Nổi tiếng bởi sự hùng vĩ, hoang sơ và bí ẩn, đường Hồ Chí Minh nhánh tây đang hấp dẫn nhiều du khách trẻ đam mê chinh phục cung đường và khám phá thiên nhiên.
Săn mây trên đỉnh núi hùng vĩ
Trong số 30 tỉnh, thành phố có đường Hồ Chí Minh đi qua thì Quảng Bình và Quảng Trị là hai tỉnh trong cả nước vừa có nhánh đông (tuyến chính) và nhánh tây chạy qua. Riêng tỉnh Quảng Bình là địa phương có hệ thống đường Hồ Chí Minh đi qua dài nhất với tổng chiều dài 320 km (cả hai nhánh). Km số 0 của đường Hồ Chí Minh nhánh tây ở ngã ba Khe Gát, xã Xuân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Chọn ngày có nắng giữa tiết xuân, chúng tôi trở lại đường Hồ Chí Minh nhánh tây, vượt đỉnh U Bò và xuyên rừng nguyên sinh của Di sản thiên nhiên thế giới Phong Nha-Kẻ Bàng rồi vượt dốc Sa Mù để đến săn mây ở Khe Sanh, tỉnh Quảng Trị. Tuyến đường tuy không rộng nhưng khá chất lượng, có đầy đủ hệ thống biển báo và dù xuyên rừng nhưng tầm nhìn vẫn được bảo đảm để những “phượt thủ” hay người ưa xê dịch có thể chinh phục độ cao của nhánh tây an toàn.
Trong chiến tranh, U Bò từng là một địa danh khốc liệt nhưng bây giờ là rừng nguyên sinh với cảnh sắc tươi đẹp và quyến rũ. Dừng chân tại Trạm kiểm lâm U Bò nằm ngay bên nhánh tây, chúng tôi được anh nhân viên của trạm giới thiệu vị trí mà trạm kiểm lâm đứng chân có độ cao 850m so với mực nước biển. Từ đây, du khách mất khoảng 30 phút nữa để leo núi chinh phục đỉnh U Bò. Ở vị trí quan sát đó, khách có thể dễ dàng thả tầm mắt bao quát cả vùng, đặc biệt vào những ngày trời nắng và trong, thành phố Đồng Hới với biển xanh, cát trắng cùng những ngôi nhà cao tầng nhấp nhô hiện ra, đẹp như một bức tranh. Đến nay, chưa có một tour tham quan chính thức nào trên đỉnh U Bò nên bất cứ ai đến đây, nếu có nhu cầu đều được cán bộ của trạm kiểm lâm hướng dẫn leo lên đỉnh để được “chạm” vào mây và ngắm rừng nguyên sinh Phong Nha-Kẻ Bàng.
 |
| Khách du lịch đu dây, vượt thác Dương Cầm ở Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu-Khe Nước Trong. |
Rời U Bò, xuôi về phía nam, chúng tôi đến trung tâm xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh, rồi xuyên qua rừng nguyên sinh của Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu-Khe Nước Trong của Quảng Bình. Nếu như Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng được mệnh danh là “vương quốc hang động” thì Động Châu-Khe Nước Trong là nơi có rất nhiều ngọn thác và dòng suối tuyệt đẹp. Nơi đây còn là điểm đến tiềm năng kết nối với nhiều điểm du lịch nổi tiếng của huyện Lệ Thủy như: suối khoáng nóng Bang, núi Thần Đinh, chùa Hoàng Phúc, nhà lưu niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Khu lăng mộ Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh…
 |
| Khách nước ngoài đạp xe, quan sát động vật ở Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu-Khe Nước Trong, tỉnh Quảng Bình. |
Tiến sĩ Bạch Thanh Hải, Giám đốc Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu-Khe Nước Trong cho biết, với hơn 22.000 ha rừng nguyên sinh, Động Châu-Khe Nước Trong được Quỹ Bảo tồn thiên nhiên thế giới đánh giá là một trong 200 trung tâm có tài nguyên đa dạng sinh học cao toàn cầu. Đặc biệt, với hệ thống đồi núi, suối, thác hùng vĩ, có thể phát triển các loại hình du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm. Rời Động Châu men theo đường Hồ Chí Minh nhánh tây ngoằn ngoèo như thử sức cánh lái xe và các tay phượt bằng xe 2 bánh, đi chừng 70 km nữa, chúng tôi ghé vào các điểm du lịch sinh thái nổi tiếng của tỉnh Quảng Trị. Đó là thác Tà Puồng đang giành được nhiều sự yêu mến của khách du lịch bởi khung cảnh thiên nhiên hữu tình, hoang sơ. Cũng ở huyện Hướng Hóa còn rất nhiều điểm đến tuyệt đẹp và hoang sơ khác đang chờ du khách khám phá như: đèo Sa Mù, động Brai hay di tích lịch sử sân bay Tà Cơn...
