“Mười bông hoa thép” trên vùng đất Lam Hạ Anh hùng

Những ngày tháng 7 tri ân các anh hùng liệt sĩ, chúng tôi có dịp trở lại địa danh Lam Hạ (thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam), nơi có Đền thờ các anh hùng liệt sĩ tỉnh Hà Nam và 10 liệt nữ Lam Hạ. Đến nơi đây, chúng ta như được nhắc nhớ những ký ức không thể nào quên về một thời đạn bom khốc liệt của những năm tháng rực lửa trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước oanh liệt của nhân dân ta.
Hình ảnh 10 nữ dân quân Lam Hạ đang được lưu giữ tại đền thờ.
Hình ảnh 10 nữ dân quân Lam Hạ đang được lưu giữ tại đền thờ.

Để bảo vệ Thị xã Phủ Lý và những vùng lân cận, ngày 5/8/1965, Đại đội dân quân phòng không xã Lam Hạ khi ấy được thành lập, gồm 87 người, là những thiếu nữ dân quân đã không sợ gian khó, không sợ hy sinh, chiến đấu kiên cường, chống trả quyết liệt với giặc trời “thần sấm”, “con ma”, góp phần bẻ gãy ý đồ của đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền bắc.

Trong những ngày đầu cuộc chiến, các nữ dân quân tuổi đời từ 16 đến 24 của 2 thôn Đình Tràng và Đường Ấm đã anh dũng chiến đấu và hy sinh ngay trên mâm pháo. Các chị đã làm nên huyền thoại về “Mười bông hoa thép trên vùng đất Lam Hạ Anh hùng”. Các chị là những người phụ nữ Việt Nam đầu tiên đánh giặc trên không với hành động đối mặt nhằm thẳng quân thù mà bắn. Chiến thắng và sự hy sinh của 10 cô gái dân quân pháo phòng không Lam Hạ là chiến thắng của tinh thần dũng cảm, ý chí kiên cường sẵn sàng hy sinh, vì nước quên thân, không tiếc tuổi xuân vì quê hương, đất nước.

Trận địa pháo phòng không Lam Hạ.

Trận địa pháo phòng không Lam Hạ.

Tại trận địa pháo Lam Hạ, 10 nữ dân quân thuộc Trung đội nữ, Đại đội dân quân phòng không xã Lam Hạ đã ngã xuống trong khi làm nhiệm vụ khi tuổi đời còn rất trẻ, để lại xót thương và tự hào cho đồng đội, đồng bào cả nước. Cho đến tận bây giờ, lịch sử vẫn ghi rõ sự hy sinh anh dũng huyền thoại của hai chị em ruột Nguyễn Thị Thu, Nguyễn Thị Thi trong trận bom ngày 1/10/1966. Hai chị em, một trận địa, hy sinh một ngày.

Khi tiếng còi báo động vang lên, hai chị lao ra bến, xuống đò sang trận địa để kịp vào đội hình chiến đấu mà chưa kịp lót lòng bởi bắp ngô mà mẹ dúi vội. Nữ dân quân Nguyễn Thị Thu đã hy sinh ngay vị trí chiến đấu trên mâm pháo. Người em gái – Anh hùng lực lượng vũ trang Nguyễn Thị Thi cũng ngã xuống khi chưa tròn 16 tuổi. Chị ra đi, chưa có kịp một tấm hình. 10 nữ dân quân ấy, sống cùng chung đại đội, chết kiên cường, anh dũng, tất cả đã không kịp bước chân về ngày toàn thắng nhưng máu của họ hòa tan vào đất trời, viết nên một huyền tích anh hùng về lịch sử của Lam Hạ.

Danh sách liệt sĩ 10 cô gái Lam Hạ.

Danh sách liệt sĩ 10 cô gái Lam Hạ.

