Hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý trong kỷ nguyên mới

Thực tiễn cho thấy, hệ thống pháp luật về trợ giúp pháp lý đã có bước hoàn thiện, tuy nhiên, việc triển khai vẫn còn tồn tại những khó khăn, bất cập về cơ chế, nguồn lực, chất lượng và phạm vi phục vụ, đòi hỏi cần phải được rà soát, đánh giá để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn yêu cầu đổi mới.

Tọa đàm “Hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý trong kỷ nguyên mới”. (Ảnh: TL)
Tọa đàm “Hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý trong kỷ nguyên mới”. (Ảnh: TL)

Sáng 17/10, Tạp chí Dân chủ và Pháp luật phối hợp Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) tổ chức Tọa đàm “Hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý trong kỷ nguyên mới”.

Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung Luật Trợ giúp pháp lý cho phù hợp với thực tiễn yêu cầu đổi mới

Theo ông Trương Thế Côn, Tổng Biên tập Tạp chí Dân chủ và Pháp luật, Bộ Tư pháp: Từ khi Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 được ban hành và đi vào cuộc sống, cùng với hệ thống văn bản hướng dẫn thi hành, công tác trợ giúp pháp lý đã có bước phát triển mạnh mẽ cả về quy mô, chất lượng và hiệu quả.

Đến nay, mạng lưới tổ chức trợ giúp pháp lý đã được hình thành ở tất cả các tỉnh, thành phố, hằng năm thực hiện hàng chục nghìn vụ việc, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, đồng thời nâng cao niềm tin của nhân dân vào pháp luật và công lý.

Tuy nhiên, thực tiễn triển khai hoạt động trợ giúp pháp lý vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, chuyển đổi số quốc gia và hội nhập quốc tế sâu rộng, việc hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý trở thành một yêu cầu khách quan, cấp thiết và có ý nghĩa sâu sắc.

c-huong-171-1261.jpg
Bà Vũ Thị Hường, Phó Cục trưởng Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý phát biểu tại tọa đàm. (Ảnh: TL)

Bà Vũ Thị Hường, Phó Cục trưởng Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý nhấn mạnh: Sau gần 8 năm triển khai thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành, có thể thấy rằng pháp luật trợ giúp pháp lý đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng, vững chắc cho sự phát triển công tác trợ giúp pháp lý theo hướng chuyên nghiệp, sử dụng hiệu quả các nguồn lực của Nhà nước và xã hội để cung cấp kịp thời dịch vụ pháp lý có chất lượng cho người thuộc diện trợ giúp pháp lý, tạo bước chuyển biến căn bản trong việc nâng cao chất lượng trợ giúp pháp lý của Nhà nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Luật Trợ giúp pháp lý 2017 chưa bao quát toàn diện các diện người được trợ giúp pháp lý để bảo đảm thống nhất với các luật chuyên ngành. Trên thực tế, còn có các hình thức như hòa giải, tuyên truyền phổ biến pháp luật cho người dân … chưa được ghi nhận trong Luật Trợ giúp pháp lý.

Hiện tại, với hơn 700 trợ giúp viên pháp lý thì việc đáp ứng kịp thời các nhu cầu trợ giúp pháp lý ngày càng đa dạng, phức tạp của người dân là một thách thức; chưa kể một số địa phương có số lượng Trợ giúp viên pháp lý còn mỏng, số luật sư tham gia thực hiện trợ giúp pháp lý còn ít; địa bàn được sử dụng cộng tác viên trợ giúp pháp lý bị hạn chế chỉ ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Trong khi đó, công tác phối hợp trong trợ giúp pháp lý có lúc, có nơi chưa được quan tâm, chú trọng nên hoạt động trợ giúp pháp lý chưa phát huy được hiệu quả; một số thủ tục hành chính trong trợ giúp pháp lý chưa đổi mới để tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân và những người có liên quan; việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong trợ giúp pháp lý còn hạn chế…

Chính vì vậy, theo bà Hường, Luật Trợ giúp pháp lý cần phải được rà soát, đánh giá để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn yêu cầu đổi mới; nhằm tháo gỡ khó khăn, “điểm nghẽn” trong quy định của luật và thực tiễn thực hiện; đồng thời đề xuất các định hướng, nội dung cần sửa đổi, bổ sung, tạo điều kiện để tham mưu Chính phủ trình Quốc hội dự án Luật đáp ứng yêu cầu đổi mới trong kỷ nguyên mới.

