đơn vị, địa phương sau khi được sắp xếp, tinh gọn có chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được phân định rõ, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời nâng cao chất lượng giám sát, phản biện xã hội, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Các cơ quan, tổ chức đảng, cấp ủy các cấp từ Trung ương tới cơ sở được kiện toàn, “nâng cấp” và “nâng tầm”, góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.
Thực hiện tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, một mặt giảm gánh nặng chi ngân sách của Nhà nước, mặt khác góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, tạo cơ chế thu hút nhân tài, có cơ sở đổi mới lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất và tăng năng suất lao động. Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ là cơ chế vận hành nhất quán của hệ thống chính trị nước ta.
Việc Trung ương quyết định sắp xếp lại các đơn vị hành chính theo hướng bỏ bớt cấp hành chính trung gian, chú trọng tăng thẩm quyền, trách nhiệm của cấp cơ sở, "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", sẽ hạn chế tình trạng cấp ủy, tổ chức đảng bao biện, làm thay chính quyền các cấp; có nơi bỏ sót, đùn đẩy trách nhiệm, dễ dẫn đến phát sinh tiêu cực, phiền nhiễu. Khi bỏ bớt cấp trung gian, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ở từng vị trí việc làm sẽ chủ động trong đổi mới sáng tạo, giảm bớt tình trạng “dẫm chân lên nhau”. Giảm cấp hành chính trung gian, mở rộng không gian phát triển, tăng cường nguồn lực của địa phương, cũng sẽ tạo áp lực tự đổi mới sáng tạo và thực sự nêu gương đối với đội ngũ cán bộ, nhất là người đứng đầu.
Bổ sung, hoàn thiện và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng từ việc tăng cường hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả bộ máy của hệ thống chính trị sau khi sắp xếp, tinh gọn, đồng thời với ban hành cơ chế, chính sách để phát huy vai trò giám sát của nhân dân đối với hoạt động của các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu. Sắp xếp, tinh gọn bộ máy, thực hiện bỏ cấp hành chính trung gian với cơ chế phân cấp, phân quyền hiệu quả sẽ là giải pháp quan trọng để Đảng gần dân hơn, hiện thực hóa sinh động và đầy đủ cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”.
