Sửa đổi Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật đáp ứng yêu cầu tình hình mới

Từ thực tiễn tình hình thi hành Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, trước yêu cầu phát triển mới của đất nước và bối cảnh thế giới, việc sửa đổi, bổ sung Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 là cần thiết, nhằm đáp ứng yêu cầu tình hình mới.

Chiều 31/7, tại Hà Nội, Bộ Tư pháp tổ chức Tọa đàm “Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 và những vấn đề cần sửa đổi, bổ sung nhằm đáp ứng yêu cầu của tình hình mới”.

Cần thiết phải sửa đổi, bổ sung Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật

Trong lời phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc nhấn mạnh, Nghị quyết 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị là Nghị quyết quan trọng trong việc đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, trong đó có nhiệm vụ đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong tình hình mới.

z685973467791420836ea1510dc6a1a2e43df2c52ac8c9-1753960630218209552051-9731.jpg
Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc phát biểu khai mạc Tọa đàm. (Ảnh: TH)

Qua hơn 12 năm, công tác phổ biến giáo dục pháp luật đã có những chuyển biến tích cực trong nhiều mặt. Tuy nhiên, theo Thứ trưởng, đứng trước yêu cầu đổi mới, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số, đẩy mạnh hoàn thiện xây dựng thể chế pháp luật, đòi hỏi công tác này phải được đổi mới cả về tư duy, nội dung, phương thức, làm sao để pháp luật đến được tất cả các đối tượng; từ đó nâng cao nhận thức pháp luật cho người dân, hình thành văn hóa tuân thủ pháp luật.

Báo cáo đề dẫn, ông Phan Hồng Nguyên, Phó Cục trưởng Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) nêu rõ: Qua hơn 12 năm thi hành Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, đến nay, thể chế, chính sách phục vụ thi hành Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật đã được xây dựng về cơ bản đầy đủ, đồng bộ, tạo cơ sở pháp lý cho công tác phổ biến giáo dục pháp luật được triển khai thường xuyên, ổn định, góp phần bảo đảm quyền được thông tin pháp luật, hình thành thói quen chủ động học tập, nâng cao ý thức tự giác tuân thủ, chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân. Số lượng, chất lượng nguồn nhân lực thực hiện công tác phổ biến giáo dục pháp luật từng bước được cải thiện, nâng cao, bảo đảm ngày càng tốt hơn nhiệm vụ được giao trong quản lý cũng như các hoạt động chuyên môn…

Tuy nhiên, việc thi hành Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật trên thực tế cũng còn hạn chế, dẫn đến công tác phổ biến giáo dục pháp luật chưa đáp yêu cầu của xã hội; ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân chưa cao, vi phạm pháp luật trong một số lĩnh vực và tại một số địa bàn có xu hướng tăng, diễn biến phức tạp, trong đó có các vi phạm, tội phạm nguyên nhân do đạo đức xuống cấp, lối sống thiếu lành mạnh…

Những hạn chế này có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân từ thể chế, chính sách, pháp luật, trong đó Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật có một số bất cập, vướng mắc, chưa phù hợp với thực tế cần được nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung.

Bên cạnh đó, thời gian vừa qua, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã yêu cầu cần tiếp tục đổi mới công tác phổ biến giáo dục pháp luật, gắn kết chặt chẽ với công tác xây dựng, thi hành pháp luật, phổ biến giáo dục pháp luật. Do vậy, Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật cũng cần được sửa đổi, bổ sung để đáp ứng yêu cầu, bối cảnh tình hình mới.

Đa dạng hóa phương thức phổ biến giáo dục pháp luật, phù hợp với đối tượng

Tại Tọa đàm, luật sư Nguyễn Duy Lãm, Chủ tịch Hiệp hội Pháp chế doanh nghiệp Việt Nam, nguyên Vụ trưởng Phổ biến, giáo dục pháp luật (Bộ Tư pháp) nhấn mạnh, trước yêu cầu tiếp tục hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, việc tổ chức thi hành pháp luật phải được coi trọng hơn; Nhà nước và xã hội quan tâm hơn; nội dung, hình thức phổ biến giáo dục pháp luật phải được lựa chọn phù hợp, sáng tạo, tác động tích cực việc nâng cao hiệu quả công tác này.

toa-dam-317-7508.jpg
Quang cảnh Tọa đàm. (Ảnh: TH)

Đề cập đến những nội dung cần quan tâm trong quá trình sửa đổi, bổ sung, luật sư Nguyễn Duy Lãm cho rằng, cần đa dạng hóa phương thức truyền thông chính sách, phổ biến giáo dục pháp luật; ứng dụng công nghệ số trong phổ biến giáo dục pháp luật. Đi cùng với đó là tăng cường sự phối hợp đa chiều, đa phương thức trong phổ biến giáo dục pháp luật; khẳng định vai trò nòng cốt của Nhà nước, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, sự tham gia của người dân, doanh nghiệp.

