Giảm đầu “cầu” người nghiện, tấn công đầu “cung” ổ nhóm, đường dây tội phạm ma túy

Dự hội nghị có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội, Phó Chủ tịch Ủy ban quốc gia Phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm; Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, Thứ trưởng Công an.

Cùng dự, có đại diện lãnh đạo một số bộ, ngành và 5 địa phương gồm: Hà Nội, Thái Nguyên, Sơn La, Hòa Bình, Nghệ An…

Phát biểu khai mạc, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho biết, hội nghị nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về công tác phòng, chống ma túy; tăng cường công tác phối hợp giữa các thành viên trong Ủy ban, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác phòng, chống ma túy; làm rõ những khó khăn, vướng mắc đang tồn tại ở các địa phương, chia sẻ kinh nghiệm, rút ra bài học, từ đó thống nhất phương án, kế hoạch cụ thể để triển khai trong thời gian tới với mục tiêu cao nhất là giảm được nhu cầu sử dụng ma túy.

Báo cáo tóm tắt kết quả công tác phòng, chống ma túy năm 2022, phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2023 do Thiếu tướng Đặng Hồng Đức, Chánh Văn phòng Bộ Công an cho biết: Hiện, toàn quốc có hơn 196 nghìn người nghiện ma túy (giảm 9.071 người so năm 2021), trong đó hơn 97 nghìn người đang ở ngoài xã hội (chiếm 50%); gần 51 nghìn người sử dụng trái phép chất ma túy. Gần 15,4 nghìn người bị quản lý sau cai nghiện, tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn và các tỉnh Tây Bắc, bắc miền trung.

Báo cáo của Bộ Công an khẳng định, với sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Ủy ban Quốc gia, sự nỗ lực vào cuộc của các cấp, các ngành và địa phương, công tác phòng, chống ma túy năm 2022 đã đạt được những kết quả tích cực; đã hoàn thành đa số chỉ tiêu, nhiệm vụ công tác trọng tâm đề ra tại Chương trình công tác năm 2022 của Ủy ban Quốc gia. Công tác tuyên truyền, giáo dục, phòng ngừa được tăng cường.

Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy đã chú trọng vào các tuyến, địa bàn trọng điểm. Các lực lượng chuyên trách phối hợp hiệu quả, phát hiện, triệt phá nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy lớn, hoạt động liên tuyến, liên tỉnh và xuyên quốc gia. Công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm về ma túy được tiến hành kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật và đạt tỷ lệ cao.

Tuy nhiên, trong năm 2022, tình trạng sản xuất, mua bán, vận chuyển và sử dụng trái phép chất ma túy tổng hợp ở khu vực Đông Nam Á diễn ra nghiêm trọng và có chiều hướng gia tăng. Trong nước, tình hình tội phạm ma túy trên các tuyến, địa bàn trọng điểm vẫn diễn biến phức tạp, với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, thường xuyên thay đổi, chuyển hướng, tuyến hoạt động để tránh sự kiểm soát, phát hiện và bắt giữ của lực lượng chức năng.

Tội phạm ma túy liên quan công nghệ cao diễn biến phức tạp. Các đối tượng triệt để lợi dụng tiến bộ của khoa học-công nghệ như: sử dụng phương thức thanh toán giao dịch bằng thẻ ngân hàng quốc tế; sử dụng tiền ảo như bitcoin không có giá trị ở Việt Nam nhưng vẫn có giá trị quy đổi và thanh toán ở một số quốc gia; liên lạc qua mạng xã hội (Zalo, Facebook, Viber, Telegram...) để thực hiện các hành vi phạm tội, gây khó khăn cho công tác phát hiện, điều tra, xử lý.

Đánh giá về vấn đề cai nghiện ma túy, Bộ trưởng Lao động Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung nhận định: cai nghiện ma túy chưa khi nào là dễ dàng đối với các địa phương.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng chỉ ra một số vấn đề còn hạn chế, vướng mắc: Các cơ sở cai nghiện ma túy hiện nay đều quá tải, thậm chí có cơ sở quá tải gấp 3-4 lần; đối tượng cai nghiện rất đa dạng. Chưa bao giờ, tỷ lệ người nghiện sử dụng ma túy đá nhiều như hiện nay. Số người nghiện đang được “trẻ hóa”, xu hướng chiếm tỷ lệ cao trong các cơ sở cai nghiện. Các cơ sở cai nghiện ma túy nhìn chung đều xuống cấp; đội ngũ làm công tác cai nghiện còn gặp nhiều khó khăn, số lượng ít. Lực lượng y tế trong các cơ sở cai nghiện hiện nay khá thưa. Việc xác định tình trạng người nghiện gặp nhiều khó khăn do thiếu lực lượng tuyến cơ sở….