 |
| Trên đồi điện gió Hướng Tân, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. |
Điểm dừng cuối của chúng tôi trên đường Hồ Chí Minh nhánh tây tại tỉnh Quảng Trị là thị trấn Khe Sanh với điểm nhấn thu hút du khách là “đồi điện gió” bên tuyến đường huyền thoại. Hàng trăm cánh quạt gió khổng lồ quay đều, tạo nên một khung cảnh vừa hùng vĩ vừa thơ mộng. Trên thảo nguyên cao xanh vời vợi, du khách có thể đắm chìm vào biển mây bồng bềnh, thỏa sức check-in để có những bức hình lưu niệm hiếm có. “Đứng dưới cột điện gió cao 145m với cánh quạt khổng lồ dài 70m làm tôi rất phấn khích và choáng ngợp, cảm thấy bản thân quá nhỏ bé và thật sự ấn tượng trước những công trình, sản phẩm do con người tạo ra để phục vụ cho cuộc sống và phát triển kinh tế” - người bạn đồng hành với tôi chia sẻ.
Phát triển du lịch sinh thái
Giám đốc Công ty Du lịch Netin Trần Xuân Cương cho rằng, phía tây của hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị không chỉ nổi bật với vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ mà còn hấp dẫn du khách bởi các giá trị lịch sử, văn hóa độc đáo, cùng các hoạt động du lịch trải nghiệm hấp dẫn. Một trong những điểm nhấn lớn là đường Hồ Chí Minh, được xếp vào tốp 10 cung đường phượt bằng mô-tô đẹp nhất thế giới. Trên tuyến đường này có thể mở các tour khám phá thiên nhiên kỳ vĩ tại suối Chà Cùng-Chà Rào, xã Trường Sơn; khám phá hang Chà Lòi tại Ngân Thủy (Quảng Bình) hay tắm thác Tà Puồng, check-in “đồi điện gió”, săn mây ở đồi Cu Vơ (Quảng Trị); thăm các di tích lịch sử; trải nghiệm du lịch cộng đồng và văn hóa địa phương tại bản Ho Rum và bản Chênh Vênh (Quảng Bình), trải nghiệm cung đường phượt lý tưởng tây Trường Sơn.
 |
| Khách nước ngoài trải nghiệm du lịch cộng đồng ở phía tây huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. |
Tiến sĩ Bạch Thanh Hải cho biết, Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu-Khe Nước Trong đã được quy hoạch tám loại hình du lịch như sinh thái, mạo hiểm, nghỉ dưỡng, cộng đồng...; chín tuyến điểm du lịch sinh thái và 18 sản phẩm du lịch với hình thức cho thuê môi trường rừng, liên doanh, liên kết để phát triển. Trước mắt, Ban quản lý đang phối hợp Công ty Du lịch Netin tổ chức thử nghiệm tour khám phá thiên nhiên với hệ thống hai thác nước: Dương Cầm và Cổng Trời. Mặc dù số lượng khách tour chưa nhiều nhưng là bước khởi động tốt để phát triển du lịch sinh thái ở Động Châu-Khe Nước Trong.
