Từ năm học 2023-2024, Câu lạc bộ Trí tuệ nhân tạo của Trường trung học phổ thông Bùi Thị Xuân (Quận 1) chính thức đi vào hoạt động, thu hút sự quan tâm của khá nhiều học sinh. Với lịch trình cụ thể hai buổi/tuần, câu lạc bộ giúp bạn trẻ yêu thích công nghệ mới, muốn tìm hiểu và làm quen với trí tuệ nhân tạo có thêm môi trường và cơ hội trải nghiệm các thông tin, hoạt động thú vị. Mỗi buổi sinh hoạt kéo dài tầm 45 phút, cung cấp các kiến thức cơ bản xoay quanh trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn; đồng thời, cập nhật các công nghệ mới trên thị trường.
Người hướng dẫn câu lạc bộ là giảng viên ngành công nghệ thông tin đang công tác tại các trường đại học trên địa bàn thành phố, được nhà trường mời về hướng dẫn miễn phí cho học sinh. Tại đây, không chỉ tiếp thu kiến thức mới, học sinh còn thoải mái tương tác, trao đổi với các thầy, cô trong câu lạc bộ để có góc nhìn toàn diện hơn về trí tuệ nhân tạo
và cách ứng dụng công nghệ này vào đời sống. Ông Huỳnh Thanh Phú, Hiệu trưởng Trường trung học phổ thông Bùi Thị Xuân cho biết: Thông qua câu lạc bộ, nhà trường kịp thời nắm bắt nhu cầu và khả năng đáp ứng về công nghệ hiện đại của học sinh; từ đó, có kế hoạch dài hơi cho việc phát triển các môn học phù hợp với thời đại mới. Nhà trường mong muốn các thành viên tham gia câu lạc bộ sẽ có thêm nhiều kiến thức, động lực để triển khai các dự án, sản phẩm hữu ích cho cộng đồng.
Trước đó, Trường trung học phổ thông chuyên Lê Hồng Phong đã thí điểm cho học sinh tiếp cận kiến thức về trí tuệ nhân tạo thông qua môn Toán, tiếng Anh và các câu lạc bộ. Sau bậc trung học phổ thông, hiện tại, việc cho học sinh làm quen với trí tuệ nhân tạo đã bắt đầu chuyển sang bậc trung học cơ sở và tiểu học, bước đầu thu về phản hồi tích cực từ phía học sinh.
Một trong chín nhiệm vụ trọng tâm được Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh nêu ra trong kế hoạch thực hiện chương trình nghiên cứu và phát triển ứng dụng Trí tuệ nhân tạo năm 2024 là triển khai “Đề án đào tạo nguồn nhân lực AI”. Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh được giao nhiệm vụ tiếp tục triển khai các đề án, đề tài về tổ chức nội dung giảng dạy AI cho học sinh phổ thông; đồng thời, cung cấp giải pháp đào tạo chuyển giao công nghệ, tập huấn giáo viên dạy môn Trí thông minh nhân tạo (AI-Robotics).
Tín hiệu khả quan là bên cạnh sự nỗ lực của ngành giáo dục và đào tạo cùng hệ thống trường học, các dự án phi lợi nhuận liên quan đến lĩnh vực này xuất hiện ngày một nhiều. Trong đó, đáng chú ý là Chương trình Vietnam AI for Education Program (Chương trình AI cho Giáo dục Việt Nam, gọi tắt là VAIEP) vừa ra mắt tại Thành phố Hồ Chí Minh với mục tiêu phổ biến tinh thần, kiến thức và kỹ năng sử dụng công cụ AI vào các nhà trường và tổ chức giáo dục. Ở đó, người thụ hưởng chính là giáo viên và học sinh.
Tại diễn đàn giáo dục “AI và sự học tương lai”, nhà giáo dục Nguyễn Thúy Uyên Phương, người sáng lập VAIEP, tác giả cuốn sách “Xin chào AI: Học và chơi cùng Trí tuệ nhân tạo” cho rằng: Việc tận dụng sức mạnh của AI sẽ giúp đổi mới sâu sắc cách dạy và cách học. Vấn đề là làm thế nào để Việt Nam có nhiều hơn những lớp học-nơi mà AI không chỉ là môn học mà còn là con đường đưa sự học của học sinh vươn đến những chân trời các em chưa từng biết; nuôi dưỡng các em trở thành những người có khả năng tư duy, sáng tạo và giải quyết vấn đề.
VAIEP được xem là dự án AI đầu tiên cho giáo dục triển khai thực tế tại Việt Nam. Hiểu được những hạn chế, trở ngại khác nhau tại mỗi khu vực khi phổ cập AI trong giáo dục, bên cạnh việc đào tạo và trang bị cho giáo viên kiến thức, kỹ năng, công cụ cần thiết để tích hợp AI vào trong lớp học, VAIEP còn mang đến các chương trình giảng dạy AI toàn diện cho trường.
Theo đó, “giáo dục AI” sẽ được triển khai theo hướng không chỉ là dạy về công nghệ hay các thuật toán mà còn giúp học sinh đánh thức ước mơ, sáng tạo và tiềm năng của bản thân cùng công nghệ này. Các bài học sẽ được thiết kế để mọi người đều có thể tiếp cận, kể cả những giáo viên không có nền tảng về khoa học và công nghệ máy tính. Trên cơ sở tiếp cận thân thiện đó, người dạy không gặp nhiều khó khăn khi tạo ra những trải nghiệm học tập thú vị cho học sinh, biến các bài giảng nhàm chán thành những cuộc phiêu lưu sáng tạo.
Sau quá trình đào tạo, trang bị kiến thức cho nhà trường và giáo viên, chương trình phi lợi nhuận này cũng sẽ thường xuyên tổ chức các hoạt động đọc sách về các chủ đề liên quan, tổ chức các hội thảo trực tuyến, workshop trải nghiệm để đưa công nghệ AI đến gần hơn với cộng đồng giáo dục và khơi dậy sự hứng thú của học sinh, giáo viên, phụ huynh. Nhằm sớm triển khai dự án vào thực tế, VAIEP sẽ phối hợp với đơn vị đồng hành Faros Education & Consulting trao tặng nhiều suất học bổng giá trị và cung cấp giáo án dạy AI miễn phí cho các trường có nhu cầu.
AI đang được nhiều quốc gia phát triển áp dụng vào các lĩnh vực quan trọng, trong đó có giáo dục và mang lại sự thay đổi rất lớn. Tuy nhiên, tại Việt Nam, tần số xuất hiện của AI hiện nay vẫn còn dè dặt. Theo báo cáo “Future of Jobs” do Diễn đàn Kinh tế Thế giới công bố giữa năm 2023, trong khi các nước lân cận như Thái Lan, Singapore, Indonesia, Malaysia, Philippines… đều xếp AI là ưu tiên hàng đầu để đào tạo và tái đào tạo nguồn nhân lực thì chủ đề này lại xếp gần chót bảng trong mối quan tâm của các doanh nghiệp Việt Nam.
