Tiếp tục những nhiệm vụ vẻ vang
Cách đây 79 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng và lãnh tụ Hồ Chí Minh, nhân dân Việt Nam vùng lên đấu tranh giành độc lập tự do. Ngày 19/8/1945, Cách mạng Tháng Tám thành công đã mở ra bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc, đưa đất nước thoát khỏi sự bóc lột, áp bức của thực dân, xóa bỏ hoàn toàn chế độ phong kiến thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Từ đây dân tộc Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Nhưng không lâu sau đó, thực dân Pháp trở lại xâm lược Việt Nam. Ngày 19/12/1946, kháng chiến toàn quốc bùng nổ, với tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước, quân và dân ta vẫn tổ chức kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8) rất long trọng, ấm áp.
Đúng ngày 19/8/1947, lần đầu tiên kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám trong khung cảnh kháng chiến, Chủ tịch Hồ Chí Minh có “Thư gửi đồng bào toàn quốc”, Bác nhấn mạnh: “Nay cuộc trường kỳ kháng chiến phải tiếp tục cái nhiệm vụ vẻ vang của Cách mạng Tháng Tám: Phải làm cho nền Dân chủ Cộng hòa chắc chắn, phải làm cho quyền thống nhất độc lập vững vàng”.
Giữa chiến khu đầy khó khăn, thiếu thốn, quân và dân ta đã tổ chức những buổi lễ kỷ niệm đơn sơ mà ý nghĩa. Như trong bài “Ủy ban Liên Việt toàn quốc kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và ngày Quốc khánh” đăng trên báo Cứu Quốc có thuật lại buổi Lễ kỷ niệm lần thứ 6 ngày Cách mạng Tháng Tám thành công tại trụ sở Ủy ban Liên Việt toàn quốc. Buổi lễ cử hành với một hình thức “đơn giản nhưng nội dung rất phong phú. Tới dự có các vị trong Ban Thường trực Ủy ban Liên Việt toàn quốc đại diện các chính đảng, đoàn thể trong Mặt trận, chính quyền và đoàn thể địa phương, phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam và các báo… Cụ Tôn Đức Thắng, Chủ tịch Mặt trận nhắc lại những thành tích kháng chiến từ ngày Cách mạng Tháng Tám để học tập và tiến hành sự nghiệp của cách mạng, kháng chiến kiến quốc góp phần bảo vệ hòa bình thế giới. Sau khi đề ra những nhiệm vụ trước mắt cho Mặt trận và nhân dân, Chủ tịch Mặt trận Tôn Đức Thắng thay mặt Ủy ban Liên Việt toàn quốc chính thức công bố “10 điều ghi nhớ của hội viên Liên Việt” để toàn thể hội viên học tập và thực hành. Tiếp lời cụ Tôn Đức Thắng, đồng chí Xuân Thủy, Ủy viên Ủy ban Liên Việt toàn quốc trình bày ý nghĩa, cách thức học tập và phổ biến 10 điều ghi nhớ của hội viên Liên Việt. Rồi lần lượt đại diện các chính đảng và đoàn thể trong Mặt trận phát biểu ý kiến. Trước khi bế mạc, đồng chí Xuân Thủy đọc lại “10 điều ghi nhớ của hội viên Liên Việt”. Đọc xong mỗi điều các đại biểu lại giơ tay hô lớn ghi nhớ!”, (báo Cứu Quốc, ngày 22/8/1951).
Cùng với khí thế của quân và dân miền bắc, tại Sài Gòn thời điểm đó, để kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9 và Ngày Nam Bộ kháng chiến, mặc dù bị địch khủng bố và canh gác rất nghiêm ngặt, đồng bào Sài Gòn - Chợ Lớn đã rải nhiều truyền đơn, treo cờ và khẩu hiệu tại nhiều khu vực trong thành phố (theo bài “Kỷ niệm ngày Cách mạng Tháng Tám và ngày Quốc khánh ở Sài Gòn”, báo Cứu Quốc, ngày 27/8/1951).
 |
| Không khí chào mừng 79 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 trên các tuyến phố. |
Kỷ niệm để chuyển sang Tổng phản công!
