Những người mẹ Anh hùng ở Hải Thượng

Những người mẹ Anh hùng ở Hải Thượng

 94 người mẹ ở xã Hải Thượng vinh dự được Ðảng và Nhà nước phong tặng, truy tặng danh hiệu cao quý Bà mẹ Việt Nam Anh hùng đến nay còn sống được 2 người. Câu chuyện về lòng trung hiếu với Tổ quốc và tình mẫu tử của họ như những trang gia phả thắm đỏ.

Những người mẹ ở xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị Anh hùng đã tham gia hoạt động cách mạng, đào hàng trăm căn hầm bí mật trong lòng địch nuôi giấu, che chở cán bộ cũng như chính những người con của mẹ tham gia bộ đội, du kích.

Xã Hải Thượng có vị trí, địa hình rất quan trọng, là vùng tiếp nối giữa miền núi, đồng bằng và đô thị, án ngữ về phía nam của thị xã Quảng Trị, nơi có Thành cổ Quảng Trị. Những ngày đất nước còn chiến tranh dù nằm trong lòng địch, nhưng người dân Hải Thượng một lòng theo cách mạng rất sớm, từ khi Ðảng mới ra đời, nên chính quyền miền nam cũ xem địa phương này như cái gai trong mắt, muốn "nhổ bỏ, xóa dấu vết" bất cứ lúc nào.

Thế nhưng, người dân vùng quê cách mạng này không biết sợ, chỉ chọn một con đường cầm súng tiến lên phía trước để giành lấy độc lập cho Tổ quốc. Thời đó ở Hải Thượng tồn tại "mô hình" quản lý đan xen làm cho đế quốc Mỹ và chính quyền miền nam cũ hết sức đau đầu, ban ngày là chính quyền của chế độ miền nam cũ; ban đêm là chính quyền của cách mạng do những cán bộ hoạt động bí mật lãnh đạo.

Nhớ lại những ngày chiến tranh, làm cơ sở cách mạng, mẹ Đào Thị Vui, 100 tuổi ở thôn Đại An Khê cho biết chỉ có tình yêu với cách mạng thôi vẫn chưa đủ, mà còn phải sáng suốt, thông minh đấu trí với quân địch mới bảo toàn được lực lượng cách mạng.

Mẹ Việt Nam Anh hùng Đào Thị Vui, 100 tuổi, ở thôn Đại An Khê chia sẻ cùng phóng viên Báo Nhân Dân.
Mẹ Việt Nam Anh hùng Đào Thị Vui, 100 tuổi, ở thôn Đại An Khê chia sẻ cùng phóng viên Báo Nhân Dân.

Những năm 1966-1972 là giai đoạn chiến trường ở Hải Thượng luôn khốc liệt. Quân đội Mỹ và chính quyền miền nam xác định Hải Thượng là địa bàn cực kỳ quan trọng nên tập trung bom đạn chà đi, xát lại hàng trăm lần nhằm làm lung lay ý chí cách mạng của người dân. Quân địch càng hung hãn, nhân dân Hải Thượng càng kiên cường, biết bao lần làm chúng khốn đốn.

Vì vậy, vào năm 1968, chính quyền miền nam phải nắn đoạn Quốc lộ 1, không cho đi qua xã Hải Thượng nữa để chạy lên phía tây như bây giờ chính là để tránh cộng sản ở khu vực này. Dù ở ngay trong lòng địch, vào tháng 12/1969, Hải Thượng đã được Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền nam Việt Nam phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân giải phóng, trở thành xã Anh hùng đầu tiên của Quảng Trị.

Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Hải Thượng, Trần Văn Kính cho biết, xã Hải Thượng có số lượng liệt sĩ và Bà mẹ Việt Nam Anh hùng nhiều nhất tỉnh; có nghĩa trang liệt sĩ xã quy mô nhất so với các xã trong nước với gần 2.000 nấm mộ, trong đó có 438 người là con em của xã. Truyền thống cách mạng hào hùng đã trở thành bệ phóng, nâng cánh cho vùng quê này phát triển nhanh và mạnh về các mặt kinh tế, văn hóa, xã hội, trở thành một trong tám xã điểm nông thôn mới của tỉnh Quảng Trị.

Những nghĩa cử tri ân của thế hệ sau với các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh và các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng còn sống của xã Hải Thượng.
Những nghĩa cử tri ân của thế hệ sau với các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh và các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng còn sống của xã Hải Thượng.