“Các quy định được sửa đổi, bổ sung phải đáp ứng yêu cầu cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy; giao quyền quản lý Nhà nước về phổ biến giáo dục pháp luật nhiều hơn cho đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội- nghề nghiệp trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật”, luật sư đề xuất.

Liên quan giáo dục pháp luật trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân, luật sư Duy Lãm đề nghị nghiên cứu bổ sung một điều hoặc một khoản về “xây dựng lối sống tuân thủ pháp luật cho học sinh, sinh viên”. Nội hàm của vấn đề này bao gồm một số nội dung: nhận thức của các chủ thể giáo dục về tầm quan trọng của việc xây dựng lối sống tuân thủ pháp luật, nêu gương chấp hành pháp luật; nâng cao hiệu quả công tác phổ biến giáo dục pháp luật cho học sinh, sinh viên; xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên làm công tác giáo dục pháp luật có trình độ, kỹ năng, phương pháp sư phạm; xây dựng môi trường văn hóa tuân thủ pháp luật; …

Theo Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Đoan, Trường đại học Luật Hà Nội, để hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật được tiến hành thuận lợi, có hiệu quả cần xác định nội dung cho phù hợp với đối tượng cần phổ biến, giáo dục, loại hình và cấp độ phổ biến, giáo dục.

Nội dung phổ biến pháp luật không nên chỉ dừng lại ở việc thông tin về pháp luật, mà còn bao hàm cả việc tuyên truyền các chính sách, các chủ trương của Đảng, Nhà nước về một vấn đề cụ thể, nhất là đối với những chính sách, văn bản pháp luật mới ban hành và cả những hoạt động pháp luật của các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Đoan cho hay, mỗi người dân có quyền được phổ biến, giáo dục pháp luật, song mỗi người dân cũng có nghĩa vụ phải học tập pháp luật, sống và làm việc theo pháp luật. Do vậy, trong Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật nên quy định: tổ chức, cá nhân khi sản xuất, kinh doanh, sinh sống... tại Việt Nam thì đều phải có nghĩa vụ hiểu biết, tôn trọng và thực hiện đúng các quy định pháp luật Việt Nam. Từ đó, phải quy định, việc phổ biến, giáo dục và học tập pháp luật bắt buộc cho các tổ chức và cá nhân theo chương trình và nội dung tối thiểu chung cho tất cả mội công dân. Ngoài ra, người vi phạm pháp luật ở lĩnh vực nào thì bắt buộc phải học pháp luật trong lĩnh vực đó.

Đại diện Bộ Dân tộc và Tôn giáo cũng đề xuất chú trọng đổi mới nội dung, đa dạng hoá hình thức phổ biến giáo dục pháp luật tại cơ sở bảo đảm linh hoạt, sáng tạo gắn với các tình huống phát sinh trong thực tế, nhân rộng các mô hình hiệu quả, phù hợp với đối tượng đặc thù, địa bàn.

Có thể bạn quan tâm

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

[Video] Hơn 20.000 người được đặc xá năm 2025

Bộ Công an vừa tổ chức Hội nghị tổng kết công tác đặc xá và tái hòa nhập cộng đồng đối với người được đặc xá năm 2025, khẳng định đây là chủ trương lớn thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng và Nhà nước.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng. (Ảnh: DUY LINH)

Tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế

Việc xây dựng Luật Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế nhằm tạo cơ chế giải quyết tranh chấp vượt trội, công bằng, hiệu lực, hiệu quả theo thông lệ quốc tế, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, lợi ích của quốc gia, thu hút đầu tư nước ngoài vào Trung tâm tài chính quốc tế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Bước chuyển quan trọng góp phần tạo thuận lợi thương mại và tăng cường hiệu lực quản lý

Ngày 4/12, Cục Hải quan tổ chức họp báo chuyên đề nhằm giới thiệu, giải thích những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Các văn bản này được đánh giá là bước chuyển quan trọng nhằm chuẩn hóa, minh bạch hóa các chính sách thuế, góp phần tạo thuận lợi thương mại, tăng cường hiệu lực quản lý.

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép tại sông Vàng. (Ảnh: Công an cung cấp)

Công an Đà Nẵng bắt tạm giam giám đốc công ty nhiều lần tổ chức khai thác cát trái phép

Ngày 4/12, Phòng Cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa tống đạt Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ cấm đi khỏi nơi cư trú sang bắt bị can để tạm giam và thực hiện Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Văn Đức Quý, vì hành vi khai thác khoáng sản (cát) trái phép.