Thứ trưởng Công an Nguyễn Duy Ngọc phát biểu tại hội nghị.

Phát biểu ý kiến tại hội nghị Thứ trưởng Công an, Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc cho rằng, hiện có những trường hợp ngáo đá đã giết cả người thân trong gia đình, trong khi những đối tượng buôn bán, vận chuyển ma túy ngày càng tinh vi. Theo Thứ trưởng, cần xây dựng phương án phòng, chống ma túy triệt để, cụ thể trong thời gian tới. Đồng thời cho biết, Bộ Công an đã chỉ ra 7 vấn đề tồn tại trong công tác này, và đề ra 13 nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai.

Trong đó, tăng cường kiểm soát các hoạt động liên quan ma túy; thường xuyên kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh, dịch vụ có điều kiện về an ninh trật tự, nhằm phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời, nghiêm minh hành vi mua bán, tổ chức, chứa chấp sử dụng trái phép ma túy…

Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc nhấn mạnh, phải làm giảm đầu “cầu” của người nghiện và tấn công đầu “cung” đó là những ổ nhóm, đường dây tội phạm ma túy.

Hiện, những người nghiện ma túy tổng hợp đang ở ngoài xã hội vẫn còn rất nhiều, tiềm ẩn nguy cơ bất ổn cho xã hội. Thực tế cho thấy, nhiều vụ án mạng nghiêm trọng đều có liên quan những đối tượng ngáo đá. Vì vậy, việc xác định tình trạng nghiện ma túy để quản lý tốt đối tượng này là nhiệm vụ rất quan trọng trong thời gian tới.

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đánh giá cao những nỗ lực của các cơ quan, nhất là Bộ Công an đóng vai trò chủ lực trong công tác phòng, chống ma túy. Nhấn mạnh, các đối tượng liên quan ma túy ngày càng tinh vi, trong khi đó hệ thống cơ sở và nguồn nhân lực quản lý người nghiện ma túy đang xuống cấp nghiêm trọng, việc triển khai công tác này giữa các bộ, ngành, địa phương triển khai chưa đồng đều. Một số bộ, ngành, địa phương vẫn còn “chậm” khi ứng xử với nhiệm vụ này.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đề nghị Bộ Lao động Thương binh và Xã hội và các bộ, ngành có liên quan cùng các địa phương cần giải quyết sớm những yêu cầu về đầu tư về cơ sở hạ tầng tại các cơ sở cai nghiện, nhân lực quản lý, điều hành tại đây, đáp ứng được yêu cầu trong công tác phòng, chống ma túy.

Phó Thủ tướng yêu cầu, Bộ Y tế bắt tay ngay vào nhiệm vụ rà soát các thông tư, quy định có liên quan đến công tác quản lý, cai nghiện, tiền chất, phòng chống ma túy, đi kịp và đi trước một bước trong công tác phòng chống ma túy.

Đồng thời, giao nhiệm vụ cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính sớm rà soát, xây dựng kế hoạch đầu tư, bố trí nguồn vốn cụ thể cho những hạng mục về trụ sở, cơ sở, con người, quản lý, phòng, chống ma túy, mại dâm, cai nghiện, sau cai nghiện.

Thiếu tướng Đặng Hồng Đức, Chánh Văn phòng Bộ Công an báo cáo kết quả công tác phòng, chống ma túy năm 2022 của Bộ Công an.

Đối với các địa phương, Phó Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, lãnh đạo từng địa phương phải nâng cao trách nhiệm, quan tâm dành nguồn lực cho nhiệm vụ này. Cụ thể, tập trung sửa chữa, cải tạo, xây dựng những cơ sở cai nghiện. Những địa phương chưa có cơ sở cai nghiện phải nhanh chóng có biện pháp khắc phục, nhưng đồng thời cũng phải nghiên cứu, triển khai xây dựng sớm các cơ sở cai nghiện bảo đảm công tác quản lý, cai nghiện ma túy; tăng cường công tác phối hợp, trao đổi kinh nghiệm, cách làm hay giữa các địa phương.

Đề nghị các thành viên của Ủy ban tăng cường phối hợp, có kế hoạch cụ thể, bảo đảm công tác phòng, chống ma túy đạt hiệu quả cao trong thời gian tới.