Sau ngày đất nước thống nhất, Hải Thượng có 438 con em được suy tôn liệt sĩ, 341 người được hưởng chế độ thương binh; 1.560 người được tặng thưởng Huân chương, Huy chương Kháng chiến các loại. Hiện xã có 94 mẹ được Ðảng và Nhà nước phong tặng, truy tặng danh hiệu cao quý Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, trong đó có 2 mẹ còn sống là mẹ Ðào Thị Vui ở thôn Ðại An Khê; mẹ Phan Thị Thuộc ở thôn Thượng Xá. Những chàng trai, cô gái con em xã Hải Thượng ra đi theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, đã anh dũng hy sinh trên mảnh đất anh hùng. Biết bao người mẹ Hải Thượng dù đã nhận được tin báo con đã hy sinh nhưng vẫn luôn ngóng đợi con về. Khi còn sống chiều nào các mẹ cũng ra bờ sông Nhùng, nơi bến đò tiễn con đi ngày đó để ngóng đợi con về.

Tri ân người có công và tình mẫu tử

Một việc làm rất nhân văn của Hải Thượng mà có lẽ đây là địa phương cấp xã đầu tiên trên đất nước thực hiện. Nhằm tôn vinh công lao, đức hy sinh cao cả của các mẹ đã hiến dâng chồng, con cho cách mạng, đất nước, cách đây 2 năm, Ðảng ủy xã Hải Thượng thống nhất vận động xây dựng Khu tưởng niệm Bà mẹ Việt Nam Anh hùng bằng hình thức xã hội hóa. Khu tưởng niệm nằm gắn với Nghĩa trang Liệt sĩ xã Hải Thượng.

Khu tưởng niệm Bà mẹ Việt Nam Anh hùng nằm gần với Nghĩa trang Liệt sĩ xã Hải Thượng.
Khu tưởng niệm Bà mẹ Việt Nam Anh hùng nằm gần với Nghĩa trang Liệt sĩ xã Hải Thượng.

Bắt đầu từ cuối năm 2018, Ban vận động xã Hải Thượng phát lời kêu gọi con em của xã đang công tác khắp mọi miền đất nước ủng hộ vật chất, tiền bạc, tiếp nhận được số tiền đóng góp gần 2,2 tỷ đồng. Sự đồng lòng đóng góp kinh phí, công sức của nhân dân xã Hải Thượng, các tấm lòng gần xa đối với công trình tri ân đầy ý nghĩa này vượt xa sự mong đợi của địa phương. Có nhiều cá nhân không phải người địa phương nhưng thấy cách vận động tri ân này rất hay và ngưỡng mộ các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng nên xin phát tâm ủng hộ từ 20 triệu, 50 triệu đến 200 triệu đồng.

Ngày 20/12/2019 công trình chính thức khánh thành trở thành niềm tự hào của người dân xã Hải Thượng.
Ngày 20/12/2019 công trình chính thức khánh thành trở thành niềm tự hào của người dân xã Hải Thượng.

Ông Lê Hữu Thăng, người thôn Đại An Khê, xã Hải Thượng, thay mặt con em của xã chia sẻ cảm thấy rất tự hào và hãnh diện là người dân của xã Hải Thượng Anh hùng; được đóng góp một phần nhỏ công sức vào công trình tri ân, tưởng niệm vô cùng ý nghĩa này làm ông rất hạnh phúc. Ngoài ý nghĩa là nơi thờ tự các Mẹ Việt Nam Anh hùng, tưởng nhớ Bác Hồ kính yêu, khu tưởng niệm còn là nơi giáo dục lý tưởng cách mạng, vun đắp lòng yêu nước cho thế hệ trẻ.

Ông Lê Hữu Thăng, người thôn Đại An Khê, xã Hải Thượng chia sẻ câu chuyện xây dựng khu tưởng niệm Bà mẹ Việt Nam Anh hùng.

Toàn bộ khu tưởng niệm được xây dựng trên diện tích đất rộng hơn 500m², nhìn ra hồ nước rộng gần 5ha được trồng sen hồng, sen xanh, và trồng lúa rất đẹp; có các hạng mục: nhà thờ chính, tháp chuông, vườn hoa, nhà vọng cảnh. Nhà thờ chính được thiết kế theo lối ba gian, gian giữa thờ Bác Hồ, hai gian hai bên thờ các Mẹ Việt Nam Anh hùng.

Toàn cảnh Nghĩa trang Liệt sĩ xã Hải Thượng.
Toàn cảnh Nghĩa trang Liệt sĩ xã Hải Thượng.

Với 92 mẹ đã qua đời, ngoài tên tuổi, ngày mất còn có thêm di ảnh và tên chồng, tên con, ngày các con của các mẹ đã hy sinh được khắc ghi tại đền thờ. 2 mẹ còn sống đã được khắc tên, tuổi, ngày tháng năm sinh, để dành nơi đặt di ảnh, sau khi các mẹ qua đời Ban vận động sẽ khắc ngày mất và đưa di ảnh vào thờ tự trong khu này. Rất nhiều các con của 94 mẹ khi hy sinh chưa có gia đình, nên khu tưởng niệm cũng là nơi tri ân và thờ chính cho các mẹ.