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Tăng cường rà soát, giải quyết các vụ việc, vụ án tạm đình chỉ

Đại biểu Quốc hội kiến nghị, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội bổ sung nội dung liên quan đến việc giao các ngành tố tụng tiếp tục rà soát định kỳ đối với các trường hợp vụ án đang tạm đình chỉ và có những đợt cao điểm tiến hành rà soát để khẩn trương phục hồi những vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Quảng trình bày báo cáo. (Ảnh: DUY LINH)

Gần 97% số vụ việc liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai đã được giải quyết

Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn cho thấy, các Tòa án đã giải quyết đạt tỷ lệ 96,71% về số vụ và 92,82% về số bị cáo phạm các tội liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai, vượt 8,71% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Tổ công tác của Phòng Nghiệp vụ, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La chủ trì phối hợp bắt giữ 3 đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép 100.000 viên ma túy tổng hợp.

Vững vàng nơi “tuyến lửa” cuộc chiến chống ma túy

Biên giới Sơn La dài hơn 274km, tiếp giáp với nước bạn Lào, là địa bàn trọng điểm mà các đường dây tội phạm ma túy quốc tế thường xuyên lợi dụng để trung chuyển ma túy. Trong bối cảnh đó, Bộ đội Biên phòng Sơn La đã thể hiện rõ vai trò tuyến đầu, góp phần giữ vững an ninh trật tự, bảo đảm cuộc sống bình yên của người dân.

Các cơ quan chức năng triển khai công tác cưỡng chế tại hộ bà Phạm Thị Hiền, thôn Quán Thẻ 2, xã Thuận Nam (Khánh Hòa). (Ảnh: NGUYỄN TRUNG)

Cưỡng chế thu hồi đất thực hiện Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná

Ngày 2/12, các cơ quan chức năng xã Thuận Nam (Khánh Hòa) đã tổ chức cưỡng chế thu hồi đất đối với hộ bà Phạm Thị Hiền ở thôn Quán Thẻ 2 để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công bảo đảm tiến độ Dự án Đường đấu nối cao tốc bắc-nam với Quốc lộ 1 và Cảng biển tổng hợp Cà Ná.

Công an tỉnh Hưng Yên hướng dẫn học sinh tự bảo vệ mình trên không gian mạng.

Để trẻ em thực sự an toàn trên nền tảng thương mại điện tử

Hiện nay, có hơn 90% số trẻ em Việt Nam sử dụng internet, tương đương với khoảng 15 triệu “công dân số” lớn lên cùng smartphone, mạng xã hội và các thuật toán AI (trí tuệ nhân tạo). Đây vừa là nhóm khách hàng tiềm năng lớn, vừa tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật trên mạng xã hội nếu không được bảo vệ và định hướng phù hợp.

Một nạn nhân chất độc da cam đang điều trị bệnh dài hạn. Nhiều trường hợp phát sinh thêm bệnh thuộc Danh mục 17 bệnh của Bộ Y tế nhưng chưa được giám định lại theo quy định hiện hành. (Ảnh: Báo Nhân Dân/Minh Châu)

Đề nghị bổ sung quy định giám định lại cho nạn nhân chất độc da cam khi phát sinh thêm bệnh

Báo Nhân Dân nhận được nhiều ý kiến của bạn đọc, cựu chiến binh và nạn nhân chất độc da cam/dioxin về dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 131/2021/NĐ-CP. Nhiều ý kiến đề nghị dự thảo bổ sung quy định cho phép giám định lại khi người phơi nhiễm chất độc hóa học phát sinh thêm bệnh mới thuộc Danh mục 17 bệnh do Bộ Y tế ban hành.

Ảnh minh họa. Nguồn: CP

Chính sách mới có hiệu lực từ tháng 12

Trong tháng 12, hàng loạt chính sách mới có hiệu lực như: Tiêu chí xác định thôn, xã, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số; giúp người bị tai nạn giao thông đi cấp cứu được hỗ trợ đến 5 triệu đồng; phạt tối đa 500 triệu đồng với vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước; kỳ thị người cai nghiện ma túy có thể bị phạt 2 triệu đồng…

Công an xã Pa Ủ xuống bản tuyên truyền về tệ nạn ma túy và vận động bà con phòng chống ma túy.

Kiểm soát, kéo giảm tệ nạn ma túy ở xã biên giới Pa Ủ

Pa Ủ là xã biên giới khó khăn nhất của tỉnh Lai Châu. Tình hình an ninh trật tự, đặc biệt là tệ nạn ma túy, diễn biến phức tạp; trước thực trạng đó, địa phương đang đẩy mạnh công tác phòng, chống ma túy từ cơ sở, từ gia đình, dòng họ, bản; ưu tiên mọi nguồn lực, biện pháp để đấu tranh và “làm sạch ma túy ngay tại bản”.