Cần lập dự toán thu ngân sách nhà nước chính xác

Dự toán thu ngân sách nhà nước (NSNN) là khâu đầu tiên trong quá trình quản lý NSNN, định hướng trong việc phân bổ nguồn lực, quản lý thu chi ngân sách, thúc đẩy quản lý, khai thác tăng thu tại các địa phương. Đây là kết quả tổng hợp của ba yếu tố quyết định: Kinh tế, chính sách thu và hiệu quả quản lý thu, trong đó kinh tế là tiền đề quyết định đến thu NSNN. Vì vậy, để dự báo thu sát thực tế, dự báo kinh tế đòi hỏi phải chính xác.
Cán bộ, nhân viên ngành thuế truy vết nợ thuế bằng công nghệ thông tin.
Cán bộ, nhân viên ngành thuế truy vết nợ thuế bằng công nghệ thông tin.

Để điều tiết nền kinh tế vĩ mô theo đúng mục tiêu, Chính phủ sử dụng công cụ chính sách một cách linh hoạt, từ đó sẽ có những ảnh hưởng trực tiếp đến số thuế thu được và làm xô lệch số thu ngân sách tại từng địa bàn, sắc thuế, khoản thu so với dự toán đã tính.

Nhiều yếu tố khó dự báo

Theo Vụ trưởng Dự toán thu thuế (Tổng cục Thuế) Phạm Thị Tuyết Lan, qua phân tích, đánh giá công tác dự báo, lập dự toán thu một số năm gần đây cho thấy, những năm kinh tế không có biến động lớn, chính sách thu ổn định thì công tác thu NSNN được dự báo khá sát so với thực tế thực hiện, điển hình trong giai đoạn 2017-2019 số thu nội địa thực hiện vượt bình quân 6,4%/năm so với dự toán.

Tuy nhiên, kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát đến nay, nhất là năm 2021, 2022 kinh tế có biến động lớn, nhiều yếu tố bất định nằm ngoài dự báo của các tổ chức trong nước và thế giới, lạm phát bùng phát trên toàn cầu, dòng vốn đầu tư dịch chuyển giữa các quốc gia diễn ra mạnh mẽ, làm thay đổi hoàn toàn tốc độ tăng trưởng kinh tế so với mục tiêu khi xây dựng dự toán.

Giai đoạn 2020-2023, việc thực hiện thu NSNN do cơ quan thuế quản lý vượt 15,5% so dự toán, trong đó chủ yếu vượt thu từ dầu thô (vượt 70,6%) do giá dầu thô thế giới tăng cao, hoặc số thu từ nhà, đất (vượt 53%) do thị trường tăng nóng, giá bất động sản tăng cao cục bộ tại nhiều địa phương.

“Đối với thu từ dầu thô, kinh nghiệm những năm qua cho thấy, việc dự báo của các định chế tài chính lớn, các tổ chức quốc tế đều không chính xác, giá dầu thô không chỉ phụ thuộc vào cung cầu trên thị trường mà còn bị chi phối lớn bởi tình hình chính trị thế giới, nhất là các quốc gia nắm trữ lượng dầu mỏ lớn. Vì vậy, việc dự báo chính xác nguồn thu từ dầu thô là rất khó khăn”, Vụ trưởng Phạm Thị Tuyết Lan nói.

Nhiều năm trở lại đây, Chính phủ thực hiện cơ chế cân đối nguồn thu tiền sử dụng đất trong cân đối ngân sách địa phương để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội trên địa bàn. Trong quá trình thảo luận, Bộ Tài chính đều đề nghị các địa phương tự dự kiến thu tiền sử dụng đất phù hợp với kế hoạch sử dụng đất đai của địa phương, khả năng và tình hình thực tế trên địa bàn, khuyến khích các địa phương khai thác và sử dụng hiệu quả trong bối cảnh quỹ đất ngày càng hạn hẹp.

Trên thực tế, tốc độ tăng thu tiền sử dụng đất bình quân qua các giai đoạn và các năm không đồng đều. Về tổng thể, số thu tiền sử dụng đất có xu hướng tăng là chủ đạo, nhưng ở từng địa bàn thì diễn biến không theo quy luật, không ổn định và khó dự báo, tập trung ở các địa phương có ưu thế phát triển công nghiệp, logistics, kinh tế, du lịch,... Bên cạnh đó, dự toán thu tiền sử dụng đất được xây dựng từ cơ sở với sự tham gia dự báo của nhiều cấp, nhiều ngành nhưng còn chưa chặt chẽ, kịp thời,... đã ảnh hưởng đến chất lượng dự báo các khoản thu liên quan đến đất đai.

