Những chiếc xe jeepney bắt đầu xuất hiện ở Philippines từ những năm 50 của thế kỷ trước. Đây thực chất là những chiếc xe jeep quân sự, nhãn hiệu Willy hoặc Ford, mà binh sĩ Mỹ bỏ lại sau Chiến tranh Thế giới thứ hai. Các doanh nhân nước này đã cải tạo, trang trí những chiếc xe này thành xe chở khách đầy mầu sắc. Reuters cho biết, tên gọi jeepney xuất phát từ việc ghép hai tiếng “jeep” và “jitney” (một loại xe buýt giá rẻ ở Philippines).
Với hình ảnh bắt mắt cùng giá thành khá rẻ, chỉ tám peso (khoảng 0,16 USD) cho quãng đường dài bốn km, jeepney ngày càng được người dân và khách du lịch ưu tiên chọn lựa cho việc di chuyển ở Thủ đô Manila. Dần dần, jeepney xuất hiện trền hầu hết các con phố lớn ở Thủ đô của Philippines, được mệnh danh là “King of the road” (tạm dịch là “Vua đường phố”) và trở thành một trong những biểu tượng của nền văn hóa nước này.
Theo Ruel Obregar, một du khách 27 tuổi người Anh, những chiếc xe jeepney sặc sỡ là điểm thu hút anh khi đặt chân tới Philippines. Obregar đã thử di chuyển bằng loại xe này và được người lái xe kể về những hình ảnh trang trí trên thân xe. Theo đó, những hình trang trí trên xe không hề ngẫu nhiên mà ẩn sau đó là những câu chuyện thú vị. Obregar cho biết, giống như xe tuk-tuk của Thái-lan hay những chiếc xe buýt hai tầng ở Anh, jeepney cũng là một nét văn hóa độc đáo khiến du khách muốn tìm hiểu khi đến quốc gia Đông - Nam Á này.
Jeepney là lựa chọn hàng đầu của du khách khi đến Philippines. Ảnh: GETTY IMAGES
Dù vậy, do thời gian sử dụng quá lâu, những chiếc jeepney đã bắt đầu xuống cấp, gây ô nhiễm không khí và tiếng ồn. Không chỉ vậy, xe cũng được cho là không an toàn với hành khách khi không hề có các thiết bị bảo vệ. Hành khách chỉ có thể bám vào những thanh chắn tạm bợ trên trần xe để tránh việc gặp tai nạn khi chiếc xe di chuyển với vận tốc cao, hoặc luồn lách trong các con phố nhỏ. Do đó, Chính phủ Philippines đang lên kế hoạch loại bỏ loại xe này. Theo đó, khoảng 200.000 chiếc jeepney sẽ bị buộc dừng hoạt động từ nay đến năm 2020.
Ông Dallos (55 tuổi), sống tại một vùng quê nghèo gần Manila, đã lái xe jeepney được 20 năm để nuôi vợ và bảy người con, cho biết: “Mỗi ngày tôi kiếm được khoảng 10 USD. Dù ít ỏi song khoản thu nhập này cũng đủ để gia đình tôi sống qua ngày. Tuy nhiên, việc chính phủ có kế hoạch cấm jeepney sẽ khiến tôi mất việc làm để chăm sóc gia đình. Chúng tôi đã không còn đất đai để trồng trọt hay chăn nuôi. Nếu không có công việc này, chúng tôi sẽ mất đi kế sinh nhai”.
Hàng trăm người lái xe jeepney cũng trong hoàn cảnh giống ông Dallos. Họ đã đồng lòng lên tiếng bảo vệ công việc của mình. Trước tình hình đó, nhà chức trách Philippines mới đây quyết định xem xét lại vấn đề. Theo Thứ trưởng Giao thông vận tải Philippines Tim Orbos, chính phủ dự kiến không cấm hẳn các loại xe jeepney mà sẽ buộc loại xe này trải qua một bài kiểm tra động cơ, đồng thời chỉ cho phép jeepney được hoạt động tại một số tuyến đường và khu phố nhất định. Không chỉ vậy, cùng với việc đưa loại xe chở khách chạy bằng năng lượng mặt trời vào hoạt động nhằm thay thế jeepney, chính quyền Manila sẽ tạo thêm việc làm cho những người lái xe trong trường hợp thất nghiệp.
Dù Chính phủ Philippines cam kết hỗ trợ tối đa gần 200.000 lái xe jeepney, những người này vẫn cảm thấy bất an về tương lai khi loại phương tiện này bị dừng hoạt động. Nhiều người cũng bày tỏ sự tiếc nuối khi tiếng động cơ của những chiếc xe jeepney, hoặc cảnh tượng những chiếc xe với mầu sắc sặc sỡ xuất hiện trên khắp các con phố ở Thủ đô Manila sẽ chỉ còn trong ký ức.