Quân và dân ta còn mở ra những cuộc vận động toàn dân kháng chiến. Có thể kể đến lễ kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám năm 1950, được những người làm báo Cứu Quốc bấy giờ “lấy mốc” cho việc chuyển sang Tổng phản công trong kháng chiến: “Năm nào, ngày này, tháng này, nhân dân Việt Nam cũng làm lễ kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám. Nhưng năm nay, chúng ta làm lễ kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám để mà chuyển sang Tổng phản công. Chính vì lẽ đó, nên năm nay, làm lễ kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám, chúng ta phải có một nhận định chung về vai trò lịch sử của Cách mạng Tháng Tám và một nhận định riêng về những nhiệm vụ cụ thể của ta trong phong trào tổng động viên để chuyển mạnh sang Tổng phản công”, (“Kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám giai đoạn chuyển mạnh sang T.P.C”, báo Cứu Quốc, số 1, ngày 19/8/1950).
Hay như tuần lễ tẩy chay kinh tế địch vận động nhân dân ở cả hai vùng độc lập và vùng tạm chiếm: “Trong tuần lễ tẩy chay kinh tế địch (15/8 đến 22/8/1950): Vùng độc lập: dân chúng hãy xem xét lại coi còn đồ cấm không; Vùng tạm chiếm: gây phong trào tẩy chay xa xỉ phẩm: không phấn son, không rượu trà, quán xá… ăn uống thanh đạm để phá hoại kinh tế địch” (báo Cứu Quốc, ngày 19/8/1950).
Rồi “6 cuộc thi đua để chiến thắng”, trong đó cuộc thi đua phát triển cơ sở trong vùng địch cũng nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của quần chúng nhân dân và báo giới: “Năm nay kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám giữa lúc toàn quốc đang ráo riết chuẩn bị mọi phương diện để tiến tới Tổng phản công, giữa lúc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát động “6 cuộc thi đua để chiến thắng” trong đó có cuộc thi đua phát triển cơ sở trong vùng địch tạo những điều kiện sớm quật ngã giặc Pháp. Cuộc thi đua phát triển cơ sở vùng địch là một động lực chính để kết hợp nhanh chóng và chặt chẽ lực lượng lao động trong vùng địch tạm chiếm. Nó sẽ đẩy mạnh phong trào tranh đấu, không những của giới lao động mà của cả đồng bào trong vùng địch, tiến mạnh lên kịp với phong trào chuẩn bị Tổng phản công ở vùng tự do. Chúng ta quyết tâm thực hiện cho được khẩu hiệu: “Công nhân vùng địch tạm chiếm là lực lượng kháng chiến căn bản trong các đô thị và những nơi tập trung kỹ nghệ của giặc” để tiếp tục sự nghiệp Cách mạng Tháng Tám, để sớm được ăn mừng ngày Tổng phản công thắng lợi, lao động và đồng bào vùng địch tạm chiếm hãy dũng cảm tiến lên! (báo Lao Động, ngày 23/8/1949).
Niềm tự hào sống đời tự do
Hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tiếp nối mạch nguồn Cách mạng Tháng Tám trong kháng chiến, quân và dân ta đã đoàn kết cùng nhau lập được nhiều thành tích trong chiến đấu và sản xuất: “Năm nay, đồng bào đã kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám đơn sơ nhưng thiết thực bằng cách sơ kết thi đua, học tập chính sách thuế nông nghiệp, đẩy mạnh tăng gia sản xuất, thi đua giết giặc. Bộ đội Bình Trị Thiên đã tiêu diệt ngót một nghìn địch để kỷ niệm Cách mạng. Tại các nơi sát vùng tạm bị chiếm, địch đang cố gắng lập những vòng đai trắng không người bằng cách dồn dân vào gần các vị trí địch và cướp phá thóc lúa, trâu bò. Phong trào bám lấy đất, giữ lấy làng của nhân dân ở những nơi đó đang lên cao… (báo Cứu Quốc, ngày 22/8/1951).