Tên tuổi của các Mẹ Việt Nam Anh hùng được khắc ghi đầy đủ tại nơi thờ tự trong khu tưởng niệm.
Tên tuổi của các Mẹ Việt Nam Anh hùng được khắc ghi đầy đủ tại nơi thờ tự trong khu tưởng niệm.

Phía trước nhà thờ là nhà tháp chuông; trong khuôn viên khu tưởng niệm có vườn hoa, điểm nhấn là nhà vọng cảnh hướng ra hồ nước. Ngay cổng khu tưởng niệm trồng hai cây vú sữa, tượng trưng cho dòng sữa mát lành của mẹ luôn nuôi dưỡng, che chở các con.

Khu tưởng niệm các Mẹ Việt Nam Anh hùng xã Hải Thượng.
Khu tưởng niệm các Mẹ Việt Nam Anh hùng xã Hải Thượng.

Hình ảnh Khu tưởng niệm được xây dựng gắn liền với Nghĩa trang Liệt sĩ xã Hải Thượng đã tạo ra những ấn tượng sâu đậm, sự xúc động, tự hào của người dân Hải Thượng cũng như người dân Quảng Trị. Hình ảnh ấm áp, ý nghĩa ấy đã chạm sâu tới những tình cảm thiêng liêng về tình mẫu tử và tình yêu Tổ quốc. Ở cái tuổi mười bảy, mười tám, những người lính thế hệ ấy có thể nhiều người còn chưa biết yêu. Nhưng họ có mẹ. Những lời ru của mẹ vẫn còn nguyên vẹn trong ký ức của những chàng trai, cô gái còn rất trẻ. Họ hy sinh, thân thể họ hóa vào đất đai cho Tổ quốc. Còn linh hồn họ thì trở về với mẹ, với ký ức tuổi thơ đã thấm đẫm những lời ru của mẹ. Tình mẫu tử thiêng liêng, sự hiếu nghĩa và lòng trung hiếu với Tổ quốc đã hòa quyện với nhau. Chính điều đó đã làm nên sự trường tồn của Tổ quốc chúng ta, của tâm hồn Việt.

Có thể bạn quan tâm

Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng.

Xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân đạt hiệu quả cao

Chiều 5/12, Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng, nhằm giám sát công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện một số chuyên đề trọng tâm, cấp bách cuối năm 2025; kiểm điểm tự đánh giá xếp loại chất lượng của Ban Thường vụ Đảng ủy xã năm 2025.

Các đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Lương Quốc Đoàn (lần lượt thứ nhất và ba từ trái sang) trao giải A Giải báo chí và giải A Cuộc thi viết cho các tác giả, đại diện nhóm tác giả tiêu biểu.

Trao giải báo chí về "tam nông" tặng 34 tác phẩm xuất sắc

Năm nay, Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn ghi nhận kỷ lục về số lượng tác phẩm dự thi với gần 1.900 bài gửi. Từ đây, Ban tổ chức đã đánh giá, lựa chọn và tìm ra hai giải A, bốn giải B, sáu giải C, mười giải Khuyến khích và 12 giải chuyên đề. Báo Nhân Dân có một tác phẩm giành giải chuyên đề.

Trao giải "Vinh danh người truyền lửa" cho 15 cá nhân xuất sắc.

Vinh danh những “Người truyền lửa” vì cống hiến, đóng góp thiết thực cho cộng đồng

Những cá nhân tiêu biểu nhất của giải thưởng “Vinh danh Người truyền lửa” đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau nhưng đều có chung một tinh thần luôn nỗ lực không ngừng vì những điều tốt đẹp. Câu chuyện họ mang theo đã truyền cảm hứng, góp phần bồi đắp niềm tin, khơi dậy khát vọng cống hiến và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng.

Anh Lương Minh Tùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Đắk Lắk trao tặng Bằng khen của Ban Chấp hành Tỉnh đoàn Đắk Lắk cho anh Nguyễn Văn Minh.

Tặng Bằng khen cho anh Nguyễn Văn Minh vì đã có hành động dũng cảm cứu người trong mưa lũ

Hành động dũng cảm của anh Nguyễn Văn Minh không chỉ hỗ trợ lực lượng chức năng kịp thời đưa người dân ở vùng lũ đến nơi an toàn, anh còn có tinh thần trách nhiệm, xả thân vì cộng đồng, là tấm gương điển hình về người tốt, việc tốt để đoàn viên, thanh niên trong và ngoài tỉnh học tập, rèn luyện.

Tin nổi bật ngày 5/12: Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và chính sách phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; làm rõ nguyên nhân vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, TP Hồ Chí Minh

Tin nổi bật ngày 5/12: Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và chính sách phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; làm rõ nguyên nhân vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, TP Hồ Chí Minh

Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; điều tra làm rõ nguyên nhân, khắc phục hậu quả vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, Thành phố Hồ Chí Minh … là một số tin tức đáng chú ý ngày 5/12.

Đoạn bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long đã bị nước biển cuốn trôi hoàn toàn.

Sớm gia cố bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải

Những ngày này, triều cường kết hợp với sóng to, gió lớn đã gây sạt lở hơn 500m bờ bao ngăn triều cường khu vực Cồn Nhàn thuộc 2 ấp Đông Thành, Hồ Thùng, xã Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long. Nước biển tràn vào đất liền gây thiệt hại thủy sản, hoa màu, ảnh hưởng khoảng 50ha đất sản xuất của hàng chục hộ dân.

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã ký Công điện số 236/CĐ-TTg ngày 5/12/2025, yêu cầu các cơ quan chức năng khẩn trương xử lý vụ cháy xảy ra lúc 4 giờ 37 cùng ngày tại số 227 Trần Hưng Đạo, phường Cầu Ông Lãnh (TP Hồ Chí Minh), khiến bốn người thiệt mạng và hai người bị thương. 

Dự án "Mắt sáng cộng đồng" bố trí các xe phẫu thuật lưu động đạt chuẩn bệnh viện để hỗ trợ người dân vùng sâu, vùng xa.

Dự án "Mắt sáng cộng đồng": Mỗi đôi mắt sáng trở lại là một cuộc đời lần nữa mở ra

Hơn 10 năm về trước, đoàn bác sĩ của Bệnh viện Mắt quốc tế DND không quản ngại khó khăn, đến Quỳnh Nhai (Sơn La) để tiến hành thay thủy tinh thể cho hơn 100 người cao tuổi. "Đó là những ngày trời rét căm, chúng tôi 'mang' cả phòng mổ lên núi, với mong muốn đem ánh sáng trở lại cho bà con vùng cao", bác sĩ Quỳnh hồi tưởng.

Thành phố Đà Nẵng họp triển khai "chiến dịch Quang Trung".

Đà Nẵng tăng tốc triển khai "chiến dịch Quang Trung"

Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng yêu cầu việc sửa chữa và xây dựng lại nhà cửa phải bảo đảm tiêu chí an toàn, bền vững, không để tình trạng nhà làm xong 2-3 năm đã hư hỏng. Tại các địa bàn khó khăn chưa triển khai được phải có phương án tạm thời cho dân ngay.

Phối cảnh cầu vượt trực thông trên tuyến đường Cổ Linh.

Làm cầu vượt trực thông dài hàng trăm mét giải quyết ùn tắc đường Cổ Linh

Do lưu lượng phương tiện lớn, đường Cổ Linh (Hà Nội) luôn trong tình trạng ùn tắc, mất trật tự an toàn giao thông, là “điểm nghẽn” phát triển kinh tế-xã hội của khu vực. Dù mới đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng phường Long Biên đã chủ động đề xuất giải pháp giải quyết căn cơ tình trạng này.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Hồ Văn Niên cùng lãnh đạo các ban, sở, ngành của tỉnh và địa phương thực hiện nghi thức khởi công xây dựng nhà mới cho gia đình bà Hồ Thị Hương, ở xã Tây Trà.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu sớm hoàn thành việc xây mới và sửa chữa nhà cho người dân vùng bão lũ

Sáng 5/12, tại buổi lễ trao kinh phí hỗ trợ cho các gia đình có nhà bị hư hỏng do mưa lũ ở xã Tây Trà, đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu địa phương huy động tối đa nguồn lực, sớm hoàn thành việc xây mới, sửa chữa nhà, để các gia đình nhanh chóng ổn định chỗ ở, an cư, lạc nghiệp.

Văn phòng Làng trẻ em SOS Việt Nam.

Cần giải quyết tốt các vấn đề đặt ra khi chuyển các Làng SOS về địa phương quản lý

Gần 40 năm qua, với sự hỗ trợ của Làng trẻ em SOS quốc tế và các nhà tài trợ, Việt Nam có hơn 7.000 trẻ em, thanh, thiếu niên được nuôi dưỡng tại 17 cơ sở. Hiện nay, do nhiều nguyên nhân, nhiều Làng trẻ SOS cơ sở bị dừng nguồn tài trợ dẫn đến gặp nhiều khó khăn trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em.