Sáng 3/11, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội làm việc tại hội trường, nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nhất trí sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng của Đảng sắp xếp, hoàn thiện bộ máy của hệ thống chính trị và hoàn thiện hệ thống pháp luật, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bảo đảm đồng bộ trong cải cách thể chế, đồng thời, tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc thực tế phát sinh.
Trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo Luật gồm 3 Điều. Trong đó, sửa đổi, bổ sung nội dung của 23/63 điều, trong đó, sửa đổi, bổ sung 17/63 điều, bãi bỏ một số quy định tại 5 điều và bổ sung quy định mới tại 5 điều.
Tăng cường sự chủ động, trách nhiệm chính quyền địa phương trong sử dụng ngân sách
Để tiếp tục thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền, gắn liền với việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu quả quản trị, dự thảo Luật đã quy định trao quyền cho Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính trong một số nhiệm vụ về quản lý nợ, tăng cường sự chủ động và tự chịu trách nhiệm cho chính quyền địa phương trong việc quyết định, sử dụng ngân sách. Theo đó bổ sung quy định rõ hơn về nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước, Chính phủ, sửa đổi, bổ sung về quyền hạn, nhiệm vụ của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, cụ thể như sau:
Nhằm cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục, dự thảo Luật đề xuất bổ sung quy định bộ, Ủy ban nhân dân tỉnh, Ủy ban nhân dân thành phố, doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, công ty con của doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ nắm giữ 100% vốn điều lệ lập đề xuất khoản vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài gửi Bộ Tài chính để đánh giá, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt làm cơ sở thực hiện các thủ tục đầu tư chương trình, dự án. Thông tin về đề xuất khoản vay tập trung vào 4 nội dung của khoản vay nước ngoài dự kiến huy động và thư quan tâm của nhà tài trợ (nếu có), giảm bớt hàm lượng thông tin mà cơ quan chủ quản cần cung cấp tại khâu này.
Đồng thời, bổ sung quy định thời hạn Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kế hoạch vay, trả nợ công hằng năm để đồng bộ triển khai dự toán ngân sách Nhà nước, kế hoạch đầu tư công, kế hoạch vay, trả nợ hằng năm khi được các cấp thẩm quyền phê chuẩn, phê duyệt.
Để tháo gỡ vướng mắc cho các đơn vị sự nghiệp công lập trong việc bố trí tài sản đảm bảo đối với phần vốn vay lại, thể chế hóa chủ trương khuyến khích tại Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, Chính phủ kiến nghị đưa vào Luật quy định giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết, là cơ sở để quy định không yêu cầu tài sản bảo đảm đối với tổ chức khoa học và công nghệ, cơ sở giáo dục đại học công lập khi vay lại nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ.
Một số nội dung lược bỏ nhằm bảo đảm đồng bộ với quy định của Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi), bao gồm bãi bỏ các nội dung quy định liên quan đến Chương trình quản lý nợ công 3 năm, bãi bỏ quy định về hình thức vay từ quỹ dự trữ tài chính của Nhà nước và thủ tục trình Thủ tướng Chính phủ quyết định việc vay quỹ dự trữ tài chính của Nhà nước…
Bảo đảm phân cấp, phân quyền đi đôi với minh bạch và quản lý hiệu quả huy động sử dụng vốn vay
Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày nêu rõ, Ủy ban nhất trí sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng của Đảng sắp xếp, hoàn thiện bộ máy của hệ thống chính trị và hoàn thiện hệ thống pháp luật, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bảo đảm đồng bộ trong cải cách thể chế, đồng thời, tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc thực tế phát sinh.
Về những nội dung phân cấp, phân quyền, Ủy ban cơ bản thống nhất với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số nội dung liên quan đến phân cấp thẩm quyền Thủ tướng Chính phủ quyết định hạn mức vay về cho vay lại và hạn mức bảo lãnh Chính phủ hằng năm gắn liền với việc phê duyệt Kế hoạch vay, trả nợ công, góp phần rút ngắn thủ tục phê duyệt hạn mức vay về cho vay lại và hạn mức bảo lãnh Chính phủ hằng năm; bổ sung nhiệm vụ của Bộ Tài chính nhằm bảo đảm linh hoạt trong quá trình thực thi, cắt giảm thủ tục hành chính. Bên cạnh đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát để bảo đảm quy định phân cấp, phân quyền đi đôi với tăng cường khách quan, minh bạch và bảo đảm quản lý hiệu quả huy động, sử dụng vốn vay.
Về điều kiện được vay lại, phương thức cho vay lại, Ủy ban thống nhất quy định đơn vị sự nghiệp công lập được tiếp cận vay vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài. Tuy nhiên, đề nghị cân nhắc quy định cơ quan cho vay không bị chịu rủi ro về tín dụng, đánh giá kỹ lưỡng về tác động, rủi ro phát sinh để bảo đảm an toàn nợ công; rà soát để quy định phù hợp, chặt chẽ trong trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập không đáp ứng điều kiện được vay lại.
Về tổ chức vay, trả nợ của chính quyền địa phương, dự thảo Luật sửa đổi theo hướng bỏ quy định tỉnh “lấy ý kiến chấp thuận của Bộ Tài chính về điều kiện, điều khoản của trái phiếu chính quyền địa phương trước khi tổ chức phát hành”, phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phê duyệt Đề án phát hành trái phiếu.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết Ủy ban nhận thấy, việc sửa đổi nhằm tăng quyền tự chủ cho địa phương, địa phương chịu trách nhiệm toàn diện, giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian phát hành, tạo điều kiện để địa phương huy động vốn nhanh hơn cho các dự án. Bên cạnh đó, cần quy định rõ việc giao quyền hoàn toàn cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phê duyệt phát hành trái phiếu của địa phương bảo đảm trong tổng mức vay được Quốc hội phê duyệt và trong hạn mức bội chi ngân sách địa phương theo quy định, bảo đảm an toàn nợ công.