Địa danh lịch sử Lam Hạ từ đó đã trở thành bất tử. Trong chiến tranh chống Mỹ cứu nước, bởi tầm quan trọng chiến lược của nơi kết nối nhiều tuyến đường huyết mạch như đường sắt bắc-nam, đường bộ Quốc lộ 1A, đường thủy sông Châu, sông Đáy… từ hậu phương lớn miền bắc, chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến miền nam, thị xã Phủ Lý, tỉnh Hà Nam đã trở thành trọng điểm đánh phá ác liệt của kẻ địch.

Mảnh đất nơi ngã ba sông này đã được mệnh danh là vùng “tam giác lửa”. Bất chấp bom đạn hủy diệt, quân và dân ta vẫn bám trụ kiên cường với ý chí sắt đá “Lấy máu mình để bảo vệ Tổ quốc”. Hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ bộ đội, thanh niên xung phong, công nhân ngành giao thông vận tải, dân quân tự vệ đã mãi mãi nằm lại mảnh đất thiêng liêng này. Trong đó, đặc biệt là chiến công và sự hy sinh oanh liệt của 10 nữ dân quân Đại đội dân quân phòng không xã Lam Hạ. Các anh, các chị đã hiến dâng cả tuổi trẻ và cuộc sống của mình để giữ con đường chi viện cho chiến trường, góp phần làm nên chiến thắng của quân và dân ta trên các chiến trường, vào thắng lợi của sự nghiệp giải phóng miền nam thống nhất Tổ quốc.

Sự hy sinh của các anh các chị đã làm nên một Lam Hạ bất tử, và mười bông hoa thép mãi mãi tỏa sáng một huyền thoại về ý chí bất khuất kiên cường chủ nghĩa anh hùng cách mạng của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến vĩ đại chống đế quốc Mỹ xâm lược trong thế kỷ XX.

Được sự quan tâm đặc biệt và đánh giá cao của Đảng, Nhà nước, của các cơ quan Trung ương đối với những cống hiến, hy sinh của quân dân tỉnh Hà Nam nói chung, Trận địa pháo phòng không Lam Hạ nói riêng. Đúng vào dịp 50 năm Ngày hy sinh của 10 nữ dân quân Lam Hạ (10/2016), di tích Trận địa pháo phòng không Lam Hạ được Nhà nước trao Bằng xếp hạng di tích lịch sử cấp Quốc gia. Quê hương Lam Hạ mãi mãi là một trong những địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống yêu nước bất khuất, kiên cường lưu truyền qua các thế hệ. Chiến thắng Lam Hạ thực sự là đỉnh cao của chiến tranh nhân dân, là biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Và di tích Lam Hạ là nơi linh thiêng thể hiện tinh thần bất diệt đó.

Đền thờ các anh hùng liệt sĩ toàn tỉnh và đền thờ 10 liệt nữ, nơi đây đã trở thành một “địa chỉ đỏ” giáo dục lịch sử, truyền thống yêu nước, truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.

Đền thờ các anh hùng liệt sĩ toàn tỉnh và đền thờ 10 liệt nữ, nơi đây đã trở thành một “địa chỉ đỏ” giáo dục lịch sử, truyền thống yêu nước, truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.

Để bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích một cách có hiệu quả, năm 2009 tỉnh Hà Nam đã Quy hoạch và đầu tư xây dựng khu di tích văn hóa tâm linh: Đền thờ các anh hùng liệt sĩ toàn tỉnh và đền thờ 10 liệt nữ, nơi đây đã trở thành một “địa chỉ đỏ” giáo dục lịch sử, truyền thống yêu nước, truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau. Đây sẽ mãi là điểm du lịch lịch sử và tâm linh để đồng bào cả nước và khách du lịch tới thăm, tri ân các anh hùng liệt sĩ.