Tăng cường vị thế, năng lực và chính sách cho đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý

Tại hội thảo, bà Phan Thị Thu Trang, Phó Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước thành phố Hà Nội chỉ ra, Luật Trợ giúp pháp lý chưa quy định cụ thể trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp xã trong công tác trợ giúp pháp lý. Điều này chưa phù hợp với yêu cầu tăng cường vai trò, trách nhiệm, thẩm quyền của chính quyền cơ sở khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay.

Trên cơ sở đó, đề nghị bổ sung quy định cụ thể về trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc cung cấp các giấy tờ liên quan đến trợ giúp pháp lý; giới thiệu, hỗ trợ người dân tiếp cận trợ giúp pháp lý, tổ chức tuyên truyền và phối hợp với Trung tâm Trợ giúp pháp lý để nâng cao hiệu quả hoạt động trợ giúp pháp lý tại địa phương.

Đại diện Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước số 2 Thành phố Hồ Chí Minh cho hay, một số quy trình, thủ tục hành chính trong hoạt động trợ giúp pháp lý hiện nay còn rườm rà, vô tình tạo rào cản khiến đội ngũ luật sư khó tham gia hoặc gặp vướng mắc. Vì vậy, cần số hóa toàn bộ quy trình, tinh giản hồ sơ, xây dựng cổng trợ giúp pháp lý trực tuyến cho phép luật sư đăng ký, theo dõi, cập nhật tiến độ vụ việc.

dai-din-tphcm-994.jpg
Đại diện Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước số 2 Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: TL)

Nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật nâng cao hiệu quả hoạt động trợ giúp pháp lý, bà Nguyễn Thị Nga, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Lai Châu kiến nghị, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho hoạt động trợ giúp pháp lý, bảo đảm nguồn kinh phí ổn định, phù hợp với yêu cầu của hoạt động trợ giúp pháp lý; sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật như quy định về số lượng viên chức (biên chế) làm việc tại mỗi Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước các tỉnh để có cơ sở bảo đảm nguồn lực về con người làm công tác trợ giúp pháp lý.

Đi cùng với đó là nâng cao chất lượng đội ngũ trợ giúp viên pháp lý: tổ chức các lớp đào tạo chuyên sâu, bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên cho trợ giúp viên pháp lý; xây dựng chính sách đãi ngộ hợp lý có cơ chế khuyến khích, hỗ trợ tài chính nâng cao thu nhập cho những người làm công tác trợ giúp pháp lý.

Để đáp ứng yêu cầu mới trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế, các ý kiến đại biểu đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện chính sách về đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu, đặc biệt là về kỹ năng hành nghề, ứng dụng công nghệ, kỹ năng truyền thông và hội nhập quốc tế cho đội ngũ trợ giúp viên pháp lý.

Tính đến 31/12/2024, cả nước có 63 Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước và 97 chi nhánh trực thuộc Trung tâm; sau sáp nhập có 53 Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước và 83 chi nhánh; số lượng người thực hiện trợ giúp pháp lý khoảng 1.440 người, trong đó, trên 710 trợ giúp viên pháp lý, trên 700 luật sư và 22 cộng tác viên ký hợp đồng với Trung tâm; trên 460 luật sư, tư vấn viên của các tổ chức đăng ký tham gia.

Có thể bạn quan tâm

Quốc hội thông qua Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) với đa số đại biểu tán thành (92,81%). (Ảnh: DUY LINH)

Mở rộng phạm vi xã hội hoá một số lĩnh vực giám định tư pháp

Luật quy định theo hướng mở rộng thêm phạm vi thành lập Văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực, chuyên ngành, trong đó riêng chuyên ngành giám định ADN, tài liệu, kỹ thuật số và điện tử, dấu vết đường vân chỉ được thực hiện đối với tố tụng dân sự, hành chính.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2. Với Phiếu lý lịch tư pháp số 1, chỉ được yêu cầu cung cấp trong trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc nghị định, nghị quyết của Chính phủ quy định.

