Ngày trở về của những người được đặc xá

Trong tình hình dịch bệnh Covid-19 đang có những diễn biến phức tạp, do vậy, không có cảnh tượng người nhà các đối tượng được đặc xá tới đón người thân như thường lệ mà các trại giam đã bố trí đoàn xe ô-tô gắn phù hiệu đưa họ trở về nơi cư trú an toàn tuyệt đối.

Những phận người từng lầm lỡ

Mặc dù 8 giờ 30 phút sáng 1/9 mới diễn ra Lễ Công bố quyết định đặc xá thế nhưng từ 6 giờ 30 phút sáng, 68 phạm nhân nằm trong danh sách đặc xá lần này của trại giam Phú Sơn 4 (Thái Nguyên) và những phạm nhân chưa được đặc xá lần này nhưng có thành tích cải tạo tốt đã có mặt từ sớm tại hội trường, bảo đảm các quy định phòng, chống dịch.

Phạm nhân Cấn Thị Thủy, sinh năm 1998, quê Thạch Thất, Hà Nội, trên tay bồng đứa con nhỏ mới 6 tháng, dường như đón nhận được nhiều sự chú ý của cán bộ quản giáo, phóng viên báo chí. Vào trại thụ án với tội danh mua bán trái phép ma túy hơn một tháng, Thủy mới biết mình mang thai. Nhìn đứa trẻ kháu khỉnh, bụ bẫm trên tay mẹ, ai cũng có thể  cảm nhận được, chế độ giành cho nữ phạm nhân mang thai và cho con bú nơi đây rất tốt.

Nói về dự định sau khi ra trại, Thủy cho biết: “Chồng em nói cứ về rồi tính, vì giờ con còn nhỏ, Hà Nội lại đang giãn cách. Trước đó, sau khi có tên trong danh sách được đặc xá, trại Phú Sơn cho chúng em đi học lớp tái hòa nhập cộng đồng một tuần, nên đã nắm bắt đầy đủ chế độ giành cho người chấp hành xong án phạt tù trở về, có thể vay vốn đầu tư làm ăn, địa phương giới thiệu việc làm. Do vậy, khi con em cứng cáp thêm một thời gian sẽ ra chính quyền nhờ giúp đỡ”.

Đôi tay run run cầm tờ giấy chứng nhận đặc xá, ông Đồng Phi Ngãi, sinh năm 1945, nhanh chóng đi thay bộ quần áo mới cán bộ trại vừa phát, rồi ra ngồi chờ xe đưa về gia đình. Dáng người nhỏ bé, gầy gò, mảnh khảnh không ai nghĩ ông Ngãi lại vào trại với tội danh giết người.

Kẻ khiến ông nảy sinh ý định giết người chính là con trai cả sinh năm 1975 vốn ngỗ ngược, ngổ ngáo, nghiện ma túy nhiều năm. Trong một lần bị con trai lên cơn vật thuốc, xin tiền, với những lời nói, hành động phi nhân tính, ông Ngãi lên cơn uất ức tột độ và cầm dao chém chính giọt máu đào của mình.

Ông run run chỉ ra phía cánh cổng trại giam: Những ngày ở trại tạm giam, cái thằng tôi chém có tới thăm bố một lần. Những ngày chấp hành án, tôi luôn ân hận với lỗi lầm của mình. Trở về, tôi với bà lão sẽ cố gắng sống khỏe, sống có ích, dạy dỗ, bảo ban đám cháu chắt của mình phải sống và học tập thật tốt.  

Nguyễn Duy Long, sinh năm 1982, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương, nhận án 17 năm, tội danh Tham ô tài sản. Với những thành tích cải tạo nổi bật, Long có 3 lần được giảm án.

Khác với những gương mặt tự ti, thậm chí sợ hãi của những người chấp hành án tù lâu năm, thường lo ngại điều gì chờ đợi họ phía bên ngoài cánh cổng trại giam, là xã hội mà họ đã bị cách ly lâu ngày, Long thì không. Long trả lời rất tự tin: Một hai năm đầu mới thi hành án, tôi cũng có cảm giác bi quan, chán chường. Nhưng sau đó, được ban giám thị, cán bộ quản giáo luôn bên cạnh lắng nghe, bảo ban tận tình, tôi dần lấy lại tinh thần, xác định tư tưởng, chỉ có an tâm tư tưởng, lao động, cải tạo tốt mới mong có ngày được ra khỏi đây sớm. Được biết, bây giờ, mọi người không còn kỳ thị với những người từng lầm lỡ như trước. Điều này khiến chúng tôi tự tin trở về, nhanh chóng hòa nhập cộng đồng.  

Chuyến xe ngày về đặc biệt

Từ năm 2017 cho đến nay, Đảng, Nhà nước ta đã tiến hành 8 đợt đặc xá. Đợt năm 2021 là đợt đặc xá đầu tiên sau khi Luật Đặc xá năm 2018 có hiệu lực. Ngày 30/8/2021, Chủ tịch nước đã ký Quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn cho 3.026 phạm nhân và chín người đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù.

Điều đó tiếp tục khẳng định và thể hiện truyền thống nhân đạo của dân tộc, chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước đối với người bị kết án phạt tù đã thật sự cải tạo tiến bộ, khuyến khích người bị kết án đang chấp hành án phạt tù ăn năn hối cải, tích cực học tập, lao động cải tạo, sớm được hưởng sự khoan hồng của Nhà nước, trở thành người có ích cho gia đình và xã hội.

Đến dự, phát biểu tại Lễ công bố Quyết định đặc xá năm 2012 tại trại giam Phú Sơn 4, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh ghi nhận, mặc dù thời gian gấp, tình hình dịch bệnh có nhiều diễn biến phức tạp trên địa bàn cả nước, song các thành viên Hội đồng Tư vấn đặc xá cùng các bộ, ban, ngành, đặc biệt là các trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an các địa phương trong cả nước đã nhanh chóng hoàn tất hồ sơ, xét duyệt chặt chẽ, thận trọng, đúng đối tượng, điều kiện, bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan, dân chủ, đúng pháp luật  

Căn dặn những người được đặc xá lần này, đồng chí Phạm Bình Minh nhấn mạnh: Đặc xá mới chỉ là bước khởi đầu của con đường hướng thiện. Trước mắt các anh, các chị còn nhiều thử thách; bên cạnh đó là sự cám dỗ, lôi kéo, xúi giục thậm chí đe dọa của người xấu, kẻ ác.

Với những kết quả phấn đấu học tập, lao động, cải tạo tiến bộ ở trại giam, Phó Thủ tướng tin tưởng rằng, các phạm nhân được đặc xá sẽ vượt qua mọi khó khăn, thử thách và tự tin hơn, vững vàng hơn trong cuộc sống để thực sự trở thành người lương thiện, xây dựng đời sống ổn định, gia đình đầm ấm, hạnh phúc và dứt khoát không tái phạm tội, vi phạm pháp luật.

Đối với cấp ủy, chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể, Phó Thủ tướng đề nghị tạo mọi điều kiện thuận lợi để người được đặc xá xóa bỏ mặc cảm, nhanh chóng tái hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống.

Thiếu tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Công an cho biết, trong khi nhiều địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an đã có phương án cụ thể để bàn giao, tiếp nhập, đưa người được đặc xá về địa phương bảo đảm an toàn phòng, chống dịch, không để người được đặc xá không về được nơi cư trú, vi phạm các quy định phòng, chống dịch.

Các cơ sở giam giữ phối hợp các cơ quan y tế tại địa phương tổ chức xét nghiệm Covid-19 cho tất cả những phạm nhân được đặc xá. Khi về đến địa phương, người được đặc xá tiếp tục được xét nghiệm và hướng dẫn thực hiện các biện pháp phòng, chống Covid-19.

Đối với các cơ sở giam giữ và nơi về cư trú của phạm nhân được đặc xá nằm trong vùng giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 16 hoặc không có phương tiện giao thông đều được các Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh và các cơ sở giam giữ phạm nhân tổ chức tiếp nhận, bàn giao và đưa về UBND cấp xã nơi phạm nhân về cư trú để xét nghiệm và thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch theo quy định của các địa phương.

Lễ công bố quyết định đặc xá giản dị, ngắn gọn nhưng trang nghiêm, xúc động, 68 người từng lầm lỡ nay có cơ hội lần thứ hai để thay đổi cuộc đời. Những bước chân gấp gáp tiến về năm đoàn xe ô-tô có gắn các phù hiệu ưu tiên nhanh chóng đưa họ trở về nhà đoàn tụ, khi ánh nắng chói chang của ngày mới vừa kịp lên. Những phạm nhân còn lại quay trở về các phân trại giam với một tinh thần và ý chí tốt hơn cho những ngày học tập, lao động cải tạo tới, với một sự mong mỏi khôn xiết sẽ sớm nhận sự khoan hồng của Đảng và Nhà nước trong những lần tiếp theo.