Tháng Tám ngược về 80 năm trước, cả dân tộc ta vùng đứng lên đánh đổ chính quyền thực dân, phong kiến, giành lại chủ quyền về tay những dân cày, thợ thuyền của ruộng đồng, xưởng máy. Các nhân chứng ngày đó kể rằng, người người cứ tràn ra khắp các ngả đường, hướng theo lá cờ đỏ sao vàng tiến bước, khi quân địch đã rã rời, tan vỡ như những bọt sóng.

Hà Nội tổng khởi nghĩa 19/8, ngày 23/8 nổi dậy ở Huế, ngày 25/8 khởi nghĩa giành chính quyền ở Sài Gòn. Và ngày hạnh phúc nhất đã đến - Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập trên Quảng trường Ba Đình, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước đầu tiên của dân, do dân và vì dân ở Đông Nam Á. Nước Việt Nam từ đây “có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thực đã thành một nước tự do và độc lập”. Chỉ sau hơn 10 ngày, cuộc Tổng khởi nghĩa trong toàn quốc đã thắng lợi vô cùng nhanh chóng, trọn vẹn, kết thúc đêm dài những nghìn năm người dân bị đọa đày sống kiếp ngựa trâu.

Có nhiều nguyên nhân đã được tổng kết, trong đó, điều cốt lõi là do Đảng, Bác Hồ có tầm nhìn xa trông rộng, chuẩn bị tinh thần và lực lượng, chớp thời cơ tiến hành tổng khởi nghĩa. Đúng như nhận định của Bác: “Lúc này thời cơ thuận lợi đã tới, dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”. Thời cơ đến trong bối cảnh phát-xít Nhật ở Đông Dương tan rã, chính quyền tay sai tê liệt, quân đồng minh chưa kịp tiến vào Việt Nam, lực lượng cách mạng nước nhà đã được chuẩn bị, được tôi luyện qua các cao trào cách mạng. Thời cơ đến từ cuối năm 1943, tại mặt trận Thái Bình Dương, phát- xít Nhật thất bại liên tiếp.

Trong đêm 9/3/1945, cùng một lúc trên toàn cõi Đông Dương, Nhật đồng loạt nổ súng đảo chính lật đổ Pháp, Pháp kháng cự yếu ớt ở một vài nơi, còn hầu như buông súng, tháo chạy. Ngay trong đêm 9/3, dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Trường Chinh, Hội nghị Thường vụ mở rộng đã khai mạc. Bản Chỉ thị của Ban Thường vụ Trung ương Đảng: “Nhật-Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, được ban hành ngày 12/3/1945, là một quyết định chiến lược, như ngọn cờ dẫn dắt phong trào cách mạng trong cả nước. Tuyệt nhiên không có sự “ăn may”, nhờ một “khoảng trống quyền lực” nào đó như sau này các thế lực thù địch đã cố tình bịa đặt, xuyên tạc, nhằm hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng ta.

Ta đã đứng nên người độc lập (Tố Hữu) từ thắng lợi vẻ vang của Tổng khởi nghĩa Tháng Tám-1945 nhờ tinh thần anh dũng, sáng tạo, chớp thời cơ lớn. Sau này Chiến thắng lẫy lừng Điện Biên Phủ 1954, Đại thắng mùa Xuân 1975 cũng đều do Đảng ta đã chủ động nắm bắt thời cơ, tạo thời cơ và chớp thời cơ để giành thắng lợi, từ mỗi chiến dịch cho đến toàn cục. Đất nước đã giành được những thắng lợi to lớn, có ý nghĩa lịch sử sau gần 40 năm đổi mới và ngày nay đang bước vào kỷ nguyên mới vươn mình. Có tiếng gọi vang lên từ nguồn cội, non sông bờ cõi, từ trong sâu thẳm mỗi trái tim người dân đất Việt: Thời cơ cho hôm nay là gì?

Cảo thơm lần giở trước đèn, lịch sử đã chứng minh, mỗi bước ngoặt lớn của dân tộc đều gắn liền với việc nhận diện đúng thời cơ, chớp lấy thời cơ, thậm chí biến “nguy” thành “cơ”. Đó là bài học xuyên suốt về tầm nhìn chiến lược, năng lực lãnh đạo và cầm quyền của Đảng, sức mạnh đoàn kết toàn dân. Thời cơ đất nước hôm nay không còn là những quyết định cân não trên chiến trường thời chiến tranh mà là thời cơ trên mặt trận phát triển kinh tế, khoa học, công nghệ, văn hóa, thời cơ trong hội nhập quốc tế.

Đó là chuyển đổi số và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng công nghệ mà còn là một chiến lược phát triển quốc gia. Thời cơ lớn ở phía trước khi Việt Nam đang có điều kiện “nhảy vọt” về công nghệ nhờ làn sóng chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), blockchain (chuỗi khối)... Nếu tận dụng tốt công nghệ, có thể rút ngắn khoảng cách với các nước phát triển, xây dựng nền kinh tế số, chính phủ số và xã hội số.