Trong khối đại đoàn kết toàn dân kháng chiến ấy, có sự gắn bó khăng khít của cả đồng bào lương - giáo. Đó là một thành tích vẻ vang của cách mạng theo chia sẻ của bác sĩ Lê Đình Thám, Phó Chủ tịch Ủy ban Liên Việt toàn quốc: “Cách mạng Tháng Tám thành công. Toàn dân vui mừng đón rước cuộc đời tự do dân chủ. Đồng bào bên giáo đã nhận thấy quyền tự do tín ngưỡng, thờ cúng được hoàn toàn bảo đảm trong chính thể dân chủ cộng hòa. Đồng bào bên lương đã bớt những thành kiến khắt khe đối với đồng bào bên giáo. Từ khi toàn quốc kháng chiến, khối đoàn kết lương giáo đã được thử thách rất nhiều và đã tỏ ra ngày càng vững chắc…” (báo Cứu Quốc, ngày 28/8/1951).
Từ những phong trào thi đua đã xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân anh hùng, chiến sĩ thi đua và các tấm gương điển hình tiên tiến. Trên báo Cứu Quốc còn có cả một mục dành riêng cho hoạt động của các chiến sĩ thi đua. Tại đây in những bức thư của các chiến sĩ thi đua viết nhân dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám. Nhiều tâm sự của các chiến sĩ bấy giờ khiến người đọc vô cùng xúc động.
Thí dụ như lời của Chiến sĩ thi đua toàn ngành công nghiệp Cao Viết Bảo, trong bức thư gửi báo Cứu Quốc Trung ương có viết: “Cách mạng Tháng Tám thành công, tôi được các đồng chí dìu dắt, cho vào nhà máy sản xuất vũ khí để đánh thực dân Pháp. Tôi nghĩ lại thời kỳ ở nhà thằng sếp bị nó đánh đập và những cảnh nó áp bức anh em công nhân, nay mình được làm vũ khí để đánh trả lại nó thì vui sướng vô cùng. Nhân ngày kỷ niệm Cách mạng thành công, tôi nguyện ra sức cùng anh em trong xưởng, trong ngành thi đua sản xuất để có nhiều vũ khí tốt gửi ra mặt trận tiêu diệt bọn thực dân ăn cướp, chuyên môn đè nén bóc lột người, cùng toàn dân góp phần hoàn thành sự nghiệp Cách mạng Tháng Tám và bảo vệ hòa bình thế giới” (báo Cứu Quốc, ngày 29/8/1952).
Hay trong bức thư của Chiến sĩ thi đua công nghiệp toàn quốc Nguyễn Văn Thưởng, cũng chia sẻ rằng: “Cách mạng Tháng Tám thành công đã cho tôi thấy rõ là Cách mạng thực sự đem lại cơm no áo ấm cho tôi. Nhưng đặc biệt tôi lại hiểu biết được thêm là do Cách mạng thắng lợi, thiết lập chính quyền dân chủ nhân dân nên khả năng của anh em công nhân chúng tôi và của toàn thể nhân dân mới được tự do nảy nở và phát triển” (báo Cứu Quốc, ngày 19/8/1952).
Một nhân vật đặc biệt khác mà ai cũng biết, người “Anh hùng Lao động số 1” Ngô Gia Khảm, cũng trả lời phóng viên báo Cứu Quốc về ý nghĩa của Cách mạng Tháng Tám với riêng ông: “Cũng như đối với mọi người Việt Nam khác, Cách mạng Tháng Tám đã đem lại cho tôi Độc lập - Tự do và Hạnh phúc. Từ chỗ một người nô lệ cho đế quốc và phong kiến, tôi đã trở thành một công dân của một nước độc lập được hưởng mọi quyền tự do dân chủ. Cách mạng Tháng Tám đã giành lại quyền sống cho nhân dân. Và nhân dân lao động đã thấy rõ mình làm chủ tương lai của mình cho nên tôi cũng như mọi người càng hăng hái thi đua yêu nước” (báo Cứu Quốc, ngày 25/8/1952).