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

Bộ Công an vừa tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đặc xá và tái hòa nhập cộng đồng đối với người được đặc xá năm 2025, khẳng định đây là chủ trương lớn thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước.

Các đối tượng trong đường dây lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Thanh Hóa triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia

Ngày 4/12, Công an Thanh Hóa cho biết: Dưới sự chỉ đạo của Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra, hơn 100 lượt cán bộ, chiến sĩ được huy động, đồng loạt đấu tranh triệt phá đường dây sử dụng máy tính, phương tiện điện tử, mạng internet thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Nhóm người Hàn Quốc điều hành lừa đảo bị Interpol truy nã bắt tại Đà Nẵng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Bắt nhóm người Hàn Quốc điều hành đường dây lừa đảo tại Campuchia bị Interpol truy nã

Tối 4/12, lực lượng chức năng Công an thành phố Đà Nẵng phối hợp Cục Đối ngoại Bộ Công an tiến hành các thủ tục bàn giao 3 đối tượng người Hàn Quốc có lệnh truy nã quốc tế cho cơ quan chức năng Hàn Quốc. Ngay trong đêm, cơ quan chức năng Hàn Quốc đã di lý các đối tượng này về nước để xử lý theo quy định của pháp luật.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng. (Ảnh: DUY LINH)

Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế

Việc xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, lợi ích của quốc gia, thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Bước chuyển quan trọng góp phần tạo thuận lợi thương mại và tăng cường hiệu lực quản lý

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề nhằm giới thiệu, giải thích những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Các văn bản này được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa các chính sách thuế, góp phần tạo thuận lợi thương mại, tăng cường hiệu lực quản lý.

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép tại sông Vàng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép

Ngày 4/12, Phòng Cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa tống đạt Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ cấm đi khỏi nơi cư trú sang bắt bị can để tạm giam và thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Văn Đức Quý, vì hành vi khai thác khoáng sản (cát) trái phép.

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Đại biểu Quốc hội kiến nghị, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục rà soát định kỳ đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Gần 97% số vụ việc liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đã được giải quyết

Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn cho thấy, các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 96,71% về số vụ và 92,82% về số bị cáo phạm các tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, vượt 8,71% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đọc Lệnh bắt bị can để tạm giam với Nguyễn Thị Hoa (áo đen ở giữa).

Bắc Ninh: Khởi tố, bắt tạm giam hai cán bộ cơ quan thuế

Mở rộng điều tra vụ án “Tham ô tài sản” xảy ra tại Công ty H. có địa chỉ tại xã Hợp Thịnh, tỉnh Bắc Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh đã khởi tố bổ sung vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Thị Hoa và bà Nguyễn Thị Phương - cán bộ Cục thuế Bắc Ninh về tội "Nhận hối lộ".

Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp bắt giữ 3 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép 100.000 viên ma túy tổng hợp.

Vững vàng nơi “tuyến lửa” cuộc chiến chống ma túy

Biên giới Sơn La dài hơn 274km, tiếp giáp với nước bạn Lào, là địa bàn trọng điểm mà các đường dây tội phạm ma túy quốc tế thường xuyên lợi dụng để trung chuyển ma túy. Trong bối cảnh đó, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã thể hiện rõ vai trò tuyến đầu, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân.

Các cơ quan chức năng triển khai công tác cưỡng chế tại hộ bà Phạm Thị Hiền, thôn Quán Thẻ 2, xã Thuận Nam (Khánh Hòa). (Ảnh: NGUYỄN TRUNG)

Cưỡng chế thu hồi đất thực hiện Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná

Ngày 2/12, các cơ quan chức năng xã Thuận Nam (Khánh Hòa) đã tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Phạm Thị Hiền ở thôn Quán Thẻ 2 để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná.