Báo chí và mạng xã hội trong xây dựng văn hóa

Những năm gần đây, các cơ quan báo chí, truyền thông trên cả nước đã đẩy mạnh phổ biến tác phẩm văn học, nghệ thuật bằng nhiều hình thức, có chiều sâu các vấn đề về văn hóa, văn nghệ; phổ biến nhiều tác phẩm có giá trị. Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực, báo chí vẫn còn một số mặt hạn chế, như: Chưa có nhiều ấn phẩm báo chí chuyên sâu tuyên truyền về văn học nghệ thuật; chưa quan tâm đúng mức đến yêu cầu xây dựng con người, phát triển văn hóa.
Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

Thời gian qua, trong bối cảnh xã hội đang chuyển động mạnh mẽ, đời sống và tâm tư con người trải qua nhiều biến đổi lớn lao, nhưng thực tế hoạt động văn học, nghệ thuật chưa đạt như mong muốn, chưa xuất hiện tác phẩm xuất sắc trực tiếp mổ xẻ, góp phần nêu gương hoặc chặn đứng các hiện tượng xuống cấp của đạo đức xã hội, tham nhũng tràn lan...

Báo chí, xuất bản đóng vai trò hết sức quan trọng trong sự phát triển của xã hội qua các thời kỳ, có tác động sâu sắc đến mỗi cá nhân cũng như cộng đồng xã hội. Là phương tiện thông tin thiết yếu đối với đời sống xã hội, báo chí, xuất bản đồng thời có mối liên hệ mật thiết với văn hóa, vừa là một bộ phận của văn hóa, vừa là phương tiện truyền tải, phổ biến văn hóa tới công chúng, trong đó có các tác phẩm văn học nghệ thuật.

Cuối tuần qua, Ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức tọa đàm "Vai trò của báo chí, xuất bản đối với việc quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật và xây dựng Không gian văn hóa Hồ Chí Minh".

Nhiều chuyên gia cho rằng, bên cạnh báo chí, mạng xã hội cũng là một hình thái, một thành tố của truyền thông đương đại. Mạng xã hội (như: Facebook, YouTube, TikTok…), có thời điểm, có nơi, có vụ việc còn lấn át cả báo chí chính thống. Các nền tảng mạng xã hội thu hút lượng người dùng đông đảo - nhất là giới trẻ - nhiều hơn bất kỳ tờ báo nào. Bởi thế, việc sử dụng mạng xã hội để thúc đẩy những nhận thức chung về văn hóa trong bối cảnh hiện nay là điều tất yếu.

Tuy thế, mạng xã hội cũng có mặt trái. Nội dung, hình ảnh tốt-xấu, thật-giả lẫn lộn, bát nháo trên những trang mạng chỉ với một mục đích "câu" view (lượt xem), "câu" like (lượt thích) bằng mọi giá của không ít người dùng là một thực tế không thể phủ nhận. Có điều, chính một vài "quan điểm cấp tiến" vô tình hay cố ý ủng hộ xu hướng thiếu lành mạnh trên mạng xã hội của một số tờ báo điện tử dành cho giới trẻ mới thật đáng sợ.

Xét về bản chất, đó là sự đấu tranh trực diện về quan điểm trên truyền thông, và kết cục là "ai nắm giữ nhiều độc giả hơn, người đó sẽ thắng". Thực tế này đang đòi hỏi các cơ quan có trách nhiệm phải lưu tâm, nếu không, nguy cơ những tiếng nói phản bác lại các quan điểm lệch lạc trên báo chí chính thống trở nên "quá ít" và "quá cô đơn" sẽ trở thành hiện hữu.

Xét về bản chất, đó là sự đấu tranh trực diện về quan điểm trên truyền thông, và kết cục là "ai nắm giữ nhiều độc giả hơn, người đó sẽ thắng". Thực tế này đang đòi hỏi các cơ quan có trách nhiệm phải lưu tâm, nếu không, nguy cơ những tiếng nói phản bác lại các quan điểm lệch lạc trên báo chí chính thống trở nên "quá ít" và "quá cô đơn" sẽ trở thành hiện hữu.

Mới đây, Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh công bố một kết quả thống kê khiến mọi giới phải suy nghĩ sâu sắc hơn về ảnh hưởng của mạng xã hội: Trong 5 TikToker nổi tiếng (người làm clip nội dung trên mạng xã hội TikTok), có lượt theo dõi nhiều nhất tại thành phố hơn 12 triệu dân này, chỉ trong vòng một tháng, lượt xem là 18 triệu, lượt theo dõi là hơn 60,2 triệu.

Nếu biết tận dụng TikToker để chuyển tải thông tin, cùng quảng bá những giá trị tích cực của văn học nghệ thuật thì sẽ đem lại hiệu quả rất lớn; còn nếu để họ phát triển tự phát theo mục tiêu "thương mại hóa" (càng có nhiều lượt xem, lượt theo dõi TikToker càng có thu nhập cao do các mạng xã hội xuyên biên giới chi trả) thì hệ lụy cũng sẽ rất lớn.