Hơn nửa thế kỷ trôi qua, thời gian đã chứng kiến biết bao sự kiện và đổi thay trên mảnh đất Hà Nam anh hùng. Giờ đây, cuộc sống đã hồi sinh trên chiến trường ác liệt năm xưa, vùng quê Lam Hạ nay đã được tỉnh Hà Nam quan tâm đầu tư xây dựng trở thành một trong những phường đang trên đà phát triển của thành phố Phủ Lý.

Có thể bạn quan tâm

Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng.

Xử lý phản ánh, kiến nghị của người dân đạt hiệu quả cao

Chiều 5/12, Đoàn giám sát số 14 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã làm việc với Đảng ủy xã Tam Hưng, nhằm giám sát công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện một số chuyên đề trọng tâm, cấp bách cuối năm 2025; kiểm điểm tự đánh giá xếp loại chất lượng của Ban Thường vụ Đảng ủy xã năm 2025.

Các đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Lương Quốc Đoàn (lần lượt thứ nhất và ba từ trái sang) trao giải A Giải báo chí và giải A Cuộc thi viết cho các tác giả, đại diện nhóm tác giả tiêu biểu.

Trao giải báo chí về "tam nông" tặng 34 tác phẩm xuất sắc

Năm nay, Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn ghi nhận kỷ lục về số lượng tác phẩm dự thi với gần 1.900 bài gửi. Từ đây, Ban tổ chức đã đánh giá, lựa chọn và tìm ra hai giải A, bốn giải B, sáu giải C, mười giải Khuyến khích và 12 giải chuyên đề. Báo Nhân Dân có một tác phẩm giành giải chuyên đề.

Trao giải "Vinh danh người truyền lửa" cho 15 cá nhân xuất sắc.

Vinh danh những “Người truyền lửa” vì cống hiến, đóng góp thiết thực cho cộng đồng

Những cá nhân tiêu biểu nhất của giải thưởng “Vinh danh Người truyền lửa” đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau nhưng đều có chung một tinh thần luôn nỗ lực không ngừng vì những điều tốt đẹp. Câu chuyện họ mang theo đã truyền cảm hứng, góp phần bồi đắp niềm tin, khơi dậy khát vọng cống hiến và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng.

Anh Lương Minh Tùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Đắk Lắk trao tặng Bằng khen của Ban Chấp hành Tỉnh đoàn Đắk Lắk cho anh Nguyễn Văn Minh.

Tặng Bằng khen cho anh Nguyễn Văn Minh vì đã có hành động dũng cảm cứu người trong mưa lũ

Hành động dũng cảm của anh Nguyễn Văn Minh không chỉ hỗ trợ lực lượng chức năng kịp thời đưa người dân ở vùng lũ đến nơi an toàn, anh còn có tinh thần trách nhiệm, xả thân vì cộng đồng, là tấm gương điển hình về người tốt, việc tốt để đoàn viên, thanh niên trong và ngoài tỉnh học tập, rèn luyện.

Tin nổi bật ngày 5/12: Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và chính sách phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; làm rõ nguyên nhân vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, TP Hồ Chí Minh

Tin nổi bật ngày 5/12: Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và chính sách phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; làm rõ nguyên nhân vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, TP Hồ Chí Minh

Chính phủ cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do và đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia; điều tra làm rõ nguyên nhân, khắc phục hậu quả vụ cháy tại phường Cầu Ông Lãnh, Thành phố Hồ Chí Minh … là một số tin tức đáng chú ý ngày 5/12.

Đoạn bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long đã bị nước biển cuốn trôi hoàn toàn.

Sớm gia cố bờ bao ngăn triều cường xã đảo Đông Hải

Những ngày này, triều cường kết hợp với sóng to, gió lớn đã gây sạt lở hơn 500m bờ bao ngăn triều cường khu vực Cồn Nhàn thuộc 2 ấp Đông Thành, Hồ Thùng, xã Đông Hải, tỉnh Vĩnh Long. Nước biển tràn vào đất liền gây thiệt hại thủy sản, hoa màu, ảnh hưởng khoảng 50ha đất sản xuất của hàng chục hộ dân.

