Mặc dù là nghi lễ độc đáo, tuy nhiên một thời gian dài trước đây, lễ cúng no đủ dường như bị lãng quên. Ðể bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đồng thời tăng cường sự đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng, buôn làng, được sự hỗ trợ của chính quyền và ngành văn hóa địa phương, đồng bào Ê Ðê ở buôn Sút M’drang, xã Cư Suê, huyện Cư M’gar, tỉnh Ðắk Lắk đã khôi phục lại nghi lễ độc đáo này.
Theo truyền thống của đồng bào Ê Ðê, nghi lễ cúng no đủ thường được tổ chức vào tháng 5 hoặc tháng 6 hằng năm. Già làng Y Nghi Êban ở buôn Sút M’drang, xã Cư Suê chia sẻ: Ðể tổ chức lễ cúng no đủ, trước hết người dân trong buôn phải chọn một khoảng đất rộng, bằng phẳng, gần cây cổ thụ có nhiều tổ ong. Bởi đồng bào Ê Ðê quan niệm, khoảng đất có đủ tiêu chí như thế là nơi đất lành. Sau khi chọn được không gian tổ chứclễ cúng, người dân cùng nhau chặt tre dựng nhà sàn, kho lúa tượng trưng trên khoảng đất làm lễ. Chung quanh khu vực tổ chức lễ cúng còn có 10 chuông gió báo hiệu cho người dân trong buôn về dự lễ và xua đuổi điều không may mắn. Bên cạnh đó, còn có những chiếc khiên, dao để xua đuổi tà ma. Về lễ vật gồm có: Hai con heo, trong đó một heo trắng khỏe mạnh, năm con gà trống, ba ché rượu cần, 20 vòng đồng, ba chuỗi hạt, ba chén đồng, một cây chuối tươi, một cột lễ, hai tượng biểu trưng cho thần thiện và thần ác, tượng heo rừng, sóc, chuột, mõ đuổi chim…
Ðáng chú ý là các ché rượu cần để phục vụ lễ cúng tuyệt đối không được mua bên ngoài mà phải do chính người dân trong buôn trực tiếp làm ra. Bên cạnh đó, người Ê Ðê rất coi trọng việc làm kho đựng lúa, vì kho đựng lúa không chỉ là nơi gìn giữ tài sản của gia đình mà còn tượng trưng cho sự no đủ. Trong lúc thực hiện lễ cúng, cấm kỵ mọi người không được ra vào khu vực cúng, trừ già làng và thầy cúng.
Cũng theo già làng Y Nghi Êban, theo phong tục của người Ê Ðê, trước đây trong lúc diễn ra nghi lễ, mọi người dân trong buôn tuyệt đối không được đi ra ngoài buôn. Người dân buôn khác không được phép vào bên trong. Nếu chẳng may ai lỡ đi vào buôn trong lúc đang tổ chức lễ cúng thì sẽ ở lại, đến khi nghi lễ kết thúc mới được rời đi.
Bà H’Phương Êban ở buôn Sút M’drang, xã Cư Suê cho biết: Ngoài việc cầu cho người dân trong buôn luôn có cuộc sống no đủ, hạnh phúc, sức khỏe dồi dào thì nghi lễ còn mong ước cho sự đoàn kết, gắn bó của người dân trong buôn làng. Chính vì vậy, khi được thông báo phục dựng Lễ cúng no đủ, bà con trong buôn ai cũng hân hoan chờ đợi, chuẩn bị những bộ áo quần thổ cẩm truyền thống thật đẹp để đến dự. Ðiều đáng mừng là trong ngày phục dựng Lễ cúng no đủ, nhiều thanh, thiếu niên trong buôn đã háo hức đến tham gia các hoạt động của buổi lễ. Thông qua đó, già làng, người có uy tín trong buôn giáo dục thế hệ trẻ luôn nêu cao ý thức bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc mình và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, không nghe, không tin và không làm theo xúi giục của kẻ xấu.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Cư Suê Ðặng Văn Hoan cho biết, trên địa bàn xã hiện có năm dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó có bốn buôn đồng bào dân tộc Ê Ðê. Ðến nay, đồng bào các dân tộc thiểu số trong xã vẫn lưu giữ nhiều phong tục tập quán, như dân ca, dân vũ, kiến trúc, nghề truyền thống và một số lễ hội… Việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào các dân tộc thiểu số đã góp phần quan trọng vào xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và sự phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương. Việc phục dựng nghi lễ cúng no đủ của người Ê Ðê là một hoạt động mang ý nghĩa xây dựng một cộng đồng đoàn kết và gắn bó, thể hiện tình yêu thương và sự kính trọng, biết ơn, hướng về cội nguồn và tương trợ nhau trong cuộc sống. Ðồng thời, từng bước khôi phục không gian văn hóa cồng chiêng trong các buôn làng, bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch, góp phần phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