Sát thực từng khoản thu

Tổng cục Thuế cho biết, dự toán thu NSNN năm 2025 sẽ tiếp tục bám sát các nguồn thu trên địa bàn để nắm bắt nguồn thu mới, các dự án hết thời gian ưu đãi, những nguồn thu phát sinh đột biến, đặc thù,… để dự báo và lập dự toán sát với khả năng thực hiện. Toàn ngành tập trung phân tích, dự báo tình hình kinh tế, tài chính thế giới và trong nước để đánh giá sát khả năng thực hiện thu NSNN năm 2024 làm cơ sở xây dựng dự toán năm 2025 sát với thực tế.

Để nâng cao chất lượng dự báo, lập dự toán sát với thực tế phát sinh, cần phải đẩy mạnh phân cấp nguồn thu gắn với phân cấp quản lý thu, bỏ tính lồng ghép. Việc tăng cường trách nhiệm, quyền hạn cho chính quyền các cấp, thể chế hóa trách nhiệm trong việc cung cấp thông tin, phối hợp dự báo, lập dự toán giữa các cơ quan, ban, ngành với cơ quan thu cần phải được cụ thể hóa, cá thể hóa sát thực tế.

Ngoài ra, cần đơn giản hóa quy trình dự báo, lập dự toán thu ngân sách trên cơ sở xây dựng, hoàn thiện các phần mềm ứng dụng để tự động hóa việc thu thập dữ liệu, ứng dụng phần mềm tích hợp các thông tin ngoài ngành thuế phục vụ công tác phân tích, dự báo, lập dự toán.

Nhờ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong thu thập, xử lý thông tin, cơ cấu lại thời lượng từng khâu cho phù hợp, bảo đảm dành 20% thời lượng cho công tác thu thập, xử lý thông tin, 80% thời lượng dành cho phân tích, đánh giá, dự báo là hết sức cần thiết.

Để đáp ứng yêu cầu lập dự toán thu NSNN, cơ quan thuế cần rà soát, đánh giá sát khả năng thu NSNN phù hợp với tình hình tăng trưởng kinh tế trên địa bàn; phân tích, đánh giá, tính toán, xác định đầy đủ các yếu tố tác động đến nhiệm vụ này.

“Việc xây dựng dự toán NSNN năm 2025 phải bao quát nguồn thu, bảo đảm tích cực, sát thực tế phát sinh, phải tính đúng, đủ từng khoản thu, sắc thuế, lĩnh vực thu đối với từng địa bàn theo quy định pháp luật về thuế, quản lý thuế và quản lý NSNN”, Vụ trưởng Phạm Thị Tuyết Lan khẳng định.

Có thể bạn quan tâm

Vận hành nhà máy điện rác ở Gia Bình, Bắc Ninh. (Ảnh NAM PHONG)

Thúc đẩy các dự án đầu tư xanh

Trong hành trình hiện thực hóa cam kết Net Zero vào năm 2050, bên cạnh các chính sách chung, những chính sách cụ thể thúc đẩy đầu tư xanh giữ vai trò then chốt. Thách thức lớn nhất hiện nay là ngoài yêu cầu về kỹ thuật, hạ tầng, cơ chế phối hợp và nhân lực, các dự án xanh luôn cần nguồn vốn rất lớn.

ESG đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp muốn duy trì tính cạnh tranh, thu hút nhà đầu tư và phát triển bền vững. (Ảnh: Đỗ Bảo)

Thực hành ESG cần sự đột phá

Những năm gần đây, Đảng và Nhà nước liên tục ban hành các chủ trương, chính sách, định hướng quan trọng thúc đẩy kinh tế xanh và thực hành ESG (Môi trường-Xã hội-Quản trị); trong đó, nổi bật là Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050.

[Video] Tuyến Cát Linh – Hà Đông vận hành hệ thống soát vé tự động không dùng tiền mặt

[Video] Tuyến Cát Linh – Hà Đông vận hành hệ thống soát vé tự động không dùng tiền mặt

Sáng 5/12, tại ga Cát Linh, tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông chính thức vận hành hệ thống kiểm soát vé tự động. Hệ thống được lắp đặt đồng bộ tại các nhà ga, cho phép hành khách thanh toán bằng căn cước công dân gắn chip, mã QR, thẻ ngân hàng quốc tế cùng nhiều phương thức điện tử khác.

