Đổi mới toàn diện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

Để phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp và nâng cao tính chủ động, hiệu quả ở cơ sở cần nghiên cứu lại mô hình tổ chức và cơ chế phân cấp, phân quyền cũng như mở rộng và xác định rõ hơn về vai trò, trách nhiệm của các chủ thể xã hội tham gia vào công tác phổ biến, giáo dục pháp luật…

Cán bộ tư pháp nhiều địa phương tiếp cận công nghệ thông tin để phục vụ công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật.
Cán bộ tư pháp nhiều địa phương tiếp cận công nghệ thông tin để phục vụ công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật.

Sẽ sửa đổi Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật vào năm 2026

Hiện nay công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ngày càng được Đảng, nhà nước quan tâm, gắn với yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới và Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, đều nhấn mạnh thượng tôn Hiến pháp, pháp luật, xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, đặt ra yêu cầu đổi mới toàn diện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

Sau hơn 12 năm thi hành, Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 đã tạo nền tảng pháp lý, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật, tăng cường hiệu quả quản lý xã hội, phát triển kinh tế-xã hội.

Tuy vậy, vẫn còn nhiều bất cập như trách nhiệm Phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan Trung ương và địa phương chưa rõ ràng; một số quy định không còn phù hợp với chủ trương phân cấp, phân quyền; chưa thống nhất với các luật về giáo dục, ngân sách, tiếp cận thông tin; chưa có quy định về truyền thông dự thảo chính sách;…

Trên cơ sở đó, Chính phủ đã đề nghị đưa dự án Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật (sửa đổi) vào Chương trình lập pháp năm 2026 để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XVI (tháng 10/2026). Ngày 26/9 vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chương trình lập pháp năm 2026, trong đó có nhiệm vụ sửa đổi Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật.

Việc sửa đổi Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 sẽ tập trung vào các nhóm vấn đề: Xác định rõ vị trí, vai trò Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật trong hệ thống pháp luật; phân định, quy định cụ thể trách nhiệm cơ quan, tổ chức, cá nhân; bổ sung nội dung truyền thông chính sách, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật hiện đại dựa trên công nghệ thông tin, chuyển đổi số; đổi mới cơ chế xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ báo cáo viên; xây dựng chính sách đặc thù cho nhóm yếu thế, đồng bào dân tộc thiểu số; hoàn thiện cơ chế tài chính, khuyến khích xã hội hóa, huy động nguồn lực xã hội…

Tạo đột phá từ quản lý, cơ chế đến cách thức tổ chức trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

Tại Hội thảo “Hoàn thiện thể chế về phổ biến, giáo dục pháp luật đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW” do Bộ Tư pháp phối hợp Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức chiều 29/9, tại Hà Nội, Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc nhấn mạnh, trong giai đoạn hiện nay, yêu cầu của Đảng và nhà nước đặt ra là phải nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hướng tới mục tiêu xây dựng một văn hóa tuân thủ pháp luật.

Để có được văn hóa đó, công tác giáo dục pháp luật phải đi trước một bước và cần được thực hiện như một cuộc cách mạng, phải nhận diện và đánh giá chính xác những hạn chế, bất cập của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật hiện hành để có cơ sở tiếp tục hoàn thiện.

daibieu-642.jpg
Đại biểu đóng góp ý kiến hoàn thiện công tác giáo dục, phổ biến pháp luật.

Tại Hội thảo, các chuyên gia, đại diện các cơ quan pháp chế của các bộ, ngành, địa phương đã đưa ra những đánh giá về các kết quả đạt được của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật trong thời gian qua, đồng thời, nhận diện, chỉ ra những điểm còn bất cập, từ đó, đề xuất giải pháp để Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp và Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Trung ương có cơ sở để sửa đổi, bổ sung luật, đạt được các mục tiêu đã đề ra.

Ông Onishi Hiromichi, chuyên gia dài hạn của Dự án JICA đã trình bày những xu hướng chính trong hoàn thiện thể chế, chính sách liên quan đến hoạt động cung cấp thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật tại Nhật Bản, đặc biệt là vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, AI và giáo dục pháp luật trong trường học... qua đó, cung cấp chất liệu, thông tin để Việt Nam tiếp tục nghiên cứu, tham khảo, vận dụng phù hợp trong quá trình kiến nghị, đề xuất và hoàn thiện thể chế đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong thời gian tới.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Thoa, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật Hình sự-Hành chính, Bộ Tư pháp cho rằng, cần mở rộng phạm vi thông tin pháp luật được phổ biến, không chỉ giới hạn trong văn bản quy phạm pháp luật.

