Giải Nobel Vật lý 2025 vinh danh 3 nhà khoa học người Mỹ

Giải Nobel Vật lý 2025 được trao cho 3 nhà khoa học Mỹ John Clarke, Michel H. Devoret và John M. Martinis vì "phát hiện hiệu ứng đường hầm lượng tử vĩ mô và lượng tử hóa năng lượng trong mạch điện".

Chân dung 3 nhà khoa học là chủ nhân của Giải Nobel Vật lý 2025. (Ảnh: Nobelprize.org)
Chân dung 3 nhà khoa học là chủ nhân của Giải Nobel Vật lý 2025. (Ảnh: Nobelprize.org)

Vào lúc 16 giờ 45 phút ngày 7/10 (theo giờ Hà Nội), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Vật lý năm 2025 đã thuộc về 3 nhà khoa học người Mỹ John Clarke, Michel H. Devoret và John M. Martinis.

Các nhà khoa học được vinh danh vì "phát hiện ra hiệu ứng đường hầm lượng tử vĩ mô và lượng tử hóa năng lượng trong mạch điện". Họ đã sử dụng một loạt thí nghiệm để chứng minh rằng những đặc tính kỳ lạ của thế giới lượng tử có thể được hiện thực hóa trong một hệ thống đủ lớn để cầm gọn trong lòng bàn tay.

Theo đó, hệ thống điện siêu dẫn của các nhà khoa học có khả năng "xuyên hầm lượng tử" chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác như thể xuyên thẳng qua một bức tường. Họ cũng chứng minh rằng hệ thống này hấp thụ và phát xạ năng lượng theo những lượng rời rạc có kích thước xác định, giống dự đoán của cơ học lượng tử.

Đây là giải thưởng thứ 2 được công bố trong mùa giải Nobel năm nay. Trước đó, chiều 6/10, ba nhà khoa học Mary E.Brunkow, Fred Ramsdell (cùng là người Mỹ) và Shimon Sakaguchi (người Nhật Bản) đã được xướng tên cho giải Nobel Y sinh vì những khám phá đột phá về cơ chế dung nạp miễn dịch ngoại vi - yếu tố ngăn chặn hệ miễn dịch không gây tổn hại cho cơ thể.

Năm ngoái, giải Nobel Vật lý được trao cho 2 nhà khoa học tiên phong là John Joseph Hopfield (người Mỹ) và Geoffrey Everest Hinton (mang hai quốc tịch Anh-Canada, được mệnh danh là "Cha đẻ của AI") vì những khám phá "giúp phát triển học máy (machine learning) với các mạng nơron nhân tạo".

Đây cũng là những người đã đặt nền móng cho công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi thế giới ngày nay.

Tính đến mùa giải Nobel năm 2025, đã có 119 giải thưởng Nobel Vật lý được trao, vinh danh 230 nhà khoa học trên khắp thế giới (47 cá nhân và 72 nhóm nghiên cứu), trong đó có 5 nhà khoa học nữ.

Tuần lễ Nobel 2025 sẽ tiếp tục với các giải: Hóa học (chiều 8/10), Văn học (chiều 9/10), Hòa bình (chiều 10/10) và Kinh tế (chiều 13/10). Mỗi giải thưởng bao gồm Huy chương Vàng, bằng chứng nhận và 11 triệu kronor Thụy Điển.

Lễ trao Giải Nobel sẽ diễn ra ngày 10/12, đúng vào ngày mất của nhà sáng lập giải - nhà khoa học Alfred Nobel.

Có thể bạn quan tâm

Bên lề Đại hội, các đại biểu tham quan gian hàng của Công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco).

Doanh nghiệp khoa học-công nghệ: Củng cố nội lực để bứt phá

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, với những đột phá mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, tái cấu trúc nguồn lực và đầu tư chiều sâu để tạo ra năng lực cạnh tranh mới.

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

[Video] Việt Nam tiên phong xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo

Dự thảo Luật Trí tuệ nhân tạo không chỉ là khung pháp lý cho một công nghệ mới mà là bước đi chiến lược giúp Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số. Khi được ban hành, luật sẽ tạo nền tảng để AI phát triển an toàn nhân văn và hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các diễn giả trao đổi tại Diễn đàn. (Ảnh: Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài)

Thúc đẩy hợp tác khoa học-công nghệ, kinh tế xanh và chuyển đổi số vì tương lai bền vững

Diễn đàn Tây Australia -Việt Nam “Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ vì tương lai bền vững” là cơ hội để lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp Việt Nam và Australia chia sẻ tầm nhìn, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, kinh tế xanh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số.

Toàn cảnh tọa đàm.

Những nghiên cứu mới hỗ trợ ngành nông nghiệp giảm phát thải, chăn nuôi bền vững

Các giải pháp đổi mới trong nông nghiệp và chăn nuôi bền vững, bao gồm việc áp dụng công nghệ gene, hệ vi sinh vật, nông nghiệp chính xác, AI và IoT để cải thiện năng suất, giảm hóa chất và phát thải, nâng cao khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu vừa được giới thiệu tại tọa đàm “Đổi mới trong nông nghiệp và thực phẩm”.

Lễ khai mạc triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học”.

Chín nghệ sĩ tiêu biểu của nghệ thuật đương đại Việt Nam trưng bày tác phẩm tại triển lãm "Tỏa V-Điểm chạm khoa học"

Triển lãm “Tỏa V-Điểm chạm khoa học” tôn vinh những thành tựu khoa học và ứng dụng sáng tạo vì sự phát triển bền vững và tương lai của nhân loại. Sự kiện nghệ thuật đặc biệt đánh dấu cột mốc kỷ niệm 5 năm Giải thưởng VinFuture cũng như 5 mùa triển lãm "Tỏa" của VCCA.

Lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chụp hình lưu niệm cùng các đại biểu dự hội nghị.

Khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới 2025

Sáng 3/12, tại phường Bình Dương (Thành phố Hồ Chí Minh), đã diễn ra Lễ khai mạc Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF Global Summit 2025) do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp Diễn đàn cộng đồng thông minh thế giới (ICF) và Tập đoàn Becamex đăng cai tổ chức.

Quỹ VinFuture tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12.

Đột phá công nghệ trong y học: Cơ hội để Việt Nam hợp tác và bứt phá

Tọa đàm với chủ đề “Bước tiến trong phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh” sáng 3/12 là cơ hội cho Việt Nam giới thiệu công nghệ y tế vật liệu in 3D, cũng như tăng cơ hội hợp tác với các chuyên gia hàng đầu thế giới nghiên cứu về công nghệ y tế, mang lại cơ hội điều trị tốt nhất cho người bệnh. 

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

[Video] Dấu ấn công nghệ Việt tại Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2025

Nhiều sản phẩm công nghệ made in Việt Nam từ robot giao hàng UAV đến giải pháp AI đã tạo nên điểm nhấn ấn tượng tại Tuần lễ số quốc tế Việt Nam 2025. Đây là dịp để các doanh nghiệp Việt giới thiệu kết quả nghiên cứu về công nghệ tự động hóa, AI và công nghệ phục vụ dân sinh quốc phòng.