Sản xuất phân bón tại Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc.

Tái cấu trúc công nghệ sản xuất hóa chất

Giám đốc Công ty cổ phần DAP số 2 - Vinachem Vũ Việt Tiến cho biết, những tháng đầu năm, đơn vị đối diện nhiều khó khăn như giá nguyên liệu phục vụ sản xuất tăng cao, quặng tuyển apatit thiếu, chất lượng suy giảm so với thiết kế.

Người dân tỉnh Quảng Ninh nuôi trồng thủy sản trên biển.

Nâng sức cạnh tranh cho nghề nuôi trồng thủy sản biển

Việt Nam có đường bờ biển dài, nhiều đảo, vịnh, đầm, phá… tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đa dạng các loại hình nuôi trồng thủy sản. Hiện nay, nhiều hợp tác xã, nhân dân tại các địa phương ven biển đang ứng dụng công nghệ mới vào nuôi trồng thủy sản giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và thu nhập.

Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) tiếp tục được điều chỉnh để phù hợp hơn với mức độ sống của người dân hiện nay. (Ảnh: minh họa)

Đề xuất những điểm đột phá về ngưỡng chịu thuế và biểu thuế tại Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi)

Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, các chuyên gia, nhà khoa học, Bộ Tài chính đã phối hợp với các cơ quan có liên quan hoàn thiện quy định về thuế thu nhập cá nhân, theo đó đề xuất sửa đổi về ngưỡng chịu thuế, biểu thuế suất tại Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).

Đại diện lãnh đạo các đơn vị ký kết biên bản hợp tác giai đoạn 2026-2030.

Phát triển mô hình kinh tế nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn liên kết chuỗi giá trị tại Hà Tĩnh

Sáng 5/12, Hội Người cao tuổi Việt Nam phối hợp Hội Nông nghiệp tuần hoàn Việt Nam, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh và Tập đoàn Quế Lâm tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả giai đoạn I và triển khai hợp tác giai đoạn II về phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn tại Hà Tĩnh giai đoạn 2026–2030.

Ảnh minh họa.

Bất động sản dẫn nhịp kéo thị trường, VN-Index giữ được sắc xanh dù áp lực bán lan rộng

Phiên giao dịch ngày 5/12, thị trường chứng khoán Việt Nam giao dịch trong sắc đỏ, thanh khoản toàn thị trường giảm, nhưng VN‑Index vẫn duy trì đà tăng với 1.741,32 điểm. Bất động sản là tâm điểm kéo thị trường, tuy nhiên sắc đỏ lan rộng tại các ngành khác, cho thấy áp lực điều chỉnh ở các nhóm vốn hóa lớn vẫn hiện hữu.

Bà Nghiêm Thị Hoàng Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội phát biểu khai mạc. (Ảnh: ANH MINH).

Thuế doanh nghiệp trong giai đoạn mới: Gỡ nút thắt, tạo dư địa phát triển bền vững cho doanh nghiệp Hà Nội

Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp thích ứng với những biến động trong cải cách thuế và môi trường đầu tư, ngày 5/12/2025 Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp Hà Nội phối hợp Sở Tài chính Hà Nội tổ chức tọa đàm “Thuế doanh nghiệp trong giai đoạn mới: Tìm nút thắt và thúc đẩy phát triển bền vững cho doanh nghiệp Hà Nội”.

Sẽ tiếp tục rà soát, cân đối để xác định mức vốn đối ứng địa phương cho phù hợp nhất

Sẽ tiếp tục rà soát, cân đối để xác định mức vốn đối ứng địa phương cho phù hợp nhất

Sáng 5/12, sau phần thảo luận về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã có phát biểu giải trình, làm rõ các nội dung đại biểu Quốc hội nêu.

Từ ngày 4 đến 6/12/2025, Cảng hàng không quốc tế Nội Bài tổ chức chạy thử các chuyến bay giả định, có sự tham gia của 80 cán bộ, công nhân viên các bộ phận liên quan.

Diện mạo, vị thế “công nghệ xanh, thông minh” của Nhà ga T2 Nội Bài mở rộng

Dự án trọng điểm mở rộng Nhà ga hành khách T2 (Cảng hàng không quốc tế Nội Bài) được khởi công ngày 19/5/2024, tổng mức đầu tư gần 5.000 tỷ đồng, thực hiện hoàn toàn bằng nguồn vốn của chủ đầu tư Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV); trong đó, gói thầu chính thi công xây lắp có giá trị 4.600 tỷ đồng.