Theo bà Thoa, các thông tin liên quan đến chế độ, chính sách, kế hoạch, quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội; dự toán, quyết toán ngân sách; quản lý, sử dụng vốn đầu tư công, viện trợ, quỹ xã hội; đất đai, bồi thường, tái định cư; hoạt động doanh nghiệp nhà nước…đều có ý nghĩa quan trọng, giúp người dân bảo vệ quyền lợi, giám sát, phản biện và tham gia góp ý chính sách. Do vậy, nội dung phổ biến trong Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật cần được bổ sung để phản ánh đầy đủ nhu cầu thực tiễn.

Với văn bản quy phạm pháp luật, việc phổ biến vẫn thực hiện theo Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật; còn các loại thông tin khác sẽ tuân thủ Luật Tiếp cận thông tin và luật chuyên ngành. Cách tiếp cận này bảo đảm quyền tiếp cận thông tin, phát huy dân chủ và nâng cao hiệu quả quản lý xã hội bằng pháp luật.

Bà Phạm Thúy Hạnh, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật (Văn phòng Chính phủ) đề nghị cần phân định rõ trách nhiệm của bộ, ngành và Hội đồng phổ biến, giáo dục pháp luật, tránh chồng chéo. Hội đồng nên tập trung định hướng, giám sát hơn là trực tiếp triển khai. Theo bà Hạnh, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật không chỉ dừng ở truyền thông sau ban hành mà là quá trình xuyên suốt trước, trong và sau xây dựng chính sách. Truyền thông chính sách cần có vai trò dẫn dắt, định hướng.

Cố vấn trưởng Dự án JICA tại Việt Nam Chinone Koichi khẳng định, mục đích của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là đưa thông tin về quy định của pháp luật đến người dân và doanh nghiệp, giúp họ hiểu đúng đắn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình. Từ đó, hình thành thái độ và ý thức tuân thủ, thượng tôn pháp luật.

Có thể coi đây là nền tảng để xây dựng một quốc gia được quản lý bằng pháp luật. Qua đó, việc sửa đổi, hoàn thiện Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật là một công việc rất cần thiết và quan trọng.

toan-4288.jpg
Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc phát biểu.

Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc nhấn mạnh, quá trình hoàn thiện thể chế, chính sách về phổ biến, giáo dục pháp luật phải thể chế hóa đầy đủ, kịp thời các quan điểm, chủ trương của Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, văn hóa tuân thủ pháp luật, bảo đảm quyền con người, quyền công dân; nghiên cứu, mở rộng phạm vi điều chỉnh của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật để bảo vệ các vấn đề mới như quy định về chuyển đổi số, vai trò của Cổng Thông tin pháp luật quốc gia trong truyền thông chính sách về pháp luật.

Đồng thời, cần kiểm soát để bảo đảm tính tương thích, thống nhất với các luật liên quan như Luật Tiếp cận thông tin, Luật Giáo dục, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc đề nghị cần tiếp tục đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, tạo đột phá từ quản lý, cơ chế đến cách thức tổ chức; thúc đẩy ứng dụng công nghệ số, AI, huy động nguồn lực xã hội và ngân sách nhà nước, qua đó khẳng định vị trí, vai trò công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa theo tinh thần Nghị quyết 27-NQ/TW.

Có thể bạn quan tâm

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2. Với Phiếu lý lịch tư pháp số 1, chỉ được yêu cầu cung cấp trong trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc nghị định, nghị quyết của Chính phủ quy định.

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

Bộ Công an vừa tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đặc xá và tái hòa nhập cộng đồng đối với người được đặc xá năm 2025, khẳng định đây là chủ trương lớn thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước.

Các đối tượng trong đường dây lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Thanh Hóa triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia

Ngày 4/12, Công an Thanh Hóa cho biết: Dưới sự chỉ đạo của Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra, hơn 100 lượt cán bộ, chiến sĩ được huy động, đồng loạt đấu tranh triệt phá đường dây sử dụng máy tính, phương tiện điện tử, mạng internet thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Nhóm người Hàn Quốc điều hành lừa đảo bị Interpol truy nã bắt tại Đà Nẵng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Bắt nhóm người Hàn Quốc điều hành đường dây lừa đảo tại Campuchia bị Interpol truy nã

Tối 4/12, lực lượng chức năng Công an thành phố Đà Nẵng phối hợp Cục Đối ngoại Bộ Công an tiến hành các thủ tục bàn giao 3 đối tượng người Hàn Quốc có lệnh truy nã quốc tế cho cơ quan chức năng Hàn Quốc. Ngay trong đêm, cơ quan chức năng Hàn Quốc đã di lý các đối tượng này về nước để xử lý theo quy định của pháp luật.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng. (Ảnh: DUY LINH)

Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế

Việc xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, lợi ích của quốc gia, thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Bước chuyển quan trọng góp phần tạo thuận lợi thương mại và tăng cường hiệu lực quản lý

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề nhằm giới thiệu, giải thích những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Các văn bản này được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa các chính sách thuế, góp phần tạo thuận lợi thương mại, tăng cường hiệu lực quản lý.