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

[Video] Khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ cháy làm 4 người tử vong tại TP Hồ Chí Minh

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã ký Công điện số 236/CĐ-TTg ngày 5/12/2025, yêu cầu các cơ quan chức năng khẩn trương xử lý vụ cháy xảy ra lúc 4 giờ 37 cùng ngày tại số 227 Trần Hưng Đạo, phường Cầu Ông Lãnh (TP Hồ Chí Minh), khiến bốn người thiệt mạng và hai người bị thương. 

Dự án "Mắt sáng cộng đồng" bố trí các xe phẫu thuật lưu động đạt chuẩn bệnh viện để hỗ trợ người dân vùng sâu, vùng xa.

Dự án "Mắt sáng cộng đồng": Mỗi đôi mắt sáng trở lại là một cuộc đời lần nữa mở ra

Hơn 10 năm về trước, đoàn bác sĩ của Bệnh viện Mắt quốc tế DND không quản ngại khó khăn, đến Quỳnh Nhai (Sơn La) để tiến hành thay thủy tinh thể cho hơn 100 người cao tuổi. "Đó là những ngày trời rét căm, chúng tôi 'mang' cả phòng mổ lên núi, với mong muốn đem ánh sáng trở lại cho bà con vùng cao", bác sĩ Quỳnh hồi tưởng.

Thành phố Đà Nẵng họp triển khai "chiến dịch Quang Trung".

Đà Nẵng tăng tốc triển khai "chiến dịch Quang Trung"

Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng yêu cầu việc sửa chữa và xây dựng lại nhà cửa phải bảo đảm tiêu chí an toàn, bền vững, không để tình trạng nhà làm xong 2-3 năm đã hư hỏng. Tại các địa bàn khó khăn chưa triển khai được phải có phương án tạm thời cho dân ngay.

Phối cảnh cầu vượt trực thông trên tuyến đường Cổ Linh.

Làm cầu vượt trực thông dài hàng trăm mét giải quyết ùn tắc đường Cổ Linh

Do lưu lượng phương tiện lớn, đường Cổ Linh (Hà Nội) luôn trong tình trạng ùn tắc, mất trật tự an toàn giao thông, là “điểm nghẽn” phát triển kinh tế-xã hội của khu vực. Dù mới đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng phường Long Biên đã chủ động đề xuất giải pháp giải quyết căn cơ tình trạng này.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Hồ Văn Niên cùng lãnh đạo các ban, sở, ngành của tỉnh và địa phương thực hiện nghi thức khởi công xây dựng nhà mới cho gia đình bà Hồ Thị Hương, ở xã Tây Trà.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu sớm hoàn thành việc xây mới và sửa chữa nhà cho người dân vùng bão lũ

Sáng 5/12, tại buổi lễ trao kinh phí hỗ trợ cho các gia đình có nhà bị hư hỏng do mưa lũ ở xã Tây Trà, đồng chí Hồ Văn Niên, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi yêu cầu địa phương huy động tối đa nguồn lực, sớm hoàn thành việc xây mới, sửa chữa nhà, để các gia đình nhanh chóng ổn định chỗ ở, an cư, lạc nghiệp.

Văn phòng Làng trẻ em SOS Việt Nam.

Cần giải quyết tốt các vấn đề đặt ra khi chuyển các Làng SOS về địa phương quản lý

Gần 40 năm qua, với sự hỗ trợ của Làng trẻ em SOS quốc tế và các nhà tài trợ, Việt Nam có hơn 7.000 trẻ em, thanh, thiếu niên được nuôi dưỡng tại 17 cơ sở. Hiện nay, do nhiều nguyên nhân, nhiều Làng trẻ SOS cơ sở bị dừng nguồn tài trợ dẫn đến gặp nhiều khó khăn trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em.