Theo ông Trần Xuân Cương, với các sản phẩm du lịch đang được đưa vào khai thác thí điểm, du khách rất thích thú với cung đường trekking, vượt thác và hệ thống tài nguyên thiên nhiên trên đường Hồ Chí Minh nhánh tây. Hiện nay có rất đông khách du lịch quốc tế đi phượt bằng mô-tô 2 bánh từ Huế ra Phong Nha và ngược lại trên nhánh tây. “Chúng tôi phối hợp với Câu lạc bộ Du lịch Quảng Bình và các đối tác khảo sát các điểm đến bên đường Hồ Chí Minh nhánh tây tại Quảng Trị mang lại kết quả tích cực, là tiền đề quan trọng để mở các tour du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng liên tỉnh trên cung đường ngoạn mục này” - ông Cương nói.
Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Bình Đặng Đông Hà cho biết, theo Quy hoạch của tỉnh Quảng Bình đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, thì du lịch sinh thái trên tuyến đường Hồ Chí Minh thuộc hai trong số bốn cụm du lịch trọng điểm để khẳng định thương hiệu “du lịch Quảng Bình” trên bản đồ du lịch quốc tế. Đó là cụm A với Khu du lịch Phong Nha-Kẻ Bàng, mục tiêu phát triển khu du lịch này trở thành trung tâm du lịch tầm cỡ quốc gia, quốc tế với sản phẩm đặc trưng là thám hiểm hang động và cụm C ở khu vực phía nam tỉnh Quảng Bình định hướng phát triển thành trung tâm du lịch văn hóa, lịch sử và nghỉ dưỡng.
 |
| Khách du lịch trong và ngoài nước tham quan sân bay Tà Cơn, tỉnh Quảng Trị. |
Tuy nhiên, so với cụm khác thì cụm quy hoạch phát triển du lịch phía nam tỉnh, nhất là các điểm đến gắn với đường Hồ Chí Minh nhánh tây còn thiếu về hạ tầng phục vụ phát triển du lịch, sản phẩm đặc trưng, hoạt động du lịch bị ảnh hưởng lớn của thời tiết. Hiện, ở cụm du lịch này chưa có nhiều tour, tuyến chính thức mà mới ở dạng thử nghiệm và số lượng còn hạn chế. Tuy vậy, bước đầu cho thấy sức hấp dẫn của cung đường huyền thoại và các sản phẩm du lịch đặc trưng nơi đây đối với người trẻ, đi từng nhóm nhỏ, thích khám phá và giỏi kỹ năng du lịch “bụi”.
Ông Trần Xuân Cương cho rằng, việc khai thác du lịch sinh thái trên đường Hồ Chí Minh nhánh tây hiện còn gặp nhiều khó khăn. Dọc cung đường này chủ yếu là đồng bào Bru-Vân Kiều sinh sống, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, một số khu vực chưa có sóng điện thoại và điện lưới, dịch vụ thương mại hầu như chưa có... cho nên việc đón khách gặp khó khăn. Đường Hồ Chí Minh nhánh tây đi qua khu vực biên giới, do đó du khách quốc tế nếu muốn ở lại hoặc trải nghiệm các tour thì họ phải đăng ký với cơ quan chức năng trước vài ngày. Trong khi đó, nhiều khách quốc tế không đáp ứng được quy định này...
Dưới điệp trùng của dãy Trường Sơn men theo đường Hồ Chí Minh nhánh tây của hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị là vẻ đẹp hoang sơ, kỳ thú của thiên nhiên và sức sống của các di tích lịch sử nổi tiếng đi vào lịch sử đấu tranh oanh liệt của dân tộc. Để “đánh thức” các tiềm năng này, các địa phương cần sớm có khảo sát, đánh giá cụ thể, trên cơ sở đó có giải pháp để khai thác hiệu quả, góp phần tạo ra sản phẩm du lịch sinh thái hấp dẫn. Việc xây dựng tour du lịch nối liền những điểm đến thiên nhiên giữa đại ngàn Trường Sơn và những di tích lịch sử trên con đường huyền thoại không chỉ để khai thác những tiềm năng, thế mạnh của vùng đất mà còn nhằm tri ân thế hệ cha ông đi trước và góp phần “đánh thức” một vùng dân cư còn nhiều khó khăn ở biên cương phía tây Tổ quốc.