Lịch sử đã chứng minh, mỗi bước ngoặt lớn của dân tộc đều gắn liền với việc nhận diện đúng thời cơ, chớp lấy thời cơ, thậm chí biến “nguy” thành “cơ”.

Đó là tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhờ vị trí địa lý, ổn định chính trị, dân số trẻ, lực lượng lao động dồi dào, đất nước ta là điểm đến hấp dẫn. Vì thế có khả năng cao trong việc thu hút FDI có chọn lọc, nâng cao chuỗi giá trị nội địa, phát triển công nghiệp hỗ trợ. Đây là thời cơ để nâng cao vị thế quốc tế, tham gia sâu hơn vào các định chế toàn cầu, từ đó mở rộng ảnh hưởng và hợp tác chiến lược.

Đó là, chúng ta đang trong thời kỳ dân số vàng, mà cơ hội hiếm có này chỉ kéo dài vài thập niên. Nếu không khai thác tốt, dân số vàng có thể trở thành gánh nặng già hóa. Hãy đón bắt thời cơ bằng cách đầu tư có trọng điểm vào giáo dục, đổi mới sáng tạo, nắm giữ cái “chìa khóa” sử dụng nhân tài và tri thức. Cha ông ta đã nói rất hay về điều này: “Đi một bước mắt nhìn thấy cỏ cây, đi mười bước ắt tìm thấy nhân tài”.

Thời cơ hôm nay là tổng hòa của nhiều yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Nhưng cơ hội không đồng nghĩa với vận may và nhiều khi chỉ đến một lần, ai biết nắm lấy thì thành công. Vì vậy, nắm bắt thời cơ không chỉ là trách nhiệm của những tư duy lớn “trán cháy rực nghĩ trời đất mới”, mà còn là sứ mệnh của mỗi người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Gần đây Bộ Chính trị đã ban hành bốn Nghị quyết quan trọng, được coi là “Bộ tứ chiến lược”. Đó là các nghị quyết về đột phá, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Phát triển kinh tế tư nhân. Những chủ trương, đường lối đúng và trúng với tầm nhìn xa chính là minh chứng cho điều này: Hãy nêu cao bản lĩnh và sáng tạo, vừa chớp thời cơ đến, vừa tạo thời cơ, nhưng thiên về thời cơ chủ động tạo ra.

Chớp thời cơ là đón bắt, là thời cơ đến từ bên ngoài, như việc chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo được ví như “tiếng chim gọi đàn”. Thời cơ khách quan, nhưng chỉ có giá trị khi ta nhận diện và hành động đúng lúc. Tạo ra thời cơ là đề ra những chủ trương, chính sách chiến lược, chính là cách ta chủ động dẫn dắt cuộc chơi. Đây không phải là phản ứng với tình hình, mà là định hình tương lai, là chiến lược lâu dài. Chẳng hạn, thay vì chờ các tập đoàn nước ngoài tới đầu tư công nghệ, ta định hướng chuyển đổi số quốc gia từ bên trong, tức là tự tạo ra thời cơ phát triển mới. Tự tạo thời cơ là nhìn xa trông rộng, dám đi trước, dám đổi mới thể chế, dám trao quyền cho khu vực tư nhân, tạo “sân chơi” để năng lực xã hội được phát huy; là không chỉ đi theo xu hướng thế giới, mà còn chủ động tạo vị thế riêng trong chuỗi giá trị toàn cầu.

-------------------------

Thời cơ hôm nay là tổng hòa của nhiều yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa.

-------------------------

Gần đây trong các diễn đàn quốc tế, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta thường nói: Chúng tôi tham gia tích cực, có trách nhiệm trong các vấn đề toàn cầu. Điều đó chính là thể hiện một tư duy chiến lược trong quản trị quốc gia hiện đại. Chúng tôi giúp bạn cũng chính là giúp mình trong giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, hòa bình thế giới... Điều này sẽ giúp nâng cao uy tín quốc gia, tranh thủ tối đa thời cơ, thuận lợi, đẩy lùi nguy cơ, thách thức đưa đất nước phát triển, bứt phá và cất cánh.

Việc đóng góp tích cực, có trách nhiệm trong các vấn đề toàn cầu không chỉ thể hiện tinh thần quốc tế và đạo đức, mà còn là cách để chủ động tạo ra cơ hội phát triển, nâng cao vị thế và tăng cường năng lực ứng phó với thách thức toàn cầu. Đó là một chiến lược chủ động và khôn ngoan trong quản trị quốc gia thời hội nhập.

Lịch sử là sức mạnh từ quá khứ của mỗi dân tộc. Năm tháng sẽ qua đi, nhưng thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 vẫn có ý nghĩa vô cùng to lớn, “đem sức ta mà giải phóng cho ta” trong thời đại mới. Cách mạng Tháng Tám không chỉ là một cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, mà còn là nền tảng để đất nước ta xây dựng một xã hội mới, độc lập, tự do, dân chủ và phát triển, vươn mình ra biển lớn cùng bạn bè quốc tế.