Để xã hội, nhất là giới trẻ biết, yêu và gắn trách nhiệm với đất nước thì không gì bằng giúp họ biết, yêu, hiểu đúng về lịch sử văn hóa của dân tộc, của đất nước Việt Nam. Muốn thế, báo chí, xuất bản, hoạt động văn học nghệ thuật, nhất là của giới văn nghệ sĩ cần tâm huyết cống hiến cho sự nghiệp xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam.

Có thể bạn quan tâm

Du khách thích thú xem "cá lóc bay" ở làng du lịch cộng đồng cồn Sơn.

Đặc sắc Lễ hội Văn hóa sông nước Cần Thơ và các sản phẩm du lịch đặc thù thu hút du khách

Sau sáp nhập, thành phố Cần Thơ mở ra không gian phát triển mới, với hệ sinh thái đa dạng và nét văn hóa độc đáo. Để phát triển du lịch, Cần Thơ tổ chức các lễ hội quy mô lớn đặc trưng vùng sông nước; chủ động liên kết các doanh nghiệp, đơn vị lữ hành, điểm du lịch… phát triển các sản phẩm mới, đặc thù nhằm thu hút du khách.

Một chương trình biểu diễn nghệ thuật quy mô tại Sa Pa. (Ảnh LỮ MAI)

Điểm đến vùng cao và nghệ thuật thực cảnh

Sa Pa (Lào Cai) vừa biểu diễn thành công hai chương trình nghệ thuật thực cảnh quy mô lớn với sự tham gia của đông đảo nhân dân các dân tộc cùng diễn viên chuyên nghiệp, bồi đắp thêm hệ sinh thái du lịch văn hóa cộng đồng ở vùng cao.

Các bạn trẻ hào hứng xem phim "Tổ quốc trong tim: The concert film"

Lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước trong các thế hệ

Tổ quốc trong tim: The Concert Film" đã chính thức phát hành rộng rãi, tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với công chúng. Tác phẩm điện ảnh âm nhạc này chinh phục khán giả không chỉ bằng chất lượng nghệ thuật, mà còn bằng khả năng truyền tải cảm xúc thiêng liêng về Tổ quốc, khơi dậy sâu sắc niềm tự hào và tình yêu đất nước.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Bìa tác phẩm "Huyền thoại thổ thần".

"Huyền thoại thổ thần" - dấu ấn mới của văn học fantasy Việt Nam

Công ty Cổ phần Sách điện tử Waka phối hợp Appota vừa giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Huyền thoại thổ thần" của tác giả Nguyễn Thái Duy. Đây là một trong những dự án fantasy hiếm hoi của văn học Việt được xây dựng như một "vũ trụ" độc lập, kết hợp thần thoại, thổ dân và công nghệ ở quy mô lớn.

Tọa đàm góp phần thúc đẩy giao lưu văn hóa, củng cố quan hệ hợp tác Việt-Pháp, đồng thời khẳng định tiềm năng phát triển mạnh mẽ của điện ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư điện ảnh Việt Nam-Pháp

Tại tọa đàm “Điện ảnh Việt Nam và Pháp: Tiềm năng và cơ hội hợp tác” ở Paris ngày 4/12, các nhà quản lý điện ảnh cũng như nhà sản xuất và nghệ sĩ hai nước đã trao đổi về chiến lược phát triển và hội nhập quốc tế của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh mới và triển vọng hợp tác để phục vụ công chúng, đi tranh giải quốc tế.

Các đại biểu tham quan triển lãm.

Kỷ niệm 65 năm ngoại giao Việt Nam-Cuba: Khai mạc triển lãm “Nghĩa tình thủy chung”

Triển lãm “Nghĩa tình thủy chung” kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba là sự kiện ý nghĩa, là lời tri ân sâu sắc dành cho mối quan hệ lịch sử giữa hai dân tộc, mối quan hệ đã được hun đúc qua nhiều thế hệ và luôn được gìn giữ như một báu vật vô giá, trở thành tấm gương sáng cho tình đoàn kết quốc tế.

Cảnh trong phim "Nhà hai chủ". (Ảnh: Galaxy Studio)

Phim “Nhà hai chủ” dự kiến ra rạp ngày 26/12

“Nhà hai chủ” là bộ phim do bộ đôi đạo diễn Trần Duy Linh và Phạm Trung Hiếu thực hiện, dựa trên quan niệm dân gian về xây nhà, đã chính thức ra mắt trailer và dự kiến ra rạp vào ngày 26/12 tới.

Tượng voi đá được phụng thờ trong Đền A Sào.

Theo dấu voi chiến về “Đệ nhị sinh từ A Sào”

Lưu giữ dấu tích về thân thế và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, khu di tích lịch sử-văn hóa quốc gia Đình, Đền, Bến Tượng A Sào còn gắn với câu chuyện cảm động về chú voi chiến trung nghĩa và câu ca truyền tụng “Đệ nhất sinh từ Kiếp Bạc-Đệ nhị sinh từ A Sào”.

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phát động Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. (Ảnh: QUỲNH NGUYỄN)

Thủ đô Hà Nội được UNESCO công nhận là thành viên “Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu”

Sau quá trình xét duyệt hồ sơ với nhiều tiêu chí rất cao, ngày 4/12, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã chính thức công bố 72 thành phố của 46 quốc gia được công nhận là thành viên Mạng lưới các Thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, trong đó có Thủ đô Hà Nội của Việt Nam.