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép tại sông Vàng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép

Ngày 4/12, Phòng Cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa tống đạt Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ cấm đi khỏi nơi cư trú sang bắt bị can để tạm giam và thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Văn Đức Quý, vì hành vi khai thác khoáng sản (cát) trái phép.

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Đại biểu Quốc hội kiến nghị, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục rà soát định kỳ đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Gần 97% số vụ việc liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đã được giải quyết

Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn cho thấy, các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 96,71% về số vụ và 92,82% về số bị cáo phạm các tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, vượt 8,71% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đọc Lệnh bắt bị can để tạm giam với Nguyễn Thị Hoa (áo đen ở giữa).

Bắc Ninh: Khởi tố, bắt tạm giam hai cán bộ cơ quan thuế

Mở rộng điều tra vụ án “Tham ô tài sản” xảy ra tại Công ty H. có địa chỉ tại xã Hợp Thịnh, tỉnh Bắc Ninh, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh đã khởi tố bổ sung vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam đối với bà Nguyễn Thị Hoa và bà Nguyễn Thị Phương - cán bộ Cục thuế Bắc Ninh về tội "Nhận hối lộ".

Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp bắt giữ 3 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép 100.000 viên ma túy tổng hợp.

Vững vàng nơi “tuyến lửa” cuộc chiến chống ma túy

Biên giới Sơn La dài hơn 274km, tiếp giáp với nước bạn Lào, là địa bàn trọng điểm mà các đường dây tội phạm ma túy quốc tế thường xuyên lợi dụng để trung chuyển ma túy. Trong bối cảnh đó, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã thể hiện rõ vai trò tuyến đầu, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân.

Các cơ quan chức năng triển khai công tác cưỡng chế tại hộ bà Phạm Thị Hiền, thôn Quán Thẻ 2, xã Thuận Nam (Khánh Hòa). (Ảnh: NGUYỄN TRUNG)

Cưỡng chế thu hồi đất thực hiện Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná

Ngày 2/12, các cơ quan chức năng xã Thuận Nam (Khánh Hòa) đã tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Phạm Thị Hiền ở thôn Quán Thẻ 2 để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná.

Công an tỉnh Hưng Yên hướng dẫn học sinh tự bảo vệ mình trên không gian mạng.

Để trẻ em thực sự an toàn trên nền tảng thương mại điện tử

Hiện nay, có hơn 90% số trẻ em Việt Nam sử dụng internet, tương đương với khoảng 15 triệu “công dân số” lớn lên cùng smartphone, mạng xã hội và các thuật toán AI (trí tuệ nhân tạo). Đây vừa là nhóm khách hàng tiềm năng lớn, vừa tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật trên mạng xã hội nếu không được bảo vệ và định hướng phù hợp.

Một nạn nhân chất độc da cam đang điều trị bệnh dài hạn. Nhiều trường hợp phát sinh thêm bệnh thuộc Danh mục 17 bệnh của Bộ Y tế nhưng chưa được giám định lại theo quy định hiện hành. (Ảnh: Báo Nhân Dân/Minh Châu)

Đề nghị bổ sung quy định giám định lại cho nạn nhân chất độc da cam khi phát sinh thêm bệnh

Báo Nhân Dân nhận được nhiều ý kiến của bạn đọc, cựu chiến binh và nạn nhân chất độc da cam/dioxin về dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 131/2021/NĐ-CP. Nhiều ý kiến đề nghị dự thảo bổ sung quy định cho phép giám định lại khi người phơi nhiễm chất độc hóa học phát sinh thêm bệnh mới thuộc Danh mục 17 bệnh do Bộ Y tế ban hành.

Ảnh minh họa. Nguồn: CP

Chính sách mới có hiệu lực từ tháng 12

Trong tháng 12, hàng loạt chính sách mới có hiệu lực như: Tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số; giúp người bị tai nạn giao thông đi cấp cứu được hỗ trợ đến 5 triệu đồng; phạt tối đa 500 triệu đồng với vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước; kỳ thị người cai nghiện ma túy có thể bị phạt 2 triệu đồng…

Công an xã Pa Ủ xuống bản tuyên truyền về tệ nạn ma túy và vận động bà con phòng chống ma túy.

Kiểm soát, kéo giảm tệ nạn ma túy ở xã biên giới Pa Ủ

Pa Ủ là xã biên giới khó khăn nhất của tỉnh Lai Châu. Tình hình an ninh trật tự, đặc biệt là tệ nạn ma túy, diễn biến phức tạp; trước thực trạng đó, địa phương đang đẩy mạnh công tác phòng, chống ma túy từ cơ sở, từ gia đình, dòng họ, bản; ưu tiên mọi nguồn lực, biện pháp để đấu tranh và “làm sạch ma túy ngay